Domowe pole bitwy, czyli jak radzić sobie z konfliktami między rodzeństwem?

Dlaczego się kłócą?

Istnieje wiele powodów, dla których rodzeństwo popada w konflikt. Najczęstszą przyczyną sporów jest próba zaspokojenia własnych, niespełnionych potrzeb. Na tym etapie rozwoju kłótnia jest jednym z niewielu dostępnych i znanych dzieciom sposobów obrony własnego zdania. Do konfliktu dochodzi również, gdy rodzeństwo rywalizuje ze sobą o względy i wyłączną uwagę mamy i taty lub odczuwa zazdrość z powodu sukcesów odniesionych przez brata lub siostrę.

Punktem zapalnym może być nierówne traktowanie przez rodziców. Dzieci uważają, że te, które w ich mniemaniu mogą sobie na więcej pozwolić, są bardziej kochane. Zdarza się, że poprzez bójkę próbują odciągnąć uwagę mamy i taty od ich własnych, „dorosłych” problemów. Ponadto, jedno dziecko może bić się z drugim pod wpływem nadmiernej stymulacji i zmęczenia lub, wręcz przeciwnie, z nudy i rozdrażnienia.

Pozwól dzieciom samodzielnie rozwiązać konflikt

Ważne jest, aby podczas sporu rodzice pozostali bezstronni i skupili się na poznaniu przyczyny konfliktu, a nie na poszukiwaniu winnego. Dorośli nie powinni przyjmować roli sędziego, a ograniczyć się do przeprowadzenia mediacji pomiędzy skłóconymi dziećmi oraz pozwolić im samodzielnie znaleźć wyjście z sytuacji konfliktowej. Im rzadziej rodzice będą interweniowali w relacje między dziećmi, tym szybciej nauczą się one same rozwiązywać swoje problemy.

Rodzeństwo powinno próbować samodzielnie radzić sobie z konfliktami. Jeśli tego nie potrafi i dochodzi do nasilenia zachowań agresywnych, to rodzice muszą podjąć zdecydowane działania, zapobiegające wyrządzeniu krzywdy. Warto wówczas wskazać dziecku alternatywne sposoby rozładowania złości (uderzenie pięścią w poduszkę, tupnięcie nogą lub głośny krzyk).

Wysłuchaj, ale nie rozstrzygaj

Istotne jest, aby rodzice wysłuchali każdej ze stron konfliktu, ale nie wnikali zbytnio w to, kto zaczął spór i co powiedział. Nadmierne analizowanie tematu może spowodować, że dzieci mylnie uznają swoje kłótnie za bardzo interesujące dla rodziców i przez to gwarantujące im ich uwagę. Dorośli powinni zachować obiektywizm i nie faworyzować żadnego z dzieci. Nie należy prosić starszego dziecka o ustąpienie młodszemu w sytuacji konfliktu, ponieważ starszak może stać się nadmiernie ustępliwy, a maluch uznać, że wszystko mu się należy. Warto podkreślić, że dorośli nie mogą reagować przemocą na przemoc (bicie dzieci przez rodziców jest absolutnie zabronione!).

Nie bagatelizuj problemu

Dorośli często nie rozumieją kłótni swoich dzieci, ale mimo to nie wolno im ich bagatelizować. Nawet jeśli mamie i tacie powód nieporozumienia wydaje się błahy, to dla maluchów zazwyczaj jest bardzo ważny. Dlatego nie należy zbywać dzieci i izolować od przeżywania trudnych emocji. Rodzice powinni okazać wsparcie oraz, w razie konieczności, pomóc w znalezieniu satysfakcjonującego obie strony rozwiązania sporu.

Dbaj o indywidualne potrzeby

Każde dziecko ma inne potrzeby i oczekiwania. Z tego względu rodzice nie muszą kierować się dążeniem do ogólnie rozumianej sprawiedliwości. Obdarowywanie rodzeństwa jednakowymi prezentami i namawianie do dzielenia się wszystkim po równo nie zawsze jest konieczne. Rodzice powinni traktować dzieci indywidualnie i spełniać ich jednostkowe prośby. Z kolei podczas kłótni brać pod uwagę rozwiązania, które uwzględniają i zaspokajają potrzeby każdej ze stron.

Nie porównuj dzieci

Zdarza się, że rodzice, szukając rozwiązania trudnej wychowawczo sytuacji, porównują i oceniają rodzeństwo. Dziecko, które ich zdaniem zachowuje się prawidłowo, wskazują jako przykład i wzór do naśladowania. Postępując w ten sposób, wysyłają sygnał, że drugie dziecko jest niewystarczająco dobre. W rezultacie nieświadomie wzmacniają konflikt i rywalizację między rodzeństwem. Nie oznacza to, że rodzice nie mogą zwrócić dziecku uwagi lub skrytykować za złe zachowanie. Ważne jest jednak, aby zachęcając do zmiany postępowania lub motywując do zwiększania wysiłku, skupiali się na konkretnym dziecku, mówili do niego wprost, podkreślali jego indywidualność i wyjątkowe uzdolnienia oraz nie odwoływali się do jego brata lub siostry.

Zachęcaj do współpracy

Konflikt między rodzeństwem może zostać wzmocniony również przez niektóre zabawy, zwłaszcza te oparte na współzawodnictwie i rywalizacji (np. zabawa typu „kto pierwszy ten lepszy” podczas ubierania się lub jedzenia posiłku). Aby dzieci miały szansę nawiązać pozytywną relację, rodzice powinni proponować aktywności ukierunkowane na współpracę i wzajemną pomoc (wspólne układanie puzzli, budowanie z klocków, zabawa w sklep itp.).

PAMIĘTAJ! Spokój, opanowanie, poczucie humoru i zaufanie do dzieci pomogą ci przetrwać każdy konflikt w rodzinie.