Karmienie piersią – jakie korzyści daje mamie oraz dziecku?

Karmienie piersią – korzyści dla mam 

Pozytywne skutki karmienia piersią u mam pojawiają się w krótkim czasie od momentu narodzin dziecka. Noworodek powinien zostać przystawiony do piersi od razu po porodzie – najlepiej w ciągu pierwszych 30 minut. Jest to bardzo ważne zarówno dla dziecka, jak i matki. 

Przystawienie dziecka do piersi jest związane z odruchem oksytocynowym. Jest to reakcja układu nerwowego matki w odpowiedzi na stymulowanie przez noworodka, który ssie brodawkę sutkową. W efekcie w organizmie matki następuje uwolnienie oksytocyny.  Jest to ten sam hormon, który kilka godzin wcześniej spowodował skurcze macicy umożliwiające rozwieranie szyjki macicy. Dzięki temu możliwy był poród drogami natury.  

Podczas karmienia piersią mamy nie będą ponownie odczuwały skurczy porodowych – będą one znacznie delikatniejsze. Świadczą one o obkurczaniu się macicy. Dzięki stymulacji przez noworodka gruczołu piersiowego w organizmie pojawia się większa ilość oksytocyny, która przyspiesza proces obkurczania się macicy. Pobudzająco i wspomagająco na odruch oksytocynowy działa także bliskość z dzieckiem, a nawet sam jego widok. Nie bez znaczenia jest również  pozytywne nastawienie do karmienia piersią, które także wpłynie korzystnie na proces obkurczania macicy.  

Czy szybsze obkurczanie macicy jest korzyścią dla mam? Oczywiście! Wiąże się ono ze zmniejszeniem intensywności i długości  krwawienia w okresie połogu, czyli ilości tzw. odchodów połogowych. Dzięki temu mamy nieco bardziej chronione są przed wystąpieniem anemii (niedokrwistości) po porodzie w związku ze sporą utratą krwi.   

To nie jedyne pozytywy. Badania dowodzą, że kobiety karmiące piersią szybciej wracają do swojej figury sprzed ciąży. Zatem przystawianie dziecka po piersi wspiera również proces gubienia zbędnych kilogramów po ciąży. Produkcja pokarmu kobiecego wymaga zużycia określonej ilości energii, dzięki czemu karmiąca mama spala dodatkowo około 200 do 500 kalorii dziennie. 

Ponadto niezwykła więź, która powstaje między matką a dzieckiem podczas karmienia działa protekcyjnie na zdrowie psychiczne. Dlatego obserwuje się niższy odsetek depresji poporodowej wśród kobiet karmiących naturalnie.   

Karmienie piersią przez łączny czas powyżej 12 miesięcy w ciągu życia kobiety wiąże się  z obniżeniem ryzyka wystąpienia w późniejszym wieku:  

• reumatoidalnego zapalenia stawów,  
• nadciśnienia tętniczego,  
• hiperlipidemii,  
• chorób układu krążenia,  
• cukrzycy,  
• osteoporozy,  
• raka sutka,  
• raka jajnika.   

Udowodniono, że każdy kolejny rok karmienia piersią zmniejsza ryzyko wystąpienia raka sutka o 4,3%.   

Karmienie piersią – korzyści dla dziecka 

Karmienie piersią jest rekomendowaną i wzorcową metodą żywienia niemowląt oraz małych dzieci. Jeszcze kilkanaście lat temu żywienie sztuczne było uznawane za równie dobre, a nawet lepsze. Dzisiaj już powszechnie wiadomo, że karmienie piersią wspiera prawidłowy rozwój fizyczny, emocjonalny oraz poznawczy dziecka. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zaleca wyłączne karmienie piersią przez okres pierwszych 6 miesięcy życia dziecka oraz kontynuowanie karmienia piersią w okresie wprowadzania produktów uzupełniających w późniejszym czasie.   

Karmienie naturalne zapewnia optymalne warunki dla prawidłowego rozwoju dziecka. Ponadto wspiera układ odpornościowy. Przełomowym momentem dla karmienia piersią było odnalezienie przez Johna Gerarda kompleksów immunologicznych w mleku matki. Był to kamień milowy dla żywienia niemowląt, ponieważ żadne mleko modyfikowane w swoim składzie nie ma kompleksów immunologicznych wspierających układ odpornościowy maluszka. Jest to spowodowane istotną kwestią – tych cennych kompleksów nie da się sztucznie wytworzyć. Badania przeprowadzone w ostatnich latach dowodzą, że w składzie pokarmu kobiecego znajdują się także komórki macierzyste. 

Przeczytaj więcej: 
Co to są komórki macierzyste?

Ponadto nowością jest odkrycie obecności kompleksu HAMLET, czyli human α-lactalbumin made lethal to tumor cells, który w przeprowadzonych badaniach naukowych wykazał działanie niszczące komórki nowotworowe na drodze apoptozy, które następnie usuwane są z organizmu.   

Ponadto warto wiedzieć, że dzieci karmione piersią:  

• rzadziej chorują na choroby infekcyjne, a jeżeli już zachorują to znacznie lżej przechodzą chorobę. Tę zależność zaobserwowano zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się. Szczególnie obserwuje się zmniejszenie zachorowalności na:  
  • bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,  
  • biegunkę,  
  • infekcyjne zapalenie dróg oddechowych,  
  • martwicze zapalenie jelit,  
  • zapalenie ucha środkowego,  
  • zakażenia układu moczowego,  
  • późną posocznicę u wcześniaków,  
  • bakteriemię,  
  • zespół nagłej śmierci niemowląt (SIDS); 
• są mniej narażone na ryzyko wstąpienia chorób:  
  • nadwagi i otyłości,  
  • cukrzycy typu 1 i 2,  
  • astmy,  
  • chłoniaka nieziarniczego,  
  • choroby Leśniowskiego-Crohna,  
  • białaczki limfatycznej i szpikowej,  
  • raka piersi w okresie premenopauzalnym,  
  • nadciśnienia,  
  • ADHD,  
  • atopowego zapalenia skóry (AZS). 

Korzyści wynikające z karmienia piersią są uzależnione od tzw. efektu dawki. Korzystny wpływ mleka matki jest uzależniony od ilości przyjmowanego przez dziecko pokarmu (ilość oraz długość karmień).  Analogicznie, im większa dawka, czyli więcej przyjętego przez dziecko pokarmu matki, tym większe korzyści – w postaci mniejszej ilości zachorowań na niektóre choroby i rzadsze wizyty u lekarzy, a przede wszystkim lepszy rozwój fizyczny, emocjonalny oraz poznawczy dziecka.  

Jak widać, karmienie piersią jest nie tylko najlepszym wyborem żywieniowym dla dziecka, ale także wiąże się z wieloma korzyściami dla karmiącej matki. Warto zatem zastosować się do zaleceń WHO, karmiąc dziecko piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia – oczywiście przy braku przeciwwskazań. Jeżeli takie wystąpią, wówczas zalecane jest karmienie mlekiem modyfikowanym. 

Przeczytaj więcej: 
Mleko modyfikowane – jakie są wskazania do jego stosowania?

Źródła: 

1.  Nehring-Gugulska M., Żukowska-Rubik M., Pietkiewicz A. (red.): Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy. Medycyna Praktyczna, Kraków 2017. 
2. Łepecka-Klusek C., Bucholc M., Laktacja i karmienie piersią, w: Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii, red. Łepecka-Klusek C. Wydawnictwo CZELEJ, Lublin 2003.  
3. Gaskin I.M. Karmienie piersią. Wydawnictwo CoJaNaTo, Warszawa 2012.