Urlop tacierzyński – ile trwa i komu przysługuje?

Czym jest urlop tacierzyński? 

Urlop tacierzyński w Kodeksie pracy jako taki nie występuje w ogóle. Urlop ten jest określeniem potocznym, w praktyce bowiem traktowany jest jako część urlopu macierzyńskiego. Przysługuje ubezpieczonemu ojcu dziecka, który podejmuje nad nim opiekę. Prawo pracy przewiduje przekazanie jego części, aby umożliwić matce dziecka szybszy powrót do pracy.

Jak długo trwa urlop tacierzyński? 

Jako że urlop tacierzyński stanowi część urlopu przysługującego matce, warto wskazać, ile wynosi sam urlop macierzyński. Jego długość uzależniona jest od liczby urodzonych dzieci podczas jednego porodu i wynosi: 

• 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, 
• 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, 
• 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, 
• 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, 
• 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie. 

Długość urlopu tacierzyńskiego zależy więc od tego, w jakim wymiarze urlop macierzyński został wykorzystany przez matkę.  

Należy pamiętać, że kobieta ma prawo do skorzystania z urlopu macierzyńskiego już na 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu. 

Prawo pracy przewiduje możliwość „odstąpienia” pozostałej części urlopu macierzyńskiego ojcu dziecka dopiero po upływie 14 tygodni. 

Długość urlopu tacierzyńskiego wynosi odpowiednio (przy jednym porodzie): 

• 6 tygodni w przypadku jednego dziecka, 
• 17 tygodni w przypadku dwojga dzieci, 
• 19 tygodni w przypadku trojga dzieci, 
• 21 tygodni w przypadku czworga dzieci, 
• 23 tygodni w przypadku pięciorga i więcej dzieci. 

Komu przysługuje urlop tacierzyński? 

Urlop tacierzyński dotyczy zarówno pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jak i prowadzących własną działalność gospodarczą. W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło z urlopu mogą skorzystać jedynie pracownicy, którzy dobrowolnie zgłosili się do ubezpieczenia chorobowego. 

Urlop tacierzyński jest ściśle zależny od urlopu macierzyńskiego. Jeśli matce dziecka nie przysługuje urlop macierzyński np. z powodu bezrobocia, ojciec dziecka również nie może skorzystać z urlopu. 

Zasiłek macierzyński przysługuje niezależnie od długości posiadania ubezpieczenia chorobowego. 

Czy urlop tacierzyński jest płatny? 

Urlop tacierzyński, tak samo jak urlop macierzyński, jest płatny. Na urlopie tacierzyńskim ojcu dziecka przysługuje 100% wynagrodzenia. 

Czy podczas urlopu tacierzyńskiego ojciec może zostać zwolniony z pracy? 

Ojciec przebywający na urlopie tacierzyńskim objęty jest taką samą ochroną jak matka przebywająca na urlopie macierzyńskim. Pracodawca nie może zwolnić pracownika w tym okresie. 

Kiedy złożyć wniosek? 

Wniosek o urlop tacierzyński należy złożyć u pracodawcy minimum 14 dni przed jego planowanym rozpoczęciem. Co ważne, pracodawca nie może odmówić zgody na urlop tacierzyński. 

Jednocześnie matka dziecka zobowiązana jest poinformować swojego pracodawcę o powrocie do pracy maksymalnie 7 dni przed wznowieniem pracy. 

Co w przypadku adopcji? 

Zgodnie z Kodeksem pracy rodzicom, którzy przysposobili dziecko, przysługuje prawo do urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. W przypadku adopcji z urlopu można skorzystać do ukończenia przez dziecko siódmego roku życia. 

Czym różni się urlop ojcowski od urlopu tacierzyńskiego? 

Urlop ojcowski w przeciwieństwie do urlopu tacierzyńskiego jest urlopem uregulowanym przez Kodeks pracy. Urlop ojcowski jest niezależny od urlopu macierzyńskiego i może trwać maksymalnie 2 tygodnie. Ojciec może go wykorzystać w całości lub w dwóch częściach do ukończenia przez dziecko 2. roku życia.  

Podsumowując, podczas urlopu ojcowskiego ojciec może opiekować się dzieckiem razem z matką. Natomiast z urlopu macierzyńskiego i tacierzyńskiego rodzice nie mogą korzystać jednocześnie. 

Aby wyrównać prawa mężczyzn i kobiet na rynku pracy, Unia Europejska wydała dyrektywę work-life balance, zgodnie z którą każdy rodzic ma mieć prawo do dwóch miesięcy urlopu rodzicielskiego. Zmiany dotyczące urlopów dla rodziców mają nastąpić już w 2022 roku.