Babka lancetowata – jakie ma właściwości?

Babka lancetowata (łac. Plantago lanceolata) należy do bylin z rodzaju babkowatych. Gatunek ten występuje pospolicie w całej Europie, w tym także w Polsce, Afryce Północnej czy Azji. Został zawleczony do Ameryki Południowej, Ameryki Północnej, a nawet na Madagaskar. Babka lancetowata szybko przystosowuje się do różnych warunków, stąd jej powszechność na całym świecie. Za miejsca jej występowania uznaje się łąki, przydroża, zbocza, pastwiska, trawniki i polany. Często jest uznawana za chwast lub roślinę ruderalną.

Babka lancetowata – właściwości 

Babka lancetowata znalazła zastosowanie w medycynie ludowej już w starożytności (naukowcy spekulują, iż roślina ta istnieje od ponad 4000 lat). Wówczas stosowano ją na zaparcia, kaszel, zmniejszenie stanu zapalnego czy przyspieszająco na gojenie się ran. W medycynie perskiej babkę traktowano jako ziele leczące padaczkę, choroby oczu, stany zapalne jamy ustnej, krwawienia z przewodu pokarmowego i macicy.  

Obecnie liczne badania dowodzą jej działania: 

• przeciwgorączkowego,  
• przeciwkaszlowego,  
• przeciwzapalnego,  
• przeciwkrwotocznego,  
• przeciwzakaźnego,  
• moczopędnego,  
• przeczyszczającego,  
• ściągającego,  
• hemostatycznego.  

Surowcem farmaceutycznym o wymienionych wyżej właściwościach są liście babki lancetowatej. Powinny one zostać zebrane w porze kwitnienia rośliny (od maja do września) i zostać wysuszone w przewiewie oraz w temperaturze pokojowej.   

W liściach babki są spotykane następujące związki fitochemiczne: 

• polisacharydy: śluz (ok. 6,5%), na który składają się glukomannany, ramnogalakturoniany, arabinogalaktany, 
• glikozydy irydoidowe: aukubina, katalpol, asperulozyd,  
• flawonoidy: luteoilina, 
• garbniki, 

• fenyloetanoidy: akteozyd, izoakteozyd, 
• kwasy organiczne, kwasy fenolowe, 
• związki mineralne, sole cynku, związki krzemu, 
• enzymy proteolityczne. 

Babka lancetowata – zastosowanie 

Za działanie ściągające, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne odpowiedzialne są głównie garbniki, irydoidy i śluzy. Dodatkowo wyciągi z liścia babki lancetowatej działają rozkurczająco na mięśnie gładkie oskrzeli, słabiej stymulująco na układ immunologiczny. Tym samym wyciągi z tego surowca mogą być z powodzeniem wykorzystywane podczas uporczywego, mokrego kaszlu i gorączki.  

Znane od starożytności działanie regenerujące i przyspieszające gojenie się ran jest także wykorzystywane obecnie. Babkę stosuje się zewnętrznie w: 

• oparzeniach,  
• odmrożeniach,  
• owrzodzeniach,  
• zapaleniu spojówek i powiek,  
• stanach zapalnych jamy ustnej.  

Donosi się także o antyoksydacyjnych oraz przeciwnowotworowych właściwościach babki. Odpowiedzialne są za nie flawonoidy. 

Babka lancetowata – dawkowanie 

Dzienna dawka jest oszacowana na 3-5 g surowca spożywanego 1-3 razy w ciągu doby. 

Babka lancetowata – działania niepożądane 

Działania niepożądane po stosowaniu babki występują niezwykle rzadko. Możemy do nich zaliczyć: 

• nudności,  
• wymioty,  
• biegunkę,  
• wzdęcia,  
• nadwrażliwość skóry,  
• stany zapalne skóry.  

Jak widać, wiele z działań babki odkrytych już w czasach starożytnych jest wykorzystywanych do dziś. Obecnie babkę lancetowatą stosuje się miejscowo lub doustnie ze względu na niskie ryzyko skutków ubocznych, a możliwy korzystny efekt terapeutyczny.