Dławica piersiowa – przyczyny, objawy, leczenie

Co to jest dławica piersiowa?  

Dławica piersiowa to jedna z postaci choroby niedokrwiennej serca. Przyczyny dusznicy bolesnej są różne, ale prowadzą one do tego samego skutku – dopływaniem o serca niedostatecznej ilości krwi, która dostarcza substancje odżywcze i tlen. Stan, w którym serce jest niedotlenione i niedożywione, nazywamy chorobą niedokrwienną serca.  

Wyróżniamy dwa rodzaje dławicy piersiowej: 

• niestabilna dławica piersiowa – przyczyną jest ostry zespół wieńcowy, inaczej określany jako stan przedzawałowy; 
• stabilna dławica piersiowa – jest skutkiem przewlekłej niewydolności naczyń wieńcowych; rozpoznaje się ją, gdy objawy nie nasiliły się w ciągu ostatnich dwóch miesięcy. 

Dławica piersiowa – przyczyny 

Dławica piersiowa najczęściej jest spowodowana miażdżycą tętnic wieńcowych. Naczynia te doprowadzają krew do serca, a tym samym są odpowiedzialne za zaopatrzenie go w tlen i substancje odżywcze. Zwężenie średnicy tętnic wieńcowych następuje w wyniku tworzenia się blaszki miażdżycowej. Do jej rozwoju przyczynia się m.in.: 

• wysokie stężenie cholesterolu, 
• cukrzyca typu 2, 
• otyłość, 
• nadciśnienie tętnicze, 
• palenie papierosów, 
• przewlekły stres, 
• nieprawidłowa dieta, 
• brak aktywności fizycznej. 

Dławica piersiowa może mieć swoje źródło również w innych dolegliwościach: 

• zator lub zapalenie tętnic wieńcowych; 
• skurcz tętnic wieńcowych (wywołany stosowaniem leków lub samoistny); 
• niedokrwistość; 
• stany nadkrzepliwości; 
• urazy; 
• rozwarstwienie aorty. 

Dławica piersiowa – objawy 

Dławica piersiowa charakteryzuje się bólem w klatce piersiowej opisywanym jako ucisk, ciężar lub pieczenie. Dyskomfort wywołany niedokrwieniem mięśnia sercowego jest zlokalizowany w pobliżu mostka, ale odczuwalny może być także między łopatkami, w nadbrzuszu, w okolicy zębów i żuchwy, niekiedy promieniuje także do kończyn górnych i pleców.  

Dusznica bolesna może powodować również inne symptomy:  

• duszność,  
• nudności,  
• niepokój,  
• nadmierną potliwość, 
• kołatanie serca. 

Ból jest wywołany przez wysiłek fizyczny, stres emocjonalny, nagłą zmianę temperatury czy obfity posiłek.  

Dławica piersiowa zazwyczaj objawia się przez kilka do kilkunastu minut i ustępuje po wykluczeniu czynnika sprawczego lub podaniu nitrogliceryny. 

Dusznica bolesna – diagnostyka 

W przypadku podejrzenia, że u pacjenta występuje dławica piersiowa, wykonuje się badania laboratoryjne, które pozwalają stwierdzić występowanie czynników ryzyka choroby niedokrwiennej serca, np. niedokrwistości, cukrzycy czy zaburzeń gospodarki lipidowej.  

Następnie lekarz kardiolog może zalecić przeprowadzenie dalszych specjalistycznych badań, m.in. echokardiografii i elektrokardiografii. Wykonuje się je w spoczynku i podczas próby wysiłkowej. Może zdarzyć się tak, że pierwszy wynik będzie prawidłowy, a obecność choroby wykryje dopiero próba wysiłkowa.  

W diagnostyce dławicy piersiowej stosowany jest także holter – aparat monitorujący pracę serca i rejestrujący zapis EKG przez całą dobę.  

Szczegółowy plan diagnostyki jest kwestią indywidualną i zależy od stanu pacjenta. U osób z dużym ryzykiem wystąpienia dławicy piersiowej zaleca się wykonanie koronarografii. Jeśli nie istnieją przeciwwskazania, pacjentowi w tętnicy udowej umieszcza się cewnik, przez który podaje się środek kontrastowy. Jednocześnie wykonuje się zdjęcia RTG, które pozwalają uzyskać dokładny obraz tętnic, ocenić ewentualne zwężenia i zadecydować o dalszym przebiegu leczenia. 

Dławica piersiowa – leczenie 

Dławica piersiowa i jej leczenie to proces, który składa się z kilku elementów. Jedną z istotnych składowych jest modyfikacja stylu życia. Chory powinien stosować dobrze zbilansowaną dietę, która ogranicza spożywanie tłuszczów zwierzęcych i prostych węglowodanów. Jadłospis powinien być bogaty w wielonienasycone kwasy tłuszczowe i witaminę D. Jeśli mamy do czynienia z nadwagą, wskazana jest redukcja masy ciała. Ważna jest także regularna aktywność fizyczna. 

Celem leczenie dusznicy bolesnej jest zmniejszenie częstości występowania kolejnych napadów, poprawa jakości życia i zmniejszenie ryzyka zgonu m.in. z powodu zawału. Aby zapobiec wystąpieniu dolegliwości sercowo-naczyniowych, pacjent powinien zażywać: 

• leki hamujące krzepniecie krwi, np. kwas acetylosalicylowy, 
• statyny redukujące poziom cholesterolu we krwi, 
• preparaty obniżające ciśnienie tętnicze – β-blokery i blokery kanałów wapniowych, które regulują kurczliwość serca, zmniejszają jego zapotrzebowanie na tlen, a także poprawiają tolerancję wysiłkową.  

Jeśli leczenie farmakologiczne nie jest skuteczne, konieczny jest zabieg chirurgiczny.  

Pierwszą możliwością operacyjnego leczenia dusznicy bolesnej jest angioplastyka naczyń wieńcowych. Polega ona na nakłuciu tętnicy (najczęściej promieniowej) i umieszczeniu cewnika w naczyniach wieńcowych W miejscu docelowym przy użyciu balonika poszerza się światło naczynia. W zwężonym odcinku można również umieścić stent. Jest to rodzaj rusztowania podtrzymującego ściany naczynia, dzięki któremu nie dochodzi do jego ponownego zwężenia.  

Drugą z możliwości jest zabieg wszczepienia bajpasów (by-passów), który polega na przeszczepieniu fragmentu naczynia pobranego od pacjenta w taki sposób, aby umożliwić przepływ krwi do serca, omijając zwężenie.  

W skrajnych przypadkach choroby ratunkiem pozostaje przeszczep serca.

Przeczytaj również:
Angioplastyka wieńcowa (balonikowanie serca) – na czym polega?