Co jeść przy zaburzeniach hormonalnych?
Zła dieta, siedzący tryb, stres i zanieczyszczone powietrze – to wszystko negatywnie wpływa na nasze zdrowie, w tym układ hormonalny. A jak wiadomo, pełni on wiele istotnych funkcji. Praktycznie każdy proces w naszym organizmie wymaga zaangażowania hormonów, dlatego tak ważne jest, aby wspierać ich działanie.
Czego nie jeść przy zaburzeniach hormonalnych?
Przy zaburzeniach hormonalnych należy przede wszystkim unikać węglowodanów prostych, takich jak:
- biała mąka,
- cukier,
- napoje gazowane,
- słodycze.
Dieta obfitująca w powyższe produkty może prowadzić do zaburzeń insuliny oraz leptyny. Oba te hormony mają wpływ m.in. na płodność. Dodatkowo zaburzenia insuliny oraz leptyny mogą mieć wpływ na przybieranie na wadze, poprzez zwiększoną kumulację tkanki tłuszczowej oraz zaburzenie ośrodka sytości.
Udowodniono również, że dieta o wysokiej zawartości tłuszczu może odpowiadać za hiperinsulinizm, hiperleptynemię, a także zaburzenia produkcji estrogenu oraz hormonu luteinizującego (LH). Również dieta wysokotłuszczowa może odpowiadać za pogorszenie funkcji tarczycy. Powyższe negatywne skutki wykazuje przede wszystkim dieta bogata w tłuszcze trans oraz tłuszcze nasycone, których źródłami są:
- przetworzone słodycze,
- słone przekąski,
- czerwone mięso,
- margaryny.
Z kolei dieta bogata w kwasy tłuszczowe jedno- i wielonienasycone nie miała negatywnego wpływu na układ hormonalny, a wręcz przeciwnie.
Najnowsze badania pokazują również, że nie tylko sama żywność może negatywnie wpływać na nasz układ hormonalny. Ważny jest także sposób jej przechowywania.
Pożywienie oraz napoje, które przez dłuższy czas mają kontakt z plastikiem, mogą być również szkodliwe.
Pod wpływem czasu i ciepła z plastikowego lub metalowego pojemnika do jedzenia może wydzielać się bisfenol-A. Związek ten, ze względu bardzo podobną budowę do estrogenu, może mieć wpływ na hormony płciowe zarówno kobiet, jak i mężczyzn, odpowiadać za trudności w poczęciu dziecka oraz insulinooporność. Badacze sugerują nawet, że może być kolejnym poznanym obesogenem (obcym związkiem chemicznym, który zakłóca prawidłowy rozwój i równowagę metabolizmu lipidów, co w niektórych przypadkach może prowadzić do otyłości).
Co jeść przy zaburzeniach hormonalnych?
Dieta osób z zaburzeniami hormonalnymi powinna być pełnowartościowa i odpowiednio zbilansowana. Należy włączyć do niej źródła węglowodanów złożonych i błonnika, np.
- pieczywo razowe,
- płatki owsiane,
- gruboziarniste kasze.
W ten sposób dostarczamy sobie odpowiednie ilości witamin z grupy B, magnezu, selenu oraz cynku, które dzięki swoim właściwościom antyoksydacyjnym usprawniają funkcjonowanie tarczycy. Dodatkowo produkty bogate w błonnik regulują mikroflorę jelitową oraz redukują ryzyko insulinooporności.
Bardzo ważnym elementem codziennym diety przy zaburzeniach hormonalnych jest spożywanie odpowiedniej ilości warzyw i owoców (minimum 400 g na dobę). Są one bogate zarówno w witaminy niezbędne do prawidłowego zachodzenia reakcji biochemicznych, jak i przeciwutleniacze.
Dodatkowo dieta powinna być bogata w kwasy tłuszczowe jedno- i wielonienasycone. Należą do nich:
- oleje roślinne,
- orzechy,
- awokado,
- tłuste ryby.
Badania sugerują również, że tarczyca lepiej funkcjonuje u osób niespożywających lub spożywających sporadycznie czerwone mięso. Warto więc zastąpić je drobiem oraz rybami.
Podsumowując, przy zaburzeniach hormonalnych warto przede wszystkim wykluczyć z diety produkty wysokoprzetworzone, tłuste oraz opierające się na węglowodanach prostych. Korzystne natomiast jest wzbogacanie diety o warzywa, owoce, źródła przeciwutleniaczy, produkty pełnoziarniste, zdrowe tłuszcze oraz chude mięso.
Źródła:
- Marks V. How our food affects our hormones. Clin Biochem. 1985 Jun;18(3):149-53. doi: 10.1016/s0009-9120(85)80099-0. PMID: 3888442.
- Chakraborty TR, Donthireddy L, Adhikary D, Chakraborty S. Long-Term High Fat Diet Has a Profound Effect on Body Weight, Hormone Levels, and Estrous Cycle in Mice. Med Sci Monit. 2016;22:1601-1608. Published 2016 May 12. doi:10.12659/msm.897628
- Bishop DT, Meikle AW, Slattery ML, Stringham JD, Ford MH, West DW. The effect of nutritional factors on sex hormone levels in male twins. Genet Epidemiol. 1988;5(1):43-59. doi: 10.1002/gepi.1370050105. PMID: 3360302.
- Ryan KK, Seeley RJ. Physiology. Food as a hormone. Science. 2013;339(6122):918-919. doi:10.1126/science.1234062
- Reed MJ, Dunkley SA, Singh A, Thomas BS, Haines AP, Cruickshank JK. The role of free fatty acids in regulating the tissue availability and synthesis of sex steroids. Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids. 1993 Jan;48(1):111-6. doi: 10.1016/0952-3278(93)90018-r. PMID: 8424117.
- Mumford SL, Chavarro JE, Zhang C, et al. Dietary fat intake and reproductive hormone concentrations and ovulation in regularly menstruating women. Am J Clin Nutr. 2016;103(3):868-877. doi:10.3945/ajcn.115.119321
- Legeay S, Faure S. Is bisphenol A an environmental obesogen? Fundam Clin Pharmacol. 2017 Dec;31(6):594-609. doi: 10.1111/fcp.12300. Epub 2017 Jul 7. PMID: 28622415.
- Fenichel P, Chevalier N, Brucker-Davis F. Bisphenol A: an endocrine and metabolic disruptor. Ann Endocrinol (Paris). 2013 Jul;74(3):211-20. doi: 10.1016/j.ando.2013.04.002. Epub 2013 Jun 21. PMID: 23796010.
- Radwan M, Wielgomas B, Dziewirska E, Radwan P, Kałużny P, Klimowska A, Hanke W, Jurewicz J. Urinary Bisphenol A Levels and Male Fertility. Am J Mens Health. 2018 Nov;12(6):2144-2151. doi: 10.1177/1557988318799163. Epub 2018 Sep 27. PMID: 30261816; PMCID: PMC6199454.
- Kaličanin D, Brčić L, Ljubetić K, et al. Differences in food consumption between patients with Hashimoto’s thyroiditis and healthy individuals. Sci Rep. 2020;10(1):10670. Published 2020 Jun 30. doi:10.1038/s41598-020-67719-7.
Część źródeł jest sprzed 30 lat – dalej są aktualne? Medycyna sie nie posunęła naprzód?
Dzień dobry. Duża liczba źródeł została wskazana przez autorkę, by chętni czytelnicy poszerzyli swoją wiedzę w danym zagadnieniu.
fajny tekst
Dziękujemy 🙂
a to nie jest tak, że węglowodany typu kasze, płatki owsiane podbijają insulinę w organiźmie?
W artykule zalecane są: razowe pieczywo, płatki owsiane i gruboziarniste kasze, które obfitują w błonnik i powodują mniejszy (w stosunku do np. białego pieczywa) wyrzut insuliny. Zawarty w tych produktach błonnik obniża poposiłkową glikemię i zapobiega insulinooporności.
Jak dla mnie zwięzły z dużą dozą wiedzy i bardzo praktycznych wskazówek do wykorzystania na codzień. Dziękuję
Dziękujemy za ten miły komentarz 🙂