Co robić, gdy boli ząb?

Ból zęba – czym jest i jak powstaje?

Ból jest reakcją organizmu na bodziec zewnętrzny. W przypadku zębów są to bodźce:

• termiczne,
• chemiczne,
• fizyczne,
• biologiczne, czyli toczące się zakażenie bakteryjne.

Aby powstała reakcja bólowa, czynnik zewnętrzny, czyli bodziec, musi dostać się do zębiny zęba. W warunkach prawidłowych jest ona osłonięta i chroniona przez szkliwo przed niekorzystnymi czynnikami.

Zębina to tkanka podatna na ból, ponieważ posiada wypustki odontoblastów. Kontaktują się one z wolnymi włóknami nerwowymi odpowiedzialnymi za odbiór bodźca bólowego. Zębina staje się wrażliwa na bodźce bólowe w momencie jej odsłonięcia. Taki proces obserwuje się w chwili powstania choroby próchnicowej. Powoduje ona powolną degradację szkliwa i innych tkanek zęba. Za przyczynę próchnicy uważa się bakterie oraz nieprawidłową higienę jamy ustnej.

Urazy mechaniczne, wskutek których naruszona zostaje ciągłość tkanek zęba, również mogą być przyczyną wnikania bodźców bólowych i powstawania reakcji na nie. Obraz taki obserwuje się na przykład w przypadku ukruszenia bądź złamania korony zęba.

Co robić, gdy ząb boli?

Pierwszym i najważniejszym wskazaniem w przypadku bólu zęba jest wizyta u lekarza stomatologa. Podczas wizyty lekarz określi przyczynę bólu i zaleci odpowiednie leczenie. W momencie wystąpienia reakcji bólowych można posiłkować się dostępnymi na rynku lekami przeciwbólowymi. Ważne jest, by stosować je rozważnie i nie odkładać wizyty u dentysty. W przypadku bólu zęba na rynku dostępne są preparaty zawierające:

• paracetamol,
• ibuprofen,
• naproksen,
• kwas acetylosalicylowy.

Leki te wykazują działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne (z wyjątkiem paracetamolu – ten wykazuje jedynie działanie przeciwbólowe).

Należy pamiętać, że przyjmowanie leków przeciwbólowych obarczone jest ryzykiem występowania wielu działań niepożądanych. Niektóre z nich to:

• uszkodzenie błony śluzowej żołądka,
• uszkodzenie nerek,
• uszkodzenie wątroby,
• mdłości,
• wymioty,
• zgaga,
• niestrawność.

Leki w bólu zęba należy stosować doraźnie, czyli w momencie jego wystąpienia. Należy wiedzieć, że ich przyjmowanie w takim przypadku nie usunie przyczyny, a jedynie czasowo złagodzi nieprzyjemne objawy.

Zioła na ból zęba

Rośliny, dzięki swoim właściwościom przeciwbólowym, przeciwzapalnym i antybakteryjnym, również mogą być pomocne w przypadku bólu zęba. Oto rośliny przydatne we wspomagającej terapii bólu zębów:

Goździkowiec korzenny (łac. Syzygium aromaticum)

Jest rośliną tropikalną występującą między innymi na Madagaskarze, Zanzibarze i Półwyspie Malajskim. Dorasta do 12 metrów, tworząc wiecznie zielone drzewo. Posiada lśniące liście o podłużnym eliptycznym kształcie. Do celów medycznych wykorzystuje się kwiaty. Charakteryzują się one białą barwą z licznymi wystającymi pręcikami. Zbiera się nierozwinięte jeszcze kwiatostany, które następnie poddaje się suszeniu. Wysuszone i spreparowane znane są nam są jako goździki, czyli małe brązowe pręciki wydzielające intensywny, charakterystyczny zapach. Goździkowiec korzenny posiada w swoim składzie głównie eugenol, któremu zawdzięcza swoje działanie. W aptekach dostępny jest olejek goździkowy stosowany w celu uśmierzenia bólu zęba.

Kurkuma długa (łac. Curcuma longa)

Jest byliną z rodziny imbirowatych i występuje naturalnie w Indiach. Dorasta do wysokości około 1 metra. Charakteryzuje się kwiatostanem w formie kłosa o żółtym rurkowatym kielichu. Do celów medycznych wykorzystuje się wysuszone kłącza tej rośliny. Surowiec zawiera olejki eteryczne oraz kurkuminę. Głównym działaniem kurkumy jest wywieranie efektu przeciwzapalnego, wykorzystywanego między innymi w stanach zapalnych jamy ustnej.

Podsumowując, ból zęba to uciążliwe i nieprzyjemne przeżycie. Na szczęście wczesna wizyta u specjalisty pozwala w większości przypadków bardzo szybko się go pozbyć, a dostępne na rynku farmaceutycznym leki przeciwbólowe oraz preparaty pochodzenia roślinnego pomagają go uśmierzyć w oczekiwaniu na poradę lekarską i leczenie docelowe.