Laktoferyna. Dlaczego jest cenna dla zdrowia?
Znaczenie laktoferyny dla ludzkiego organizmu jest nie do przecenienia. Z każdym rokiem odkrywane są nowe możliwości terapeutycznego wykorzystania tego niezwykłego białka serwatkowego. Dlaczego laktoferyna jest tak ważna w codziennej diecie?
Laktoferyna – co to jest?
Laktoferyna to białko poznane w 1939 roku, kiedy to duńscy chemicy wyizolowali ją z mleka krowiego. Na początku była określana jako „czerwona frakcja” (ang. red fraction), jednak w 1960 roku ostatecznie nadano jej nazwę funkcjonującą do dziś.
Laktoferyna jest bezwonna, dobrze rozpuszczalna w wodzie i odporna na kilkugodzinne ogrzewanie w temperaturze do 56°C.
Pod względem chemicznym jest glikoproteiną, która pełni rolę białka mającego zdolność łączenia się z jonami żelaza. Jest to tzw. proces chelatowania, który powoduje, że żelazo staje się przyswajalne dla naszego organizmu. Istnieje duże prawdopodobieństwo, że laktoferyna może wiązać także jony miedzi, cynku i manganu.
Laktoferyna – gdzie się znajduje?
Laktoferyna wchodzi w skład białek serwatkowych mleka ssaków (prawdopodobnie z wyjątkiem psów i szczurów).
Stężenie laktoferyny w mleku zależy od fazy laktacji. Udowodniono, że w siarze (mleku pojawiającym się tuż po porodzie) może znajdować się jej nawet 7 razy więcej niż w mleku dojrzałym.
Laktoferyna występuje nie tylko w mleku. Jej obecność została potwierdzona m.in. w nerkach, płucach, wątrobie, spermie, ślinie i łzach.
W litrze mleka krowiego znajdziemy natomiast około 150 mg tego białka. Według obecnych norm opracowanych przez Instytut Żywności i Żywienia dorosły człowiek powinien wypijać 2 szklanki mleka na dzień, co odpowiada około 75 mg laktoferyny.
Laktoferyna – właściwości
Laktoferyna jest białkiem określanym jako multipotencjalne, co podkreśla jej ogromne znaczenie dla organizmu.
- Stanowi źródło żelaza dla organizmu;
- działa przeciwzapalnie;
- jest czynnikiem mobilizującym układ odpornościowy;
- wspiera rozwój dzieci, szczególnie w okresie noworodkowym i niemowlęcym;
- stanowi czynnik ochronny w czasie zakażenia przewodu pokarmowego oraz w martwiczym zapaleniu jelit u niemowląt;
- zmniejsza ryzyko wystąpienia sepsy u niemowląt;
- ma właściwości przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze;
- uniemożliwia tworzenie biofilmu przez bakterie chorobotwórcze, takie jak gronkowiec złocisty czy pałeczka ropy błękitnej;
- wykazuje działanie prebiotyczne i wspiera rozwój bakterii probiotycznych;
- wzmacnia działanie niektórych antybiotyków;
- wykazuje działanie przeciwpasożytnicze, np. w stosunku do wywołującego malarię zarodźca ruchliwego i pierwotniaka Toxoplasma gondii powodującego toksoplazmozę;
- działa ochronnie przed stresem oksydacyjnym;
- stymuluje działanie receptorów tkankowych;
- wspiera leczenie zakażenia żołądka wywołane bakterią Helicobacter pylori;
- wspiera prawidłowe funkcjonowanie jelit i zwiększa wchłanianie składników pokarmowych;
- może stanowić czynnik wspierający leczenie niektórych nowotworów;
- działa przeciwbiegunkowo i skraca czas trwania dolegliwości.
Badania wskazują, że dopochwowa aplikacja preparatu z laktoferyną w czasie ciąży jest czynnikiem chroniącym przed przedwczesnym porodem.
Laktoferyna a alergia na mleko
Laktoferyna, jak każde białko mleka krowiego, może powodować alergię (nazywaną skazą białkową). Nie stosuj preparatów zawierających ten składnik, jeśli zdiagnozowano u Ciebie alergię na mleko.
Jeśli cierpisz na nietolerancję laktozy, możesz wybrać preparaty z laktoferyną bez cukru mlecznego w składzie.
Laktoferyna – zastosowanie
Ze względu na dużą wartość odżywczą znalazła także zastosowanie w przemyśle spożywczym. Jest surowcem bezpiecznym, co potwierdzają dokumenty wydane przez Parlament Europejski (PE), Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA, ang. European Food Safety Authority), Agencję Żywności i Leków (FDA, ang. Food and Drug Administration) w Stanach Zjednoczonych.
Laktoferyna pozyskiwana z mleka krowiego jest wykorzystywana między innymi do produkcji:
- preparatów dla niemowląt,
- środków spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego,
- napojów mlecznych i jogurtowych,
- lodów i ciastek,
- suplementów diety,
- przetworzonych produktów zbożowych.
Laktoferyna dla dzieci
Laktoferynę możesz podawać niemowlętom i małym dzieciom. W tych grupach wiekowych laktoferyna działa najskuteczniej. Polecana jest w przypadku obniżonej odporności u dzieci oraz jako środek profilaktyczny przed infekcjami. Laktoferyna może być podawana dzieciom w trakcie antybiotykoterapii. Laktoferyna dla dzieci w formie suplementów diety występuje w formie kropli doustnych, saszetek do rozpuszczania, tabletek do ssania. Laktoferyna w kapsułkach może być podawana starszym dzieciom, które potrafią połknąć tę formę.
Laktoferyna – przed czy po jedzeniu?
Laktoferynę możesz przyjmować zarówno przed, jak i po jedzeniu. Pokarm nie wpływa na jej wchłanianie.
Laktoferyna – jak długo można stosować?
Laktoferynę można stosować jako środek wspierający podczas infekcji lub profilaktycznie.
W zależności od informacji producenta zazwyczaj przyjmuje się laktoferynę:
- w czasie infekcji – przez 15 dni,
- profilaktycznie – przez 30 dni.
Po tym okresie warto przerwać stosowanie, aby układ odpornościowy samodzielnie podjął działanie. Laktoferynę ponownie można przyjmować po około 30 dniach.
Laktoferyna – skutki uboczne
Stosowanie laktoferyny jest zazwyczaj bezpieczne. Przyjmowanie jej może jednak skutkować pewnymi działaniami niepożądanymi u niektórych osób.
Najczęściej pojawiają się:
- zaparcia,
- utrata apetytu,
- wysypka skórna,
- dreszcze,
- zmęczenie.
Laktoferyna – cena
Ceny suplementów diety z laktoferyną różnią się w zależności od producenta oraz ilości kapsułek czy kropel w opakowaniu. Ceny za opakowanie zaczynają się od około 30 zł.
Przeczytaj również:
Przygotuj się na jesień! Co suplementować, aby nie dać się przeziębieniu?
- Adlerova L., Bartoskova A., Faldyna M., Lactoferrin: a review. Veterinarni Medicina, 2018, s. 457-468.
- González-Chávez S. A., Arévalo-Gallegos S., Rascón-Cruz Q., Lactoferrin: structure, function and applications. International journal of antimicrobial agents, 2009, s. 301.
- Lauterbach R., Kamińska E., Michalski P., Lauterbach J. P., Laktoferyna–glikoproteina o dużym potencjale terapeutycznym, Developmental Period Medicine, 2016, s. 118-125.
- Lingappan K., Arunachalam A., Pammi M., Lactoferrin and the newborn: current perspectives, Expert review of anti-infective therapy, 11(7), 2013, s. 695-707.
- Małaczewska J., Rotkiewicz Z., Laktoferyna – białko multipotencjalne, Medycyna Wet, 2007, 63(2), s. 136-139.
- Paesano R., Pietropaoli M., Berlutti F., Valenti P., Bovine lactoferrin in preventing preterm delivery associated with sterile inflammation, Biochemistry and Cell Biology, 2012, 90(3), s. 468-475.
- Zander Z., Zander L., Mickiewicz D., Laktoferyna-multipotencjalne białko mleka, Innowacyjne Mleczarstwo, 2(1), 2014.
W dzieciństwie rytuałem moim było towarzyszenie babci w oborze. Zawsze dostawałem kubek ciepłego mleka, a kotek swoją porcję w puszcze po konserwie. Nie wiem co to alergia, grypa z gorączką itp.
Na pewno, nie ma jej w sklepowym napoju mlekopodobnym.