Jak chronić oczy przed słońcem?

Jak promieniowanie słoneczne wpływa na nasz wzrok? 

Słońce emituje promieniowanie elektromagnetyczne, które dociera do powierzchni Ziemi. W wiązce tego promieniowania znajduje się niedostrzegalne gołym okiem promieniowanie ultrafioletowe, przed którym należy chronić skórę oraz oczy.  

Promieniowanie UV dzieli się na trzy typy, które występują w różnych spektrach: 

• UVA 315 nm – 380 nm, 
• UVB 280 nm – 315 nm, 
• UVC 100 nm – 280 nm 

Warstwa ozonowa Ziemi blokuje przenikanie promieni UVC oraz części promieni UVB. Degradacja środowiska i zanik tej warstwy negatywnie wpływa na ilość promieni ultrafioletowych docierających do naszej planety. Promieniowanie UV dociera do Ziemi o każdej porze roku. Największe narażenie na ten typ promieniowania występuje w okolicach równika, w górach i przy bezchmurnej pogodzie. Także promienie odbite od śniegu, piasku czy tafli wody negatywnie wpływają na wzrok.

Nadmierna ekspozycja na promieniowanie może doprowadzić do poważnych chorób oczu. Oko chronione jest przez powieki, zdolność do zwężania źrenic czy poprzez produkcję filmu łzowego o odpowiednim składzie. Jednak promieniowanie jest na tyle intensywne, że zostaje pochłonięte przez gałkę oczną i uszkadza struktury wewnętrzne.  

Najczęstszymi schorzeniami powstałymi na skutek oddziaływania promieniowania UV na oko są: 

• zespół suchego oka, 
• zaćma, 
• skrzydlik, 
• tłuszczyk, 
• uszkodzenie rogówki, plamki żółtej,  
• zwyrodnienie plamki związane z wiekiem, 
• nowotwory powiek, skóry, oczu. 

Okulary przeciwsłoneczne – jaki filtr wybrać? 

Aby ochronić oczy przed promieniowaniem, należy wybrać okulary przeciwsłoneczne z filtrem UV 400. To oznaczenie mówi nam, że szkła chronią przed docieraniem do oka promieni ultrafioletowych UVA, UVB, UVC w zakresie widma do 400 nm. Okulary powinny posiadać także odpowiedni certyfikat, zgodnie z którym spełniają wymogi Unii Europejskiej (znak CE).  

Pamiętajmy, że wszystkie okulary przeciwsłoneczne muszą posiadać filtr UV 400.  

Nie należy używać okularów przeciwsłonecznych bez odpowiednich atestów. Ciemne szkła powodują rozszerzenie źrenicy, do której wpada więcej promieni słonecznych, które nie są w żaden sposób blokowane. Może doprowadzić to do powstania poważnych chorób wzroku, a nawet ślepoty. 

Rodzaje szkieł do okularów 

U optyka możemy trafić na różne rodzaje szkieł w okularach. Poszczególne kategorie okularów przeciwsłonecznych różnią się od siebie stopniem zacienienia szkieł oraz przepuszczalnością światła słonecznego.  

• kategoria 0 – przepuszczają 80-100% światła, nie ograniczają widoczności, są przeznaczone do ochrony przed słabym natężeniem światła w pochmurne dni. Zwykle nie posiadają zabarwienia lub jest ono znikome. 
• kategoria 1 – światło przenika przez nie w zakresie 43-80%, poprawiają widoczność w słabym oświetleniu, odbijają mocne promienia słońca lub reflektorów aut. Przeznaczone do użytkowania w warunkach słabego oświetlenia lub przy mgle, zwykle szkła barwione są na żółto. 
• kategoria 2 – przepuszczalność światła w granicach 18-43%, używane w warunkach niezbyt natężonego światła oraz przy zmiennej pogodzie. Szkła są delikatnie przyciemniane, zwykle w szarym kolorze. 
• kategoria 3 – przez szkła przenika 8-18% światła, są przeznaczone do używania w słoneczne dni. Szkła są mocno zaciemnione, zwykle w barwach szarości i brązu.  
• kategoria 4 – przepuszczają 3-8% światła, zalecane osobom, które narażone są na bardzo ostre światło, np. wspinaczom górskim, osobom przebywającym w terenie, gdzie światło odbija się od śniegu, piasku czy tafli wody. Ponieważ szkła są bardzo ciemne i zaburzają widzenie barw, nie powinni z nich korzystać kierowcy.  

Okulary ochronne UV mogą posiadać także powłokę polaryzacyjną, która hamuje odbijanie światła od różnych powierzchni, śniegu, wody, piasku czy asfaltu. Takie okulary polecane są kierowcom, osobom przebywającym nad zbiornikami wodnymi. Innym udogodnieniem jest powłoka lustrzana, która odbija część światła docierającego do oka.  

Osoby z wadą wzroku mogą skorzystać ze specjalnych nakładek przeciwsłonecznych na okulary. Zapina się je na oprawkach okularów korekcyjnych, a rozmiar nakładek zwykle jest większy, by zakryć oprawę i całe szkło korekcyjne. Nakładki na okulary to wygodne rozwiązanie dla osób, które nie chcą używać soczewek kontaktowych lub kupować drugiej pary okularów korekcyjnych z zaciemnionymi szkłami i filtrem UV.  

Dla osób z wadą wzroku dobrym rozwiązaniem są także soczewki fotochromowe, które zmieniają barwę w zależności od warunków świetlnych. Zaciemniają się przy ekspozycji na światło słoneczne, a stają się jaśniejsze np. po wejściu do zacienionego pomieszczenia. Są polecane dla osób, które przebywają w zmiennych warunkach oświetlenia i nie chcą co chwilę zmieniać okularów korekcyjnych na przeciwsłoneczne.  

Ważnym elementem ochrony wzroku jest również stosowanie odpowiedniej diety, bogatej w luteinę i zeaksantynę. Są to karotenoidy występujące w zielonych i pomarańczowych warzywach. Stanowią naturalny filtr przeciw promieniowaniu ultrafioletowemu, chroniąc tym samym nasze oczy.  

Przeczytaj również:
Dlaczego warto nosić okulary przeciwsłoneczne?