Jak dawkować witaminę D3 u dorosłych, dzieci i niemowląt?
Witamina D, nazywana inaczej witaminą słońca jest niezbędna dla naszego zdrowia. Posiada ona dwie postaci ergokalcyferol (D2) oraz cholekalcyferol (D3) rozpuszczalne w tłuszczach. Witamina D2 jest dostarczana egzogennie w codziennej diecie. Witamina D3 jest syntetyzowana w ciele człowieka, może być również pozyskiwana w diecie oraz w postaci leków czy suplementów diety. Zapotrzebowanie na witaminę D waha się podczas całego życia człowieka w zależności od jego wieku oraz stanu zdrowia. Jest ona niezbędna do zachowania prawidłowych procesów rozwoju całego organizmu, dlatego powinno się ją suplementować od urodzenia, aż do późnej starości. Zatem kiedy i jak dobrać odpowiednią dawkę witaminy D3?

Naturalne źródła witaminy D
Fizjologiczna forma witaminy D – cholekalcyferol jest naturalnie syntetyzowana w organizmie człowieka. W wątrobie, z przemian cholesterolu powstaje 7-dehydrocholesterol, który pod wpływem działania promieniowania UV (energii słonecznej) przekształca się w skórze do cholekalcyferolu. Zakres tego promieniowania ustalono na 290-315 nm, czyli zakres promieniowania UVB. Dlatego witamina D nazywana jest często witaminą słońca. Naturalnie występuje ona między innymi w:
- rybach morskich (śledź, halibut, makrela, łosoś, dorsz, karp, węgorz, sardynki),
- oleju z wątroby ryb,
- wątrobie wieprzowej i wołowej,
- tkance tłuszczowej zwierząt,
- żółtkach jaj,
- nie odtłuszczonym mleku i produktach mlecznych,
- maśle,
- serach typu chedar, edam, parmezan, camembert, szwajcarski,
- grzybach.
Niestety, dieta bogata w witaminę D3 nie uzupełni jej dziennego zapotrzebowania, dlatego warto ją dodatkowo suplementować.
Właściwości witaminy D3
Witamina D odgrywa bardzo ważną rolę w naszym organizmie. Wpływa ona na wiele układów wewnątrz organizmu, dlatego należy dbać o jej prawidłowy poziom każdego dnia. Odpowiada ona między innymi za:
- zwiększanie poziomu wapnia i fosforu we krwi (resorpcja z jelit, wchłanianie zwrotne z kanalików nerkowych, regulacja kościotworzenia),
- wzmacnianie kości,
- zdrowie zębów,
- zapobieganie rozwojowi cukrzycy,
- prawidłową budowę skóry (zapobiega łuszczycy, stanom zapalnym skóry),
- wspieranie układu sercowo-naczyniowy,
- funkcjonowanie układu odpornościowego,
- stabilizację ciśnienia krwi (chroni przed nadciśnieniem),
- zapobieganie chorobie Alzheimera.
Niedobór witaminy D3
Ze względu na duża rolę w funkcjonowaniu całego organizmu niedobór witaminy D prowadzi do poważnych problemów zdrowotnych. Do poważnych skutków niedoboru witaminy D3 należy:
- krzywica u niemowląt i małych dzieci,
- zwolnienie perystaltyki jelit,
- osteoporoza,
- osłabienie funkcjonowania układu nerwowego,
- deformacja szkieletu spowodowana rozmiękczeniem kośćca (osteomalacja),
- osłabienie układu mięśniowego,
- zwiększenie ryzyka rozwoju chorób autoimmunologicznych,
- w skrajnych przypadkach – tężyczka.
Skrajne niedobory witaminy D
Do skrajnych niedoborów witaminy D dochodzi w kilku przypadkach. Jednym z nich jest krzywica występująca u dzieci (2 miesiąc – 3 r.ż.) spowodowana zaburzeniami poziomu wapnia i fosforu we krwi. Prowadzi ona często do nadmiernej łamliwości kości. Objawy choroby są bardzo rozległe. Do najpopularniejszych należą:
- tężyczka,
- niski poziom wapnia we krwi,
- skolioza,
- płaskostopie,
- liczne wady postawy związane z wygięciami kręgosłupa,
- osłabienie napięcia mięśni i wiele innych.
Leczenie krzywicy polega na podaży witaminy D w dawce leczniczej od 2000 IU do 6000 IU (w zależności od wieku) na dobę przez okres 90 dni lub stosowaniu dużych dawek uderzeniowych od 50 000 IU do 300 000IU. Zaleca się także podaż dawek podtrzymujących. Obok witaminy D należy podawać produkty bogate w wapń, w celu uzyskania dawki 500 mg na dobę. Aby zapobiegać krzywicy należy suplementować witaminę D od drugiego trymestru ciąży, a także tuż po urodzeniu do 12. miesiąca życia. Jeśli jednak dieta dziecka będzie zawierała odpowiednią dawkę witaminy D oraz czas jego przebywania na słońcu bez użycia kremów z filtrem będzie wystarczający, suplementacja syntetyczną witaminą D można ograniczyć do minimalnej dawki. Innym przykładem znacznych niedoborów cholekalcyferolu jest osteoporoza. Dochodzi w niej do zrzeszotnienia kości, czyli zmniejszenia ich masy i gęstości. Kości stają się kruche i bardzo łamliwe. Leczenie osteoporozy związane jest z jej przyczyną. W przypadku osób po 60. roku życia zalecane dziennie spożycie witaminy D na poziomie między 800, a 1000 IU. Zaś u osób otyłych, chorujących na osteoporozę, z ograniczonym dostępem do słońca lub obłożnie chorych zalecana dawka to 2000 IU.
Nadmiar witaminy D3
Tak, jak w przypadku każdej witaminy – nadmiar witaminy D również może zaszkodzić. Przy jej przedawkowaniu dochodzi do ciężkiego zatrucia, które jest spowodowane wysokim stężeniem wapnia we krwi (tzw. wapnica). Objawia się to:
- biegunką,
- wymiotami,
- bólami głowy oraz stawów,
- ogólnym osłabieniem organizmu,
- powiększeniem śledziony i wątroby,
- zmęczeniem,
- bólami brzucha,
- brakiem apetytu,
- drgawkami,
- wielomoczem,
- osłabieniem mięśni,
- nadpobudliwością.
Wapń odkłada się w całym organizmie, szczególnie w nerkach i naczyniach krwionośnych, co może w skrajnych przypadkach prowadzić do zgonu. Po odstawieniu preparatów witaminowych, objawy mijają, a złogi wapnia ulegają rozpuszczeniu. Nadmiar witaminy D może również prowadzić do powstawania kamicy żółciowej i nerkowej, a także do zaburzeń pracy serca i nerek. W ciąży natomiast może prowadzić do poważnych uszkodzeń płodu (deformacja) oraz do rozwoju chorób układu kostnego noworodka.
Jak dawkować witaminę D3?
Witamina D3 powstaje naturalnie w ciele każdego człowieka pod wpływem promieniowania słonecznego. W Polsce ilość docierającego słońca jest największa latem. Zatem, podczas letnich kąpieli słonecznych ilość wytwarzanej witaminy D będzie największa. Niestety, zanieczyszczenie powietrza, unoszące się pyły czy obecność chmur ograniczają ilość docierającego do Ziemi promieniowania słonecznego w innych porach roku, a nawet latem. W związku z tym lekarze zalecają suplementowanie witaminy D od wczesnej jesieni aż do późnej wiosny oraz wskazują, iż dla zdrowia warto ją również przyjmować latem. Suplementacja witaminy D uzależniona jest od wieku, masy ciała, zdolności syntezy w skórze, a także w przypadku kobiet – obecności ciąży.
Jakie dawki powinny być stosowane w zależności od wieku?
Przeliczenie dla uproszczenia: 100 j.m. = 100 IU = 2,5 mcg = 2,5 ug
Wiek | Dawka | |
Noworodki i wcześniaki | 0-6 miesięcy | 400 IU |
6-12 miesięcy | 400-600 IU | |
Dzieci (1-10 lat) | przebywające na słońcu więcej niż 15 min* | suplementacja nie jest wymagana, jednak nie szkodzi |
nieprzebywające na słońcu więcej niż 15 min* | 600-1000 IU w przeliczeniu na masę ciała | |
Młodzież (11-18 lat) | przebywająca na słońcu więcej niż 15 min* | suplementacja nie jest wymagana, jednak nie szkodzi |
nieprzebywająca na słońcu więcej niż 15 min* | 800-2000 IU w przeliczeniu na masę ciała | |
Dorośli (19-65 lat) | przebywający na słońcu więcej niż 15 min* | suplementacja nie jest wymagana, jednak nie szkodzi |
nieprzebywający na słońcu więcej niż 15 min* | 800-2000 IU w przeliczeniu na masę ciała | |
Seniorzy (65-75 lat) | Ze względu na zmniejszoną ilość syntezy w skórze zalecana suplementacja | 800-2000 IU w przeliczeniu na masę ciała |
Starsi seniorzy (>75 lat) | Ze względu na zmniejszoną ilość syntezy w skórze, zmniejszony metabolizm i wchłanianie witaminy D zalecana suplementacja | 2000-4000 IU w przeliczeniu na masę ciała |
Kobiety w ciąży | Planujące ciąże | Zgodnie z wiekiem, kontrolując stężenie we krwi |
Będące w ciąży | Kontrolując stężenie we krwi, w zakresie stężeń 30-50 ng/ml | |
Będące w ciąży z brakiem możliwości określenia stężenia we krwi | 2000 IU na dobę w trakcie ciąży oraz w okresie laktacji |
* w miesiącach maj-sierpień od godz. 10:00 do 15:00 ekspozycja min. 20% odsłoniętego ciała (twarz, przedramiona, nogi) na słońce bez użycia kremów z filtrem.
Aby dobrać odpowiednią dawkę witaminy, należy sprawdzić jej stężenie we krwi, a także przestrzegać zalecanego dziennego spożycia. W razie wątpliwości należy udać się do lekarza bądź skorzystać z porady farmaceuty. Pamiętajmy, iż nie tylko niedobór, ale i nadmiar witaminy D bywa szkodliwy. Dlatego właśnie należy ją przyjmować z umiarem i zgodnie z zalecaną dawką.
Odkąd zaczęłam pić soki które sam wyciskam mam zdrową i jędrną skórę. Piję soki jako uzupełnienie diety, a witaminy i enzymy zawarte w sokach dbają o moje zdrowie i młody wygląd. Szczególnie sok z buraka, marchewki, selera i jarmużu przypadł mi do gustu. W okresie wiosenno-letnim dużo piję soku z pokrzywy.
Przeliczenie dla uproszczenia: 100 j.m. = 100 IU = 2,5 mcg = 2,5 ug … Gratuluje autorowi wiary, że to coś uprościło, przecież bez legendy nikt nie wie co to oznacza
Soki nie zawieraja tłuszczu a więc witaminy D3…
Poradnik bardzo dobry i fajnie napisany. Warto tylko dodać, że j.m. oznacza „jednostkę międzynarodową” (od ang. „international unit” czyli UI). Pozdrawiam : )
Janina. Ważę 60kg. Przyjmuję 600.000 IU vit d3 dziennie, vit A 1.200000 IU oraz vit e i k2mk7 + 85 microelements.
Po 2 miesiącach wyleczyłam ciężką chorobę.
600.000 IU vit d3 dziennie to trzysta razy więcej niż pozwolił pan minister zdrowia, na polecenie WHO. Czyli trzeba by kupić trzysta opakowań tej witaminy na miesiąc czasu łykania. Jest to legalna apteka i pewnie nie sprzeda takiej nielegalnej ilości witaminy. Janko, nie chwal się publicznie nielegalnym wyzdrowieniem na stronie legalnej apteki
Jaka to choroba?
Są dawki np. 50000 IU dostępne w aptekach. To, że pan o nich nie wie i myśli, że trzeba 300 opakowań, żeby wyższe dawki podać obnażyło pana z samozwańczego tytułu. Proszę skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą. Tylko takim prawdziwym.
Sa krople, mozna brać ile ktos potrzebuje
Sa też dawkli 500000 JU !!!…
„Dorośli (19-65 lat), nieprzebywający na słońcu więcej niż 15 min* 800-2000 IU w przeliczeniu na masę ciała”.
Czy należy to dawkowanie rozumieć jako 800-2000 IU na kilogram masy ciała ? (KG/mc)
Nie oznacza to przeliczenia na kilogram na masę ciała, a raczej rozsądną suplementację dostosowaną do wagi.
Ile to jest na krople Wit D3, bo nic nie rozumie
Jak przeliczać miary: IU, a.e., ug?
Moj syn ma 2 i pól roku. Zrobiłam mu badanie poziomu wit D3- wynik optymalny tj. 41,2 przy normie 30-50, a pani doktor kazała zwiększyć do 4000 jednostek, przy czym przed badaniem brał 2000. Zastanawiam się czy to nie za dużo?
Nie, jesli nie chce sie chorować na autoimunologiczne choroby to trzeba utrzymywać stan 80-100 we krwi
Witam, syn ma 34 miesiące i waży 13 kg. Ile w takim razie powinnam mu podawać witaminy D3 i czy należy podawać ją przez cały rok?
Dzień dobry.
Dawkowanie dla dzieci powyżej 1. roku życia wynosi od 600 jednostek do 1000 jednostek na dzień. Jeśli dziecko przebywa w okresie letnim na zewnątrz przez co najmniej 15 minut oraz ma odsłonięte ramiona i podudzia, to suplementacja w tym okresie nie jest wymagana.
KRZYCHU MASZ RACJE ,TAK KLAROWNEGO PRZELICZNIKA JESZCZE NIE SPOTKALAM.WIEM ZE NIC NIE WIEM.
KRZYCHU,MASZ RACJE,TAK KLAROWNEGO PRZELICZNIKA NIGDZIE NIE SPOTKALAM.W DALSZYM CIAGU WIEM ZE NIC NIE WIEM W TYM TEMACIE.