Lidokaina. Jak działa?

Lidokaina – co to jest? 

Lidokaina to substancja, która znajduje szerokie zastosowanie w medycynie. Przede wszystkim jest ceniona ze względu na swoje znieczulające działanie polegające na blokowaniu impulsów nerwowych. Zaletą lidokainy jest szybki czas działania. Po podaniu na skórę utrzymuje się przez około 30 minut.  

Lidokaina wykazuje także działanie przeciwarytmiczne poprzez spowolnienie przewodzenia bodźców.  

Czy lidokaina to narkotyk? 

Lidokaina nie wykazuje działania narkotycznego.  

Lidokaina – zastosowanie 

Obecnie lidokaina jest używana głównie jako środek znieczulający. Występuje w różnych postaciach, dlatego ma też różne zastosowania. 

• Roztwór do wstrzykiwań – znieczulenie miejscowe, leczenie ostrego, objawowego częstoskurczu komorowego lub tachyarytmii;  
• maść, krem – znieczulanie przed wkłuciem igły w skórę, przed drobnymi zabiegami chirurgicznymi na skórze; 
• plaster leczniczy – tak samo jak kremy i maści; 
• aerozol – znieczulanie skóry i błon śluzowych, np. w przypadku zabiegów w obrębie jamy ustnej, w położnictwie i ginekologii;
• żel domaciczny – znieczulanie i zapobieganie bólowi podczas zabiegów ginekologicznych, np. umieszczaniu w macicy środków antykoncepcyjnych, pobieraniu wycinków do badań;  
• maść doodbytnicza – zmniejszanie dolegliwości bólowych w okolicy odbytu u pacjentów z guzkami krwawniczymi, leczenie świądu odbytu, znieczulenie podczas badań przez odbyt. 

Lidokaina – przeciwwskazania 

Głównym przeciwwskazaniem do stosowania leków z lidokainą jest uczulenie na tę substancję. W przypadku roztworu do wstrzykiwań nie można stosować tego leku w nagłej niewydolności serca, poważnych zaburzeniach w układzie przewodzącym serca.  

Ze względu na brak danych nie można ocenić bezpieczeństwa stosowania lidokainy w trakcie ciąży. W czasie karmienia piersią również należy zachować szczególną ostrożność.  

Lidokaina – skutki uboczne  

Szczególną ostrożność zachowaj, jeśli stwierdzono u Ciebie nadczynność tarczycy lub choroby serca. Niewskazane jest podawanie lidokainy z innymi lekami znieczulającymi. Efektem tego może być nasilenie działań toksycznych obu leków.   

W przypadku podania lidokainy dożylnie mogą wystąpić działania niepożądane ze strony układu nerwowego i sercowo-naczyniowego.  

Po podaniu na skórę lub błony śluzowe mogą wystąpić: 

• reakcje alergiczne, 
• niskie ciśnienie tętnicze, 
• skurcz oskrzeli, 
• osłabienie mięśnia sercowego, 
• zawroty głowy, 
• senność. 

Lidokaina – interakcje z innymi lekami 

Lidokaina wzmacnia działanie środków zwiotczających mięśnie i osłabia działanie sulfonamidów. Stwierdzono, że stosowanie cymetydyny i beta-adrenolityków może hamować metabolizm lidokainy, a w konsekwencji nasilić jej działanie. Natomiast leki zawierające fenytoinę mogą osłabić działanie lidokainy.  

Ze względu na możliwość wystąpienia szeregu interakcji lidokainy z innymi lekami, jej stosowanie w postaci roztworów do iniekcji powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. Warto również pamiętać, że w czasie podania miejscowego w postaci żelu mogą wystąpić objawy, których nie należy bagatelizować.