Mięta – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne
Mięta pieprzowa jest surowcem zielarskim stosowanym od wieków w medycynie ludowej. Obecnie jej popularność nie maleje i jest wykorzystywana w leczeniu wielu problemów zdrowotnych, będąc składnikiem licznych preparatów dostępnych w aptece. Skuteczność jej stosowania potwierdzają badania naukowe. Jakie właściwości i zastosowanie ma mięta?

Mięta – charakterystyka
Mięta pieprzowa (Mentha piperita) to jedna z najstarszych roślin leczniczych. Jej prozdrowotne właściwości zauważono już w czasach starożytnych i wykorzystywano w różnych rejonach świata. Należy ona do bylin. Dorasta maksymalnie do 1 m wysokości, a jej liście osiągają 5-7 cm długości. Cechą charakterystyczną tej rośliny jest orzeźwiający zapach. Mięta pieprzowa jest gatunkiem łatwym w uprawie, szeroko rozpowszechnionym i znanym na całym świecie.
Surowcem leczniczym jest liść mięty pieprzowej (menthae piperitae folium), zawierający:
- olejek eteryczny,
- garbniki,
- flawonoidy,
- kwasy organiczne,
- fitosterole,
- witaminy,
- sole mineralne (zwłaszcza żelaza, miedzi, magnezu, sodu, cynku, manganu).
Najważniejszą substancją czynną jest olejek mięty pieprzowej. Jego średnia zawartość w liściach wynosi 2%.
Mięta – właściwości i zastosowanie
Od wieków napary z mięty zalecane są przy dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego. Mięta pobudza wydzielanie soku żołądkowego, działa żółciopędnie, przez co ułatwia trawienie i jest zalecana przy niestrawności. Wykazuje również działanie wiatropędne, pomaga w normalizacji pracy przewodu pokarmowego, regulując perystaltykę jelit. Eliminuje także wzdęcia. Działa rozkurczowo na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego i drogi żółciowe, znosi uczucie dyskomfortu i bólu. Jest również środkiem wzmagającym łaknienie, w związku z czym może być przydatna w przypadku braku apetytu. Szczególnie sprawdza się u osób z zespołem jelita drażliwego, ponieważ eliminuje stany skurczowe przewodu pokarmowego, wzdęcia oraz bóle brzucha. Mięta sprawdzi się także w łagodzeniu nudności u kobiet w ciąży.
Olejek miętowy stosowany jest również w aromaterapii. Dzięki zawartości mentolu ułatwia oddychanie, odpręża, łagodzi stres i zwalcza ból głowy. Olejek miętowy sprawdzi się przy migrenowych bólach głowy. Stosowany do inhalacji jest zalecany w stanach przeziębienia oraz stanach zapalnych górnych dróg oddechowych. Pomocniczo można go wykorzystać w łagodzeniu kaszlu, ułatwia on również oddychanie i udrażnia nos. Publikacje naukowe wspominają o właściwościach przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych, przeciwutleniających, przeciwnowotworowych oraz przeciwalergicznych mięty pieprzowej. Mentol, główny składnik oleju z mięty pieprzowej, działa chłodząco i poprawia ukrwienie. Bywa wykorzystywany w preparatach do użytku zewnętrznego na bóle mięśniowe.
Przeczytaj również:
Mentol – jakie ma zastosowanie?
Mięta – przeciwwskazania i środki ostrożności
Preparatów z miętą nie należy stosować u osób z nadwrażliwością na produkty zawierające liście mięty, olejek miętowy i mentol.
Preparatów zawierających olejek miętowy nie wolno stosować u niemowląt i małych dzieci bezpośrednio w obrębie ust, nosa czy piersi.
Zaleca się ostrożność podczas stosowania naparów z mięty u osób chorujących na refluks żołądkowo-przełykowy, przepuklinę rozworu przełykowego i kamienie nerkowe.
Mięta – skutki uboczne
Stosowanie preparatów z Mentha piperita w nadmiernych ilościach może skutkować nasileniem zgagi, refluksem żołądkowo-przełykowym, a także podrażnieniami błony śluzowej żołądka.
Reasumując, mięta pieprzowa jest cennym surowcem zielarskim o szerokim zastosowaniu w różnych dolegliwościach. To naturalne remedium na problemy ze strony przewodu pokarmowego, które doskonale sprawdzi się również w stanach przeziębienia czy grypy, wspomagając walkę z objawami takimi jak zatkany nos i ból zatok czy kaszel. Jak każde zioło, również mięta powinna być stosowana z umiarem.
Źródła:
- Matławska I., Farmakognozja, UM Poznań, Wydanie 1, Poznań 2005.
- Chrapek A., Dzida K., Skład chemiczny, warunki uprawy i właściwości lecznicze mięty pieprzowej, Wybrane zagadnienia z zakresu przemysłu spożywczego oraz zarządzania i inżynierii produkcji, WUP, 2020.
- Klaudel L., Mięta pieprzowa. Panacea, 2006, 2(15), 8–1.
- Najda A., Skład chemiczny i działanie przeciwutleniające ekstraktów z Mentha piperita L., Post Fitoter 2017; 18(4): 251-258.
- Mystkowska I. , Zarzecka K. , Baranowska A. , Gugala M., Mięta pieprzowa (Mentha piperita L.) – roślina zielarska o różnorodnych właściwościach biologicznych i leczniczych, Hebralism, 2016 1(2).
- Chumpitazi B.P., Kearns G., Shulman R.J., Review article: The physiologic effects and safety of Peppermint Oil and its efficacy in irritable bowel syndrome and other functional disorders, Aliment Pharmacol Ther. 2018 Mar; 47(6): 738–752.
- Raghavan R., Devi M.P., Varghese M., , Joseph A., Madhavan S., Sreedevi P. , Effectiveness of Mentha piperita Leaf Extracts against Oral Pathogens: An in vitro Study, J Contemp Dent Pract. 2018 Sep 1;19(9):1042-1046.
- Pittler M.H., , Ernst E., Peppermint oil for irritable bowel syndrome: a critical review and metaanalysis, Am J Gastroenterol. 1998 Jul;93(7):1131-5.