Testosteron – czy to tylko męski hormon?

Jak i gdzie powstaje testosteron? 

Testosteron pełni kluczowe funkcje przede wszystkim w przypadku mężczyzn. Miejscem jego wytwarzania u mężczyzn są komórki śródmiąższowe Leydiga, które znajdują się w jądrach. Aktywowane do wytwarzania testosteronu są przez hormon luteinizujący – lutropinę (LH). U kobiet w niewielkich ilościach testosteron jest produkowany przez jajniki, a podczas ciąży przez łożysko.

Za poziom testosteronu w organizmie odpowiada przysadka mózgowa, która kontrolowana jest przez podwzgórze. Gdy stężenie testosteronu jest zbyt niskie, wówczas przysadka zaczyna wydzielać tzw. hormon stymulujący, który pobudza jądra lub jajniki do pracy.  

Jak jest rola testosteronu w organizmie? 

Testosteron odgrywa ważną rolę zarówno w organizmie mężczyzn, jak i kobiet.  

U mężczyzn testosteron wpływa na: 

• rozwój męskich narządów płciowych (jąder, gruczołu krokowego, moszny, pęcherzyków nasiennych, prącia) oraz utrzymywanie ich funkcji, 
• powstawanie i dojrzewanie plemników (spermatogeneza), 
• utrzymanie prawidłowego popędu płciowego, 
• zewnętrzne cechy płciowe takie jak: owłosienie, ton głosu, budowa ciała czy obecność zarostu na twarzy, 
• nastrój, agresję, ilość energii, a także na odporność, 
• regulowanie przyrostu masy mięśniowej, 
• stymulowanie wzrostu i wzmacnianie kości, 
• pobudzanie rozrostu prostaty, 
• poziom cholesterolu, ciśnienia oraz krzepnięcia krwi. 

Testosteron jest najważniejszym męskim hormonem płciowym, ale niewłaściwie jest postrzegany jako wyłącznie męski hormon. Prawidłowe funkcjonowanie jajników wymaga bowiem właściwej równowagi między poziomem testosteronu a poziomem estrogenu.  

U kobiet testosteron wspomaga:

• właściwe funkcjonowanie jajników, 
• prawidłowy poziom libido, 
• wytrzymałość kości. 

Jakie są objawy niedoboru testosteronu?  

Poziom testosteronu zmienia się wraz z wiekiem, kondycją, stylem życia czy nawet porą dnia. Dobowe wahania tego hormonu są czymś naturalnym, ale duży niedobór lub wysoki nadmiar testosteronu mogą powodować poważne następstwa. U kobiet niski poziom testosteronu może wskazywać na niewydolność jajników.  

U mężczyzn niedobór tego hormonu może objawiać się przede wszystkim:  

• problemami z erekcją, 
• spadkiem masy mięśniowej, 
• zmniejszeniem owłosienia na ciele, 
• spadkiem libido, 
• nabieraniem kobiecych kształtów, 
• nerwowością, 
• bezsennością, 
• problemami z koncentracją, 
• otyłością, 
• nadciśnieniem. 

Przeczytaj również:
Jakie zioła na potencję dla mężczyzn?
Masz problemy z libido lub erekcją? Są na to naturalne sposoby!
Sildenafil – działanie, wskazania, skutki uboczne
Niepłodność u mężczyzn a dieta. Jak wspomóc starania o dziecko?

Jakie są objawy nadmiaru testosteronu? 

U kobiet nadmiar testosteronu może wynikać z zespołu policystycznych jajników i objawiać się: 

• nieregularnym cyklem menstruacyjnym, 
• nadmiernym owłosieniem, 
• niepłodnością, 
• łysieniem androgenowym, 
• przybieraniem na wadze, 
• depresją. 

Przeczytaj również:
Zespół policystycznych jajników – przyczyny, objawy, leczenie
Dieta w zespole policystycznych jajników

Nadmiar testosteronu u mężczyzn występuje bardzo rzadko. Najczęściej obserwuje się go u sportowców i kulturystów, którzy stosują preparaty z testosteronem w celu zwiększenia masy mięśniowej. Objawy nadmiaru testosteronu u mężczyzn to przede wszystkim: 

• zachowania agresywne, 
• spadek odporności, 
• wzrost masy mięśniowej, 
• rozrost prostaty powodujący problemy z oddawaniem moczu, 
• zmniejszenie rozmiaru jąder, 
• impotencja, 
• mała ilość plemników, 
• wahania nastroju, 
• bóle głowy, 
• bezsenność, 
• nadciśnienie tętnicze i wysokie stężenie cholesterolu
  

Kiedy wykonać badanie stężenia testosteronu? 

W przypadku wystąpienia powyższych objawów lub nietypowych symptomów należy po wcześniejszej konsultacji lekarskiej wykonać badanie określające poziomu tego hormonu w organizmie. Przeprowadza się je przy pomocy standardowego badania krwi. Należy pamiętać, aby wykonać je rano oraz na czczo, ponieważ poziom testosteronu we krwi jest wówczas najwyższy. Prawidłowa norma testosteronu we krwi to: 8-12 mmol/l lub 2.3-3.4 ng/ml. 

Podsumowanie

• Testosteron jest bardzo ważnym hormonem płciowym. Jego właściwy poziom zapewnia prawidłowe funkcjonowanie organizmu zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. 
• Właściwy poziom tego hormonu ma duże znaczenie zwłaszcza dla układu rozrodczego oraz dla prawidłowego popędu płciowego. 
• W przypadku niepokojących objawów należy oznaczyć poziom testosteronu we krwi oraz udać się do urologa. Szybkie podjęcie leczenia może poprawić samopoczucie pacjenta i zapobiec poważniejszym konsekwencjom zdrowotnym.