Ziele świetlika – jak je stosować?
Dzięki właściwościom leczniczym świetlik znajduje zastosowanie w leczeniu zapalenia spojówek, jęczmienia na powiece czy alergii. Zmniejsza zmęczenie i zaczerwienienie oczu, a ponadto chroni je przed działaniem promieni UV. Jest też składnikiem kremów pod oczy, ponieważ rozjaśnia cienie i zmniejsza widoczność naczynek.
Świetlik łąkowy (Euphrasia rostkoviana) jest rośliną półpasożytniczą zaliczaną do rodziny trędownikowatych. Pobiera wodę z gleby, wykorzystując korzenie innych roślin, głównie traw, koniczyny, roślin z rodziny babkowatych. Występuje w całej Europie, głównie na terenach podmokłych, łąkach, bagnach, brzegach lasów. W Polsce znany jest też jako ptasie oczka, świecznik czy złodziej mleczny.
Świetlik osiąga wysokość do 50 cm, wytwarza charakterystyczne kwiaty. Są one dwuwargowe, głównie barwy białej z fioletowymi żyłkami. Na dolnej wardze znajduje się żółta plamka.
Surowcem farmaceutycznym jest ziele zbierane na początku kwitnienia. Świetlik jest bogaty w substancje chemiczne takie jak:
- irydoidy glikozydowe – aukubina, katalpol, katalpozyd,
- flawonoidy,
- kwasy fenolowe – kawowy, ferulowy, galusowy, chlorogenowy, gentyzynowy,
- lignany,
- garbniki,
- fitosterole,
- olejek eteryczny,
- aminokwasy.
Ziele świetlika – właściwości i zastosowanie
Badania dowodzą, że świetlik wykazuje właściwości:
- ściągające,
- przeciwzapalne,
- przeciwalergiczne,
- przeciwbakteryjne,
- uszczelniające naczynia krwionośne.
Lecznicze właściwości świetlika były znane już w medycynie ludowej. Wewnętrznie stosowano go jako specyfik na bóle głowy i bezsenność. Korzystano z niego także w leczeniu kaszlu, przeziębień, problemów z górnymi drogami oddechowymi oraz alergii.
Zewnętrznie świetlik nadal znajduje zastosowanie w stanach zapalnych spojówek różnego pochodzenia. Pomaga także w leczeniu jęczmienia na powiekach. Wchodzi w skład niektórych kropli do oczu, ponieważ redukuje zmęczenie, zaczerwienienia, regeneruje gałkę oczną, chroni oko przed promieniowaniem UV oraz światłem pochodzącym z ekranów monitorów. W postaci płynu do przemywania polecany jest przy łzawieniu spowodowanym reakcjami alergicznymi.
Ziele świetlika w kosmetykach
Świetlik jest wykorzystywany także jako dodatek do kosmetyków. Ma właściwości uszczelniające naczynia oraz rozjaśniające, dlatego dodaje się go do kremów stosowanych pod oczy. Pomaga złagodzić przebarwienia powstałe na skórze oraz zmniejszyć widoczność naczynek krwionośnych.
Świetlik – skutki uboczne i przeciwwskazania
Stosowanie świetlika w formie kropli do oczu lub roztworu do przemywań może wywołać:
- swędzenie,
- nadwrażliwość na światło,
- pogorszyć ostrość widzenia.
Przyjmując preparaty ze świetlika wewnętrznie, należy zachować ostrożność przy cukrzycy, ponieważ zioło to obniża poziom cukru we krwi.
Źródło:
Matławska, Farmakognozja, Poznań 2008.