HSG. Kiedy wykonuje się to badanie?

Badanie HSG – co to jest? 

Diagnostykę niepłodności zaczyna się od zebrania dokładnego wywiadu, wykonania badań laboratoryjnych, badania ginekologicznego oraz USG. Pomocne mogą być również dodatkowe badania obrazowe takie jak histerosalpingografia (HSG). Nazwa badania pochodzi od greckiego słowa „hystera”, czyli macica oraz łacińskiego „salpinx”, które oznacza jajowód. 

Podczas owulacji jajnik uwalnia komórkę jajową. Przechodzi ona do jajowodu, w którym najczęściej następuje zapłodnienie. Jajowody są połączone z jamą macicy. 

Zaburzenia w obrębie jajowodów są przyczyną nawet 60% przypadków niepłodności. 

Badanie HSG ocenia anatomię macicy i jajowodów. Jego celem jest wykazanie w obrębie tych narządów nieprawidłowości, które uniemożliwiają zajście w ciążę. Pomaga to w ewentualnym dobraniu odpowiedniego leczenia. 

Na czym polega badanie HSG? 

HSG polega na wprowadzeniu środka kontrastowego do jamy macicy i wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego. Pacjentka leży w pozycji ginekologicznej, podobnej jak przy cytologii. Lekarz zakłada wziernik do pochwy, uwidaczniając szyjkę macicy i za pomocą cewnika wprowadza środek kontrastowy (około 1-3 ml) do jamy macicy i jajowodów. Następnie wykonuje kilka zdjęć rentgenowskich. Obustronne przejście kontrastu z jamy macicy przez jajowody do jamy otrzewnej świadczy o drożności jajowodów. 

Badanie trwa zwykle około 10 minut. Przez kilka dni po zabiegu histerosalpingografii mogą wystąpić bóle podbrzusza oraz krwawienia. 

HyCoSy a HSG – czym się różnią te badania?  

Histerosalpingosonografia kontrastowa (hysterosalpingocontrast sonography – HyCoSy) to badanie podobne do HSG. Metodą obrazowania w HyCoSy jest jednak USG, a nie RTG. Środek kontrastowy to roztwór soli fizjologicznej lub D-galaktozy. Badanie można zatem wykonać u pacjentek uczulonych na środki kontrastowe na bazie jodu. Aby ocenić drożność jajowodów, lekarz podaje płyn z pęcherzykami powietrza.  

Zarówno HSG, jak i HyCoSy mają podobną czułość i swoistość w badaniu drożności jajowodów. HyCoSy pozwala dodatkowo uzyskać dokładniejsze dane na temat anatomii macicy, jej zewnętrznego obrazu i innych struktur w miednicy. 

Badanie HSG – wskazania 

Wskazaniem do HSG jest podejrzenie wad anatomicznych macicy lub niedrożności jajowodów, gdy niewystarczające są badania nieinwazyjne. 

Badanie HSG – przeciwwskazania 

Najważniejszymi przeciwwskazaniami do wykonania HSG są: 

• ciąża, 
• aktywny stan zapalny miednicy, 
• uczulenie na środek kontrastowy.  

Występujące w przeszłości zapalenie narządów miednicy mniejszej nie jest przeciwwskazaniem. Czasami niezbędne jest jednak włącznie antybiotykoterapii profilaktycznej. 

Jak się przygotować do badania HSG? 

Badanie powinno być zaplanowane zaraz po zakończeniu krwawienia menstruacyjnego, kiedy endometrium jest cieńsze. Zabieg zwykle nie wymaga znieczulenia.  

Pacjentka może zażyć przed badaniem leki rozkurczowe (np. butyloskopolaminę). Pomagają one zredukować ból i zmniejszyć ryzyko fałszywej okluzji jajowodów przez ich skurcz. Niektórzy zalecają zażycie leków przeciwbólowych z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych ok. 2 godzin przed zabiegiem. Nie ma jednak dowodów na to, że zmniejszą one ból. 

Badanie HSG – cena 

Badanie HSG przy odpowiednich wskazaniach jest wykonywane w ramach NFZ. Jeśli chcemy wykonać je prywatnie, ceny wahają się w granicach 700-1000 zł za HSG i 600-1500 zł za HyCoSy w zależności od kliniki. Ze znieczuleniem koszty mogą sięgać nawet 3000 zł. 

Przeczytaj również:
Jak zadbać o męską płodność?
Dieta wspomagająca płodność u kobiet. Jak zwiększyć szanse na poczęcie?