Rak krtani. Jak się objawia?

Rodzaje nowotworów krtani i gardła 

Dzielą się ze względu na miejsce występowania:

• Rak głośni – do jego głównych objawów należą szeroko pojęte zaburzenia głosu, m.in. chrypka, bezgłos, przerywanie głosu itd. Rak głośni jest nowotworem, który dość wolno się rozwija i dopiero w późnym stadium daje przerzuty do węzłów chłonnych. 
• Rak okolicy nagłośniowej – to szybko rozwijający się nowotwór, który występuje aż u ⅓ wszystkich chorych. Szybkość rozwoju daje w krótkim czasie przerzuty do węzłów chłonnych. Pierwszymi objawami, o których mówią chorzy, jest uczucie przeszkody w gardle oraz długo utrzymujące się podrażnienie gardła; 
• Rak okolicy podgłośniowej – występuje najrzadziej i charakteryzuje się powolnym wzrostem. Przez bardzo długi czas nie daje żadnych objawów. 

Rak krtani – czynniki sprzyjające rozwojowi

Do najczęstszych czynników należą nadużywanie alkoholu i palenie tytoniu (lub palenie bierne). Udowodniono, że w przebiegu palenia tytoniu uwalnia się aż 4000 różnych związków chemicznych, z których aż 40 mogą być czynnikiem wywołującym raka. Szkodliwe substancje drażnią miejscowo błonę śluzową, zmniejszają ilość tlenu we krwi, wpływają na pogorszenie odporności organizmu, a nierzadko nawet uszkadzają DNA komórek. Palenie tytoniu zwiększa ryzyko nowotworu krtani i gardła aż 30-krotnie. 

Długotrwałe lub częste picie alkoholu stale podrażnia delikatną błonę śluzową, doprowadzając do trwałego stanu zapalnego. Osłabiona struktura staje się łatwym „łupem” dla substancji rakotwórczych, wnikających głęboko w uszkodzoną tkankę. 

Badania wykazały, że jednoczesne spożywanie alkoholu i palenie wyrobów tytoniowych zwiększa ryzyko zachorowania na raka krtani aż 330-krotnie! 

Podobnie jest w przypadku długotrwałego (np. wieloletniego) wdychania toksycznych gazów, np. trujących środków chemicznych, spalin, azbestu itp. Uważa się również, że nieprawidłowa dieta, uboga w białko i witaminy A i C, może mieć związek z pojawieniem się nowotworu krtani i gardła.   

W przypadku nowotworu płaskonabłonkowego dużą rolę odgrywa także infekcja HPV. Wirus brodawczaka ludzkiego znacznie przyczynia się do tego typu nowotworów, a także występowania raka szyjki macicy. 

Rak krtani – objawy

Objawów choroby może być wiele, jednak każdy z nich zależy od kilku czynników: umiejscowienia nowotworu, stopnia jego zaawansowania, szybkości wzrostu, naciekania guza. 

Do najczęstszych objawów zaliczają się: 

• uczucie przeszkody w gardle, 
• bolesność podczas przełykania, 
• zmiana barwy głosu, 
• załamywanie się głosu, 
• szybka męczliwość głosu, 
• utrzymujące się uczucie suchości w gardle, 
• kaszel, 
• zmiany w drożności nosa, 
• długo utrzymująca się chrypka, 
• duszności, 
• pojawienie się krwi w plwocinie, 
• wyczuwalne guzy na szyi, 
• utrzymujący się mimo leczenia stan zapalny. 

Rak krtani – sposoby leczenia

W zależności od złośliwości, stopnia rozwoju i umiejscowienia nowotworu lekarze decydują się na leczenie chirurgiczne:  

• wewnątrz krtani – stosując mikrochirurgię i zabiegi laserowe; 
• zewnątrzkrtaniowe – obejmujące częściowe lub całkowite wycięcie krtani.  

Ponadto stosuje się radio- i chemioterapię. Radioterapia stosowana jest głównie we wczesnych stadiach choroby, jako leczenie częściowe lub alternatywne, a także w przypadkach, gdy nowotwór nie nadaje się do operacji lub jest w zbyt zaawansowanym stadium. Zdarza się, że radioterapię przeprowadza się, gdy pacjent nie wyraża zgody na przeprowadzenie operacji. Chemioterapia najczęściej jest leczeniem uzupełniającym lub w przypadkach braku zgody na leczenie operacyjne.  

Rak krtani – powikłania po leczeniu

Nierzadko po leczeniu raka krtani występują powikłania lub zaburzenia w postaci:

• dysfagii (trudności w połykaniu),
• krztuszenia się,
• dławienia,
• problemów z oddychaniem,
• zwężenia przełyku,
• zakażeń,
• zaburzeń gospodarki wapniowej (jeśli dojdzie do wycięcia przytarczyc).  

Po wycięciu całej krtani z pewnością nastąpią trudności w komunikacji. Pacjent będzie zmuszony do wypracowania tzw. mowy zastępczej, czyli głosu gardłowego lub przełykowego. Lekarze stosują w tym celu protezy głosowe (sztuczną krtań). Mowa zastępcza wiąże się m.in. ze zwolnieniem tempa mówienia, obniżeniem częstotliwości podstawowej i niskim natężeniem głosu.

Przeczytaj również:
Mowa osób po usunięciu krtani