Movember. Zapuść wąsy dla jaj

Movember to międzynarodowa inicjatywa, która ma na celu podniesienie świadomości na temat zdrowia mężczyzn. Słowo to połączenie angielskich słów „moustache” (wąsy) i „November” (listopad). W trakcie tego miesiąca wielu mężczyzn zapuszcza brody i wąsy, aby przypomnieć innym o profilaktyce nowotworów prostaty i jąder.

Kogo dotyczy rak jądra?

Każdego roku w Polsce diagnozę nowotworu jądra otrzymuje około 1000 mężczyzn, głównie młodych (15-40 lat). Liczba nowych zachorowań na ten rodzaj nowotworu stale wzrasta.

Do zachorowania na nowotwór jądra szczególnie predysponowani są mężczyźni:

• u których w rodzinie stwierdzano raka jądra,
• z przebytym wcześniej nowotworem (choroba może u nich rozwinąć się w drugim jądrze),
• u których wystąpiło wnętrostwo, czyli niezstąpienie jąder do moszny (ryzyko choroby wzrasta nawet o 10%).

Wcześnie wykryty rak jądra dobrze rokuje i daje dużą szansę na powrót do zdrowia. Dlatego ważne jest, aby samodzielnie badać jądra i zwracać uwagę na wszelkie zmiany. Bardzo ważna w tym przypadku jest świadomość własnego ciała i wyczulenie na to, co może być odstępstwem od normy.

Movember – samobadanie jąder

Ważnym elementem profilaktyki jest comiesięczne samobadanie jąder. Jądra są łatwo wyczuwalne przez mosznę, dlatego zwróć uwagę na każdą zmianę ich kształtu czy powierzchni.

Samobadanie jąder polega na ich przetaczaniu pomiędzy kciukiem a palcem wskazującym w stronę od dolnego do górnego bieguna jądra. Zrób to najlepiej podczas ciepłej kąpieli lub prysznica. Ciepło wpływa rozluźniająco na mosznę, co znacząco ułatwia samobadanie.

O rozwijającym się nowotworze mogą świadczyć:

• zgrubienie / guzek na ścianie jądra,
• większa niż zwykle twardość jądra,
• uczucie dyskomfortu lub ból,
• obrzęk lub niebolesne powiększenie jądra,
• znacząca różnica w wyglądzie obu jąder (jeśli nie występowała wcześniej).

Niepokojącym objawem może być również ból w okolicy jąder, czasem promieniujący do pleców.

Jeśli zauważysz u siebie któryś z powyższych objawów, skontaktuj się z lekarzem. Pamiętaj, że objawy te nie zawsze oznaczają raka.

Diagnoza raka jądra

W przypadku raka jądra statystyki są dość przychylne, a nowotwór zwykle dobrze rokuje, jednak kluczowe jest tutaj wczesne wykrycie choroby. Dlatego tak ważne jest, aby udać się do lekarza, jeśli tylko coś zacznie nas niepokoić.

Lekarz na początku zbada jądra palpacyjnie (przez dotyk), a następnie wykona bezbolesne badania ultrasonograficzne. To bardzo prosta i bezinwazyjna metoda pozwalająca określić, z jaką zmianą mamy do czynienia. Pomocne mogą okazać się też badania krwi. Istnieją pewne hormony i substancje, których podwyższony poziom może wskazywać na proces chorobowy, określa się je mianem „markerów”.

W przypadku raka jądra może szczególnie wzrastać poziom:

• AFP (alfa-fetoproteiny) – białka produkowanego w okresie płodowym; później jego podwyższony stan może wskazywać na rozwijającą się chorobę;
• gonadotropiny kosmówkowej (beta hCG) – hormonu znanego głównie z testów ciążowych, ponieważ wytwarzany jest przez łożysko; może być także produkowany przez guzy, w tym nowotwory jądra;
• LDH (dehydrogenazy mleczanowej) – enzymu biorącego udział w przemianie aminokwasów i węglowodanów; jego podwyższone stężenie wskazuje na uszkodzenie narządów i martwicę tkanek.

Nie zawsze u chorego poziom markerów jest podwyższony, dlatego konieczna jest pełna diagnostyka. Ostateczną diagnozę stawia specjalista na podstawie badania histopatologicznego. Jest to badanie inwazyjne, polegające na pobraniu niewielkiego fragmentu zmiany i oceny jej charakteru pod mikroskopem. Tylko w ten sposób lekarz może ostatecznie potwierdzić lub wykluczyć stan chorobowy.

Leczenie raka jąder

Decyzję o leczeniu podejmuje lekarz. Bierze pod uwagę rodzaj nowotworu i stadium jego zaawansowania.

Stosuje się głównie:

• leczenie chirurgiczne,
• chemioterapię,
• radioterapię.

W większości przypadków konieczne jest chirurgiczne usunięcie zajętego przez proces nowotworowy jądra (orchidektomia). Dla wielu mężczyzn informacja o potrzebie usunięcia jądra może być trudna do zaakceptowania. Zabieg jednak zwykle nie zaburza życia seksualnego ani nie wpływa na możliwość posiadania potomstwa. Możliwe jest też wstawienie protezy jądra.

Jeśli okaże się, że pozostawione zdrowe jądro produkuje zbyt mało testosteronu, konieczne może być wdrożenie testosteronowej terapii zastępczej.

Usunięcie całego guza w czasie operacji znacznie zwiększa szansę na pełne wyzdrowienie, zmniejsza znacząco ryzyko przerzutów, a często, jeśli jest wykonane odpowiednio wcześnie, wystarcza jako jedyna metoda leczenia.

Radioterapię i chemioterapię stosuje się w bardziej zaawansowanych stadiach nowotworu jądra. Obie metody uniemożliwiają podział i rozwój komórek nowotworowych i zapobiegają nawrotom. Niestety działają też na zdrowe komórki. powodując takie objawy jak wymioty, nudności czy łysienie. 

Movember – gdzie i kiedy się zbadać?

Jeśli dbasz o swoje zdrowie, w listopadzie i grudniu możesz skorzystać z bezpłatnych badań poziomu PSA we krwi oraz USG jąder. Organizuje je Fundacja Kapitan Światełko w ramach akcji „Mosznowładcy”. Badania są bezbolesne i nie musisz się do nich przygotowywać w żaden sposób – wystarczy zachowanie higieny osobistej. 

Jeśli masz od 18 do 40 lat, wykonaj USG jąder. Wyniki badania dostępne są od ręki.

Jeśli skończyłeś 40 lat, zbadaj poziom PSA. Wyniki otrzymasz już w ciągu 10 minut.

Najbliższe badania odbędą się:

Przeczytaj również:
Tadalafil. Lek na potencję bez recepty