Shatavari. Na co pomaga?
Shatavari (Asparagus racemosus) to dziko rosnąca roślina z rodziny szparagowatych. Z wyglądu jednak zupełnie nie przypomina tego warzywa. Shatavari jest adaptogenem i bywa nazywana wszechstronnym lekiem. Jakie działanie wykazuje?
Shatavari – właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne
Przeciwutleniacze mają zdolność do neutralizowania wolnych rodników, przez co zapobiegają wywoływanym przez nie uszkodzeniom w komórkach. W shatavari możemy znaleźć trzy główne związki: racemofuran, asparagaminę A i racemozol.
Racemofuran może również wykazywać działanie przeciwzapalne bez znaczących działań niepożądanych związanych z układem pokarmowym. Co więcej, według badań zmniejsza wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Chroni również przed powstawaniem wrzodów, które mogą być skutkiem ubocznym długotrwałego stosowania popularnych leków przeciwbólowych, np. ibuprofenu.
Shatavari jako afrodyzjak
Jednym z tłumaczeń shatavari jest: mająca stu mężów, co ma obrazować wpływ na poprawę libido i funkcje seksualne. Podczas badania zostało podkreślone podobne działanie ekstraktów do tego, jakie wykazuje testosteron. Wymaga to jednak potwierdzenia w kolejnych obserwacjach.
Wpływ shatavari na płodność
W ajurwedzie zioło jest stosowane jako środek poprawiający płodność i witalność. Prawdopodobnie dzięki obniżeniu poziomu stresu oksydacyjnego (będącego wynikiem m.in. życia w napięciu, zanieczyszczenia środowiska, palenia papierosów) i zwiększeniu poziomu antyoksydantów w organizmie. Surowiec ma pozytywny wpływ na równowagę hormonalną, zespół policystycznych jajników oraz wzrost i rozwój komórek jajowych. Jednak preparatów z shatavari nie należy stosować w okresie ciąży.
Shatavari a menopauza
Shatavari zawiera związki fitoestrogenne, które wiążą się z receptorem dla estradiolu. Pomenopauzalny niedobór estradiolu przyczynia się m.in. do rozwoju osteoporozy i osłabienia siły mięśni. W badaniu opublikowanym w 2021 r. w czasopiśmie Nutriens wykazano obiecujące dane na temat poprawy funkcjonowania mięśni u kobiet po przejściu menopauzy. Ponadto jedno z badań wykazało, że przyjmowanie mieszanki ziołowej zawierającej shatavari znacznie zmniejszyło uderzenia gorąca.
Shatavari jako „lek na sto chorób” wykazuje potencjalnie również inne właściwości. Potwierdzenia w dalszych badaniach wymagają m.in. działania:
- wzmacniające układ odpornościowy,
- przeciwkaszlowe,
- przeciwbiegunkowe,
- antydepresyjne,
- poprawiające pamięć,
- antywirusowe,
- wspomagające laktację.
Shatavari – działania niepożądane i przeciwwskazania
Przeciwwskazaniem do stosowania shatavari jest przyjmowanie leków moczopędnych i przeciwcukrzycowych, ponieważ może ona nasilić ich działanie.
Badania kliniczne nie potwierdziły znaczących działań niepożądanych, jednak roślina ta może wywołać reakcję alergiczną, z takimi objawami jak wysypka, świąd oczu i nosa, zawroty głowy. W razie ich wystąpienia przerwij stosowanie preparatu oraz skonsultuj się z lekarzem.
Ze względu na zawartość fitoestrogenów, stosowanie shatavari w przebiegu chorób układu rozrodczego lub nowotworów powinno być omówione z lekarzem. Shatavari może również wpływać na poziom leków metabolizowanych w wątrobie, dlatego skonsultuj z farmaceutą wszystkie przyjmowane leki i suplementy.
Jak stosować shatavari?
Shatavari występuje w postaci kapsułek, proszku, płynów lub jako składnik herbat. Ze względu na małą ilość badań klinicznych nie ustalono optymalnej dawki surowca.
Preparaty stosuj według zaleceń producenta, zaczynając od najniższej dawki, by sprawdzić reakcję organizmu.
Działanie shatavari poparte jest tysiącami lat tradycyjnej medycyny indyjskiej oraz daje obiecujące wyniki w prowadzonych badaniach naukowych. Jednak ze względu na ograniczone badania kliniczne suplementy diety stosuj ostrożnie. Nie zwiększaj zalecanej dawki, ponieważ efekt stosowania shatavari rozwija się stopniowo w ciągu paru tygodni.
Przeczytaj również:
Serdecznik pospolity. Jakie ma właściwości?
- Sairam K., Priyambada S., Aryya N.C., Goel R.K., Gastroduodenal ulcer protective activity of Asparagus racemosus: an experimental, biochemical and histological study, J Ethnopharmacol., 2003, s. 1-10.
- Pandey A. i in., Impact of stress on female reproductive health disorders: Possible beneficial effects of shatavari (Asparagus racemosus), Biomedicine & Pharmacotherapy, Volume 103, 2018,s. 46-49.
- Alok S., Jain S.K., Verma A., Kumar M., Mahor A., Sabharwal M., Plant profile, phytochemistry and pharmacology of Asparagus racemosus (Shatavari): A review, Asian Pac J Trop Dis., 2013, s. 242-51.
- O’Leary M.F. i in., Shatavari Supplementation in Postmenopausal Women Improves Handgrip Strength and Increases Vastus lateralis Myosin Regulatory Light Chain Phosphorylation but Does Not Alter Markers of Bone Turnover, Nutrients, 2021.
- https://www.webmd.com/vitamins-and-supplements/are-there-health-benefits-of-shatavari-powder
- https://www.healthline.com/health/food-nutrition/shatavari#use
- Drugs and Lactation Database: National Library of Medicine, Wild Asparagus, 2006.