Maślan sodu. Na straży zdrowych jelit!

Maślan sodu – co to jest? 

Maślan sodu jest pod względem chemicznym solą sodową kwasu masłowego. Kwas ten występuje naturalnie w jelicie grubym człowieka i ma dobroczynny wpływ na przewód pokarmowy. Wytwarzają go bakterie jelitowe, m.in. Clostridium spp., Eubacterium spp., Fusobacterium spp., Butyrivibrio spp. Powstaje on przede wszystkim z niestrawnych węglowodanów.  

Kwas masłowy wpływa bezpośrednio na florę jelitową i ścianę przewodu pokarmowego. Działa on pośrednio także na inne narządy i tkanki, również te poza przewodem pokarmowym.  

Maślan sodu – zastosowanie 

Maślan sodu wykorzystujemy w przemyśle farmaceutycznym. Służy do produkcji preparatów, które mają uzupełnić niedobory kwasu masłowego. To substancja w stałym stanie skupienia, o większej stabilności i mniej intensywnym zapachu niż kwas masłowy. 

Maślan sodu znajdziemy w suplementach diety, preparatach mlekozastępczych, a nawet w paszach dla zwierząt. 

Maślan sodu – właściwości 

Maślan sodu po podaniu łatwo przekształca się w jelicie do kwasu masłowego. Kwas masłowy jest podstawowym źródłem energii kolonocytów, czyli komórek nabłonka jelit. Odpowiada za 80% wytworzonej energii. Jej pozostałe źródła to kwas octowy i propionowy. Badania wskazują, że może zapewniać nawet 5-10% całkowitej energii organizmu.  

Kwas masłowy działa również proapoptycznie – wspomaga zaprogramowaną destrukcję własnych komórek. Dzięki temu utrzymuje organizm w równowadze. Zapobiega też nadmiernemu namnażaniu komórek nabłonka jelit i ich przekształceniu w komórki nowotworowe. Chroni komórki przed szkodliwym działaniem różnych czynników, zapewniając prawidłowe funkcjonowanie całych tkanek. 

Badania dowodzą, że kwas masłowy wykazuje działanie przeciwzapalne i immunostymulujące w obrębie nabłonka jelitowego. Reguluje transport cząstek przez nabłonek śluzówki jelita. Zmniejsza wrażliwość trzewną, czyli odczuwanie bólu ze strony przewodu pokarmowego. Wpływa także na motorykę jelit. 

Maślan sodu – na co może pomóc?

Lekarze polecają maślan sodu pacjentom cierpiącym na nieswoiste choroby jelit takie jak: 

• choroba Leśniewskiego-Crohna, 
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego, 
• zespół jelita wrażliwego (IBS – Irritable Bowel Syndrome). 

Badania wskazują, że najbardziej prawdopodobną przyczyną występowania nieswoistych chorób jelit jest niedobór kwasu masłowego.

Niedobór kwasu masłowego prowadzi do upośledzenia procesów regeneracji nabłonka i utraty szczelności bariery jelitowej, a w konsekwencji rozwoju chorób. Dotyczy to zarówno jelita grubego, jak i cienkiego. 

Maślan sodu powinni suplementować również pacjenci: 

• o zwiększonym ryzyku wystąpienia nowotworu przewodu pokarmowego, 
• cierpiący na operacyjne zapalenie jelita,  
• cierpiący na zapalenia jelit po chemio- i radioterapii, 
• po resekcjach fragmentów jelit. 

Maślan jest wskazany także we wspomaganiu terapii zapalenia zbiornika jelitowego i chorobie uchyłkowej jelit. 

Wraz z wiekiem obniża się poziom naturalnie występującego w jelitach kwasu masłowego. W związku z tym lekarze zalecają suplementację maślanu osobom starszym. 

Maślan sodu a otyłość 

Trwają badania nad działaniami pozajelitowymi, które pozwolą wykorzystać ten związek m.in. w leczeniu otyłości i insulinooporności.  

Specjaliści oceniają obecnie wpływ maślanu na: 

• produkcję cholesterolu,  
• przemiany tkanki tłuszczowej,  
• reakcje łaknienia i sytości, 
• zwiększanie insulinowrażliwości. 

Maślan sodu na zaparcia 

Maślan sodu możemy stosować pomocniczo w zaparciach, które niekiedy są objawem chorób (np. zespołu jelita drażliwego). Substancja poprawia perystaltykę jelita grubego. 

Maślan sodu na biegunki 

Dzięki regulacji procesów wchłaniania i normalizowaniu flory jelitowej maślan zmniejsza nasilenie biegunek. Działa przeciwzapalnie i wspomaga funkcjonowanie śluzówki jelit.  

Maślan sodu – jak stosować? 

Aby osiągnąć pełny efekt fizjologiczny, stosuj preparaty z maślanem sodu przez co najmniej trzy miesiące. Zalecane dawkowanie wynosi 300 mg czystego maślanu sodu na dobę. Preparaty dostępne na rynku dawkuje się zazwyczaj 2 razy dziennie – po 1 kapsułce rano i wieczorem. 

Pamiętaj, że efekt terapeutyczny maślanu jest odwracalny i stopniowo zanika po zaprzestaniu stosowania preparatu. 

Maślan sodu – skutki uboczne 

Maślan sodu w świetle jelita przekształca się w kwas masłowy, który naturalnie występuje w naszym przewodzie pokarmowym. Preparty z maślanem sodu są zatem dobrze tolerowane. Jeśli zastosujemy je w odpowiednich dawkach, nie spowodują skutków ubocznych. 

Maślan sodu a tycie 

Badania na zwierzętach wskazują, że maślan sodu może powodować wzrost masy ciała. Wynika to najprawdopodobniej z działania odżywiającego komórki nabłonka przewodu pokarmowego. Nie ma jednak żadnych badań potwierdzających ten efekt u ludzi. Korzyść wynikająca z przyjmowania preparatów zawierających maślan sodu może być znacznie wyższa niż potencjalne ryzyko zwiększenia masy ciała. 

Maślan sodu – przeciwwskazania 

W przypadku nadwrażliwości na którykolwiek składnik preparatu zachowaj ostrożność podczas jego przyjmowania.  

Kapsułki z maślanem przyjmuj w całości (bez rozgryzania czy wysypywania zawartości). Nie powinny ich stosować dzieci poniżej 7. roku życia oraz osoby, które mają trudności z połykaniem. 

Dietetyczne środki specjalnego przeznaczenia żywieniowego zawierające maślan sodu pacjenci powinni przyjmować pod nadzorem lekarza.