Z czym łączyć witaminy i minerały, aby lepiej się wchłaniały?
Czy wiesz, że sposób suplementowania witamin i minerałów ma znaczenie? Niektóre z nich „lubią się” z tłuszczem, inne wystarczy popić wodą. Sprawdź, z czym łączyć suplementy, a czego unikać, by poprawić ich wchłanianie.
Witaminy A, D, E, K
Witaminy te są rozpuszczalne w tłuszczach. Jak wskazuje nazwa, najlepiej wchłaniają się w towarzystwie tłustych potraw, np. razem z obiadem. Witaminy A, D, E, K przyjmuj więc w trakcie posiłku. W przypadku niedoboru witaminy D zażywaj również magnez. Zwiększy on jej przyswajanie i wykorzystanie w organizmie.
Kolejną substancją poprawiającą wykorzystanie witaminy D jest resweratrol. Obecny m.in. w winogronach i orzeszkach ziemnych, pełni również funkcję naturalnego przeciwutleniacza. Badania na zwierzętach pokazują, że niedobory żelaza, cynku i białka mogą wpływać na ilość witaminy A i β-karotenu. Jednocześnie spożywany błonnik wraz z witaminą A może zakłócić jej wchłanianie. Podobnie może działać olestra (zamiennik tłuszczu dodawany do żywności). Producenci dodawali ją do słonych przekąsek, by zredukować zawartość tłuszczu i kalorii. Z czasem okazało się, że olestra może m.in. zakłócać wchłaniane witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Z tego powodu została wycofana z krajów Unii Europejskiej i Kanady.
Witaminy z grupy B
Witaminy z grupy B należą do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Powoduje to, że łatwo się wchłaniają, a ich nadmiar jest usuwany wraz z moczem. Nie ma zatem potrzeby, by w jakikolwiek sposób poprawiać ich wchłanianie. Wystarczy pić odpowiednią ilość płynów. Witamina B1 w formie benfotiaminy dobrze rozpuszcza się w tłuszczach. Może ona przyswajać się około 3,6 razy lepiej niż sama tiamina.
Witaminy z grupy B można przedawkować. Pamiętaj, by nie przekraczać zalecanych dawek.
Witamina C
Wokół przyswajalności witaminy C krąży wiele sprzecznych teorii. Pojawiły się badania sugerujące, że witamina C z naturalnych źródeł wchłania się lepiej niż forma syntetyczna. Miało to być spowodowane obecnością polifenoli. Inne badania przeprowadzone z udziałem ludzi mówią jednak o braku różnicy między przyswajalnością obu form. Praca pt. „Witamina C – rola i znaczenie dla organizmu” wskazuje, że aby określić, czy taka rozbieżność rzeczywiście istnieje, potrzebne jest randomizowane badania z podwójnie ślepą próbą. W takim badaniu uczestnik ani badacz nie wiedzą, który ze sposobów leczenia jest zastosowany. Niestety w przypadku witaminy C takie doświadczenie jest niemożliwe do wykonania. Jej długotrwały niedobór przyniósłby negatywne skutki dla zdrowia osoby uczestniczącej w doświadczeniu.
Żelazo
Pierwiastek ten występuje w dwóch formach: hemowej i niehemowej. Forma hemowa jest lepiej przyswajalna. Dobrym jej źródłem są mięso, podroby i niektóre ryby (sardynki, śledzie, makrela, łosoś). Natomiast żelazo niehemowe występuje gównie w warzywach i zbożach. Żelazo hemowe nie tylko wchłania się lepiej, ale jego obecność może zwiększyć wchłanianie żelaza niehemowego. Z tego względu preparaty żelaza przyjmuj razem z posiłkiem mięsnym. Dodatkowo poprawę wchłaniania żelaza niehemowego może zapewnić witamina A i beta-karoteny. Kolejną witaminą, którą warto przyjmować z żelazem, jest witamina C. Wiedzę na ten temat wykorzystują nawet producenci suplementów. Na rynku obecne są preparaty zawierające w swoim składzie połączenie żelaza z tą witaminą.
Pamiętaj, by nie popijać preparatów żelaza kawą lub herbatą. Zawarta w nich tanina utrudnia wchłanianie żelaza w jelicie.
Niewskazane jest również łączenie preparatów żelaza z wapniem, który obniża jego wchłanianie.
Wapń
Kluczowe dla wchłaniania tego pierwiastka są witamina D3 i magnez. Przy poważnym niedoborze tych dwóch składników odżywczych, poziom wchłaniania wapnia jest bardzo niski. Przyswajalność wapnia poprawia także laktoza zawarta w mleku.
Na obniżenie wchłaniania wapnia mają wpływ:
- błonnik,
- rośliny strączkowe,
- produkty zbożowe,
- szpinak,
- buraki,
- alkohol.
Magnez
Na przyswajalność tego pierwiastka ma wpływ jego forma. O wiele lepiej wchłaniają się sole organiczne magnezu, takie jak mleczan i cytrynian. Sole nieorganiczne np. chlorek magnezu charakteryzują się mniejszą biodostępnością. Składniki poprawiające wchłanianie magnezu to witamina B6, białko, ksylitol, sorbitol. Podobnie jak w przypadku wapnia, fityniany i szczawiany obniżają wchłanianie magnezu z jelita. Niektóre doniesienia naukowe wymieniają również błonnik, jednak badania te nie są ujednolicone.
Przeczytaj również:
Co warto suplementować latem?
- Dawson-Hughes B., Harris S, Lichtenstein A. H, Dolnikowski G, Palermo N. J, Rasmussen H., Dietary fat increases vitamin D-3 absorption, J Acad Nutr Diet, 2015.
- Lodge J. K., Vitamin E bioavailability in humans, J Plant Physiol, 2005.
- Haskell M. J., The challenge to reach nutritional adequacy for vitamin A: β-carotene bioavailability and conversion-evidence in humans, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 96, Issue 5, 2012.
- Jarosz M., Wolnicka K. i in., Jak uniknąć interakcji pomiędzy lekami a żywnością? Wydawnictwo Medyczne, 2005.
- https://www.ptfarm.pl/download/?file=File%2FFarmacja+Polska%2F2018%2F6%2F07_SZ_Dodatki_do_zywnosci.pdf [data cytowania 10.03.2023].
- https://regask.com/food-ingredients-banned-in-the-eu/ [data cytowania 10.03.2023].
- Loew D., Pharmacokinetics of thiamine derivatives especially of benfotiamine, Int J Clin Pharmacol Ther, 1996.
- https://ncez.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/normy_zywienia_2020web.pdf [data cytowania 10.03.2023].
- https://www.woia.pl/dat/attach/921_witamina-c-rola-i-znaczenie—praca-specjalizacja-apteczna-agnieszka-kantorska.pdf [data cytowania 10.03.2023].
- Hurrell R., Egli I., Iron bioavailability and dietary reference values, The American Journal of Clinical Nutrition, Volume 91, Issue 5, 2010.
- Nazanin Abbaspour N., Hurrell R., Kelishadi R., Review on iron and its importance for human health, J Res Med Sci, 2014.
- Zijp I. M., Korver O., Tijburg L. B., Effect of tea and other dietary factors on iron absorption, Crit Rev Food Sci Nutr, 2000.
- Hurrell R. F., Reddy M. B., Juillerat M., Cook J. M., Meat protein fractions enhance nonheme iron absorption in humans, J Nutr., 2006.
- Karmańska A., Stańczak A., Karwowski B., Magnez aktualny stan wiedzy, Bromat. Chem. Toksykol., XLVIII, 2015, 4, s. 677-689.
- Szeleszczuk Ł., Kuras M., Znaczenie wapnia w metabolizmie człowieka i czynniki wpływające na jego biodostępność w diecie, Biul. Wydz. Farm., WUM, 2014, 3, s. 16-22.
Bardzo pomocny wpis,dziękuję?
Dziękujemy za miły komentarz 🙂
Zrozumiały ok
Bardzo dobry artykuł, rozwiał wątpliwości 🙂
Cieszymy się, że artykuł przydał się Pani 🧡