Andropauza. Jak złagodzić jej objawy?

Andropauza – co to takiego?

Terminem „andropauza” określamy etap w życiu mężczyzny, w którym doświadcza on wielu dolegliwości zdrowotnych wpływających na pogorszenie jakości jego życia.

Szacuje się, że andropauza dotyka blisko połowę mężczyzn po 55. roku życia.

Dolegliwości towarzyszące andropauzie wynikają z z niedoboru hormonów:

• testosteronu,
• dihydrotestosteronu,
• hormonu wzrostu,
• melatoniny.

Poziom testosteronu obniża się wraz z wiekiem – już nawet od 30. roku życia. Jednak spadek ten zwykle jest stały i niewielki (ok. 2% rocznie). Trudno w ten sposób tłumaczyć nowe dolegliwości. Oczywiście istnieją schorzenia, w których niedobór hormonu jest bardziej drastyczny i wyraźny, jednak u zdecydowanej większości mężczyzn to nie tutaj powinniśmy szukać przyczyny. 

Znacznie częściej powodem rzekomej andropauzy okazują się:

• problemy natury psychologicznej wynikające z narażenia na przewlekły stres,
• kłopoty w rodzinie,
• problemy w pracy.

Również depresja może powodować objawy wskazujące na andropauzę.

Do wystąpienia symptomów przypominających andropauzę może także prowadzić nieodpowiedni styl życia:

• niewłaściwa dieta,
• niewystarczająca ilość snu,
• nadmierne spożywanie alkoholu,
• palenie papierosów,
• brak aktywności fizycznej. 

Andropauza – objawy

Wyróżniamy trzy grupy objawów:  

• somatyczne, 
• ze strony psychiki,
• w sferze seksualnej. 

Na zespół andropauzalny składają się m.in.: 

• bóle stawowo-mięśniowe, 
• zmniejszenie masy mięśniowej i kostnej oraz zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej trzewnej, 
• zawroty i bóle głowy, 
• nadmierna potliwość, uderzenia gorąca,
• nerwowość, 
• drażliwość i labilność nastroju, 
• problemy ze snem, a czasami bezsenność, 
• wrażenie wyczerpania energii życiowej. 

Pojawienie się powyższych objawów może powodować określone konsekwencje zdrowotne, np. redukcja masy kostnej stanowi ryzyko zachorowania na osteoporozę, a problemy ze snem i poczucie wewnętrznego niepokoju mogą prowadzić do depresji. 

Niektóre zmiany zachodzące w organizmie mężczyzny po 55. roku życia są wynikiem naturalnego procesu starzenia się. Jeśli zaobserwujesz u siebie powyższe objawy, nie musi to oznaczać, że masz andropauzę.

Niepokojącym objawem mogą być również kłopoty z pamięcią. Jest to dość częsty problem i dotyka aż jedną trzecią mężczyzn powyżej 60. roku życia, którzy skarżą się na dolegliwości ze spektrum andropauzy.  

Najczęstszym zaburzeniem w zespole andropauzalnym okazują się zaburzenia erekcji. Zaraz potem występuje poczucie ogólnego osłabienia.

Andropauza – leczenie 

Jeśli zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy, udaj się na konsultację lekarską.

Specjalista może zlecić badania poziomu testosteronu we krwi. Gdy lekarz stwierdzi, że jest on zbyt niski, może włączyć terapię substytucyjną preparatami testosteronu. Jednak najpierw musi wykluczyć inne medyczne przyczyny zgłaszanych dolegliwości (np. guzy przysadki, dotychczas nierozpoznane zespoły genetyczne, nieprawidłowości dotyczące samych jąder).

Według niektórych źródeł przed rozpoczęciem przyjmowania testosteronu mężczyzna powinien poddać się badaniu gruczołu krokowego, ponieważ wysoki poziom testosteronu może powodować wzrost nierozpoznanego wcześniej raka prostaty. Dodatkowo uważa się, że osoby podejmujące leczenie powinny być obserwowane pod kątem chorób sercowo-naczyniowych. Jednak zdania na temat tego, czy testosteron przyczynia się do rozwoju raka prostaty i podnosi ryzyko zgonu z przyczyn kardiologicznych są podzielone. 

Gdy terapia substytucyjna testosteronem nie przynosi oczekiwanych rezultatów, lekarz powinien sprawdzić trafność diagnozy.

W przypadku znalezienia innej przyczyny dolegliwości w procesie leczenia pomocne mogą okazać się:

• terapia psychologiczna,
• nauka radzenia sobie ze stresem,
• zmiana stylu życia. 

Andropauza – jak długo trwa? 

Trudno określić czas trwania andropauzy. Niektórzy twierdzą, że przystosowanie organizmu do obniżenia produkcji testosteronu może zająć nawet dwadzieścia lat. Inni uważają, że skoro poziom hormonu stale się zmniejsza na przestrzeni lat, zespół andropauzalny może nigdy nie minąć. Stąd tak ważna jest trafna diagnoza.  

Gdy terapia substytucyjna testosteronem zostanie właściwie dobrana do problemu pacjenta, może nastąpić duża poprawa.

Długość trwania andropauzy możemy zatem zdefiniować jako czas, który upływa między stwierdzeniem objawów a zastosowaniem odpowiedniego leczenia – czy to z powodu niskiego testosteronu, czy z innych przyczyn ogólnomedycznych lub psychologicznych. 

Andropauza a seksualność 

Andropauza wpływa na stan emocjonalny mężczyzny, powodując objawy ze sfery psychicznej, takie jak przewlekłe zmęczenie, problemy z koncentracją i rozdrażnienie.  

Negatywne emocje i wewnętrzny niepokój mogą skutkować niską samooceną i zmniejszoną aktywnością seksualną na tym etapie życia.

Wynika to z tego, że testosteron i jego pochodne poza wpływem na narządy rozrodcze oddziałują również na ośrodkowy układ nerwowy. Pamiętajmy jednak, że w przeciwieństwie do menopauzy męska płodność obniża się tylko nieznacznie.

Obniżone libido, przerzedzenie owłosienia, przybieranie na wadze czy rzadsze wzwody poranne mogą być powodami frustracji i przekładać się na problemy z aktywnością seksualną. Niższa aktywność seksualna przy andropauzie może mieć wiele przyczyn i może być powodem różnych zachowań.

Zadbanie o swój dobrostan i zmiana stylu życia mogą przynieść pozytywne efekty. Jeśli jednak tak się nie stanie, nie zwlekaj z wizytą u lekarza czy psychoterapeuty.

Przeczytaj również:
Jak zmniejszyć objawy andropauzy?