Angioplastyka wieńcowa (balonikowanie serca) – na czym polega?

Angioplastyka wieńcowa – co to jest? 

Przezskórna angioplastyka wieńcowa (percutaneous coronary intervention – PCI) to zabieg, którego celem jest poszerzenie lub udrożnienie zwężonej lub zamkniętej tętnicy wieńcowej powstającej na skutek miażdżycy naczyń. Najczęściej wykonuje się angioplastykę tętnic wieńcowych, szyjnych, kończyn lub narządów wewnętrznych. 

Zabieg angioplastyki można podzielić na: 

• balonikowanie z implantacją stentu, którego zadaniem jest utrzymanie drożności światła tętnicy, 
• angioplastykę balonową, czyli poszerzenie światła naczynia bez konieczności założenia stentu. 

Balonikowanie serca – na czym polega zabieg? 

Przezskórna angioplastyka wieńcowa polega na nakłuciu tętnicy i wprowadzeniu cewnika, który zostaje umieszczony w ujściu tętnicy wieńcowej. Najczęściej do zabiegu wykorzystuje się tętnicę udową zlokalizowaną w pachwinie lub tętnicę promieniową w nadgarstku. Zabieg odbywa się przy użyciu kontrastu i pod kontrolą promieniowania RTG.  

Przez cewnik prowadzący lekarz do zwężonej tętnicy wprowadza bardzo cienki prowadnik, który po przejściu przez zwężenie zakotwicza się na obwodzie naczynia. Kolejnym krokiem jest przesunięcie po prowadniku cewnika z balonem (na balonik może być także założony stent). Balonik napełnia się gazem pod ciśnieniem, co pozwala na zniszczenie blaszki miażdżycowej. Zabieg sprawia, że poszerza się światło tętnicy i poprawia się krążenie. Stenty są „rusztowaniem” dla naczynia, które zapewnia swobodny przepływ krwi. 

Aby ocenić efekt wykonanego zabiegu, przez cewnik podaje się kontrast i przy pomocy promieni rentgenowskich lekarz dokonuje analizy rozszerzenia światła tętnicy. Po zabiegu miejsce nakłucia tętnicy zamyka się przy pomocy opatrunku uciskowego lub np. szwów. 

Przeczytaj również:
Stenty – co to są stenty? Rodzaje i informacje o stentach!

Angioplastyka wieńcowa – korzyści dla pacjenta 

Celem zabiegu jest poprawa w zaopatrywaniu serca i narządów w jamie ciała w krew poprzez rozciągnięcie, czyli poszerzenie światła tętnic wieńcowych. Światło naczynia zatyka najczęściej odkładająca się przyściennie blaszka miażdżycowa. Zabieg jest wykonywany u pacjentów z ostrym zawałem serca, co zmniejsza ryzyko wystąpienia kolejnych ataków. Angioplastyka wieńcowa dotyczy również chorych ze stabilną dławicą piersiową. Dodatkowo do zabiegu kwalifikowane są osoby, u których dotychczas stosowane leczenie farmakologiczne jest nieskuteczne, a w badaniu koronarografii stwierdzono istotne zwężenie światła na obwodzie naczynia wieńcowego. 

Balonikowanie serca – wskazania do zabiegu 

Wskazaniem do zabiegu angioplastyki wieńcowej jest ostry zawał serca. Przy kwalifikacji do zabiegu lekarz poddaje ocenie stan kliniczny chorego. Obecność silnego bólu w klatce piersiowej, który promieniuje do żuchwy lub ramienia, pleców, a nawet podbrzusza, to charakterystyczne objawy dla ostrego zespołu wieńcowego. Dodatkowo ból utrzymuje się co najmniej 20 minut, a podanie leków nie przynosi efektów. Zmiany w EKG i wysoki wskaźnik troponiny wskazują na konieczność wykonania procedury balonikowania serca. 

Z kolei u chorych z dławicą piersiową procedura kwalifikacyjna jest nieco dłuższa, ponieważ należy dokładnie zebrać wywiad oraz dokonać badania fizykalnego wraz z pomiarem ciśnienia tętniczego, EKG, echo serca, szeregu testów prowokacyjnych oraz koronarografii. 

Po kompleksowej diagnostyce lekarz ocenia, czy chory kwalifikuje się do zabiegu angioplastyki wieńcowej, czy chirurgicznego klasycznego poszerzenia światła naczynia i usunięcia blaszki miażdżycowej. Pacjent może być także leczony farmakologicznie i zachowawczo. 

Dzięki angioplastyce wieńcowej leczeniu mogą być poddawani chorzy z chorobą wieńcową z ostrymi zespołami wieńcowymi oraz z niestabilną i stabilną dusznicą. Ta metoda zabiegowa sprawdza się również w sytuacji zwężenia pnia głównego tętnicy wieńcowej lewej. 

W jakich warunkach odbywa się zabieg angioplastyki wieńcowej? 

Zabieg balonikowania serca odbywa się w pracowni hemodynamicznej. Jest to procedura inwazyjna i nie wymaga znieczulenia ogólnego pacjenta, w związku z tym chory przez cały czas zabiegu jest przytomny. 

Jak długo trwa zabieg balonikowania serca? 

Długość zabiegu angioplastyki wieńcowej zależy od stopnia zaawansowania choroby i złożoności procedury (jakie tętnice wieńcowej należy poszerzyć). Średni czas trwania zabiegu to minimum 40 minut do 2-3 godzin. 

Angioplastyka wieńcowa – rokowania i powikłania po zabiegu 

Angioplastyka wieńcowa jest uważana za stosunkowo bezpieczną procedurę, jednak jak każdy zabieg medyczny wiąże się z możliwością wystąpienia komplikacji. 

Do powikłań zalicza się: 

• krwawienie w miejscu zakładania cewnika, 
• uszkodzenie naczyń krwionośnych lub nagłe zamknięcie naczynia, 
• przemieszczenie blaszki miażdżycowej, 
• zaburzenia rytmu serca, 
• krwiak podskórny i siniak w miejscu wkłucia, 
• reakcja alergiczna na środek kontrastowy lub nefropatia kontrastowa, 
• zawał mięśnia sercowego lub udar mózgu w czasie zabiegu. 

Wyróżnia się także późne powikłania po zabiegu angioplastyki, do których zalicza się: 

• restenozę – powtórne zwężenie w miejscu poszerzenia powstałe na skutek rozrostu błony wewnętrznej poszerzanego naczynia, 
• późną zakrzepicę w stencie – występuje wśród pacjentów, którzy są oporni na leczenie z zastosowaniem leków przeciwpłytkowych lub w sytuacji, gdy chory za wcześnie odstawił te leki. 

Przeczytaj również:
10 produktów dla zdrowego serca

Angioplastyka wieńcowa – rekonwalescencja i profilaktyka zdrowotna po zabiegu 

Po powrocie do domu zalecany jest odpoczynek. Należy unikać wzmożonej aktywności fizycznej. Powinno się do niej wracać małymi krokami, zaczynając od krótkich spacerów. Rekonwalescencja po zabiegu trwa około tygodnia, w zależności od ogólnego stanu zdrowia chorego. Istotnym aspektem dalszego leczenia jest stosowanie leków antyagregacyjnych. 

Bardzo ważna jest dalsza profilaktyka przeciwmiażdżycowa – stosowanie zdrowej diety i wdrażanie codziennej dawki ruchu w postaci systematycznych spacerów, jazdy na rowerze czy pływania. 

W profilaktyce hipercholesterolemii, która przyczynia się do tworzenia blaszek miażdżycowych, ważne znaczenie odgrywa dieta ograniczająca tłuszcze zwierzęce oraz dbałość o prawidłową masę ciała. Istotna jest także edukacja zdrowotna, czyli permanentne uzupełnianie wiedzy pacjentów z chorobą wieńcową w zakresie wpływu eliminacji czynników ryzyka na ograniczanie skutków choroby.  To bardzo istotny element kształtowania prozdrowotnego stylu życia i zdrowego starzenia się organizmu.