Beta-karoten. Jaki ma wpływ na opalanie?
Podczas wakacji zależy nam na tym, aby nasza skóra nabrała pięknej, zdrowej opalenizny. Za odcień naszej karnacji oraz przyciemnienie skóry odpowiada barwnik – melanina. Beta-karoten jest substancją, która aktywizuje komórki skóry do produkcji melaniny oraz odkładając się w warstwie naskórka, nadaje skórze opalony odcień.

Beta-karoten – jakie ma właściwości?
Beta-karoten to związek chemiczny z grupy karotenoidów. Są to barwniki, które występują w roślinach i nadają im różne barwy – od zielonej i żółtej, przez pomarańczową i czerwoną, aż po ciemnofioletową.
Beta-karoten występuje np. w:
- marchwi,
- papryce,
- pomidorach,
- słodkich ziemniakach,
- arbuzie,
- dyni,
- brzoskwiniach.
Beta-karoten głównie działa antyoksydacyjnie. Chroni organizm przed działaniem wolnych rodników oraz przed stresem oksydacyjnym. Badania wykazały, że beta-karoten ma właściwości przeciwnowotworowe i zdolność do pobudzania cytokin, co sprawia, że efektywnie migrują one do komórek rakowych.
Beta-karoten ma także właściwości obniżające poziom cholesterolu we krwi, co zapobiega wystąpieniu chorób układu krążenia. Dzięki spożywaniu świeżych warzyw i owoców zawierających beta-karoten zmniejsza się ryzyko zachorowania na chorobę wieńcową. Beta-karoten działa także na narząd wzroku. Witamina A jest potrzebna do prawidłowego widzenia o zmierzchu. Dodatkowo beta-karoten przeciwdziała powstawaniu zaćmy, zwyrodnienia plamki żółtej oraz soczewki oka. Odpowiednia ilość tego karotenoidu w diecie przeciwdziała wystąpieniu zespołu suchego oka.
Beta-karoten a opalanie – jak działa?
Beta-karoten zawarty w produktach spożywczych lub suplementach diety odkłada się w naskórku. Dzięki temu nadaje skórze delikatnie opalony odcień, przyciemnia ją oraz działa na melaninę znajdującą się w skórze. Pod wpływem beta-karotenu melanocyty zostają pobudzone do produkcji melaniny. Wskutek tego osoby o jaśniejszej karnacji nabierają ciemniejszego zabarwienia skóry, jak „muśniętej słońcem”. Opalenizna przybiera zdrowy odcień oraz dłużej utrzymuje się na skórze.
Ponadto beta-karoten ma także właściwości pobudzające produkcję kolagenu w skórze. Dzięki temu skóra jest odpowiednio napięta i chroniona przed fotostarzeniem. Suplementacja beta-karotenu kilkanaście dni przed opalaniem pomaga nadać skórze równomierną opaleniznę.
Podczas opalania pamiętaj o stosowaniu kremów z filtrem chroniącym przed promieniowaniem UV.
Czy beta-karoten przyciemnia skórę?
Beta-karoten jest substancją, która w pewnym stopniu naturalnie przyciemnia skórę, ponieważ prowitamina A aktywuje melanocyty, które produkują melaninę. Jednak beta-karoten nie przyciemni skóry o kilka tonów. Różnica w odcieniu skóry będzie zauważalna, ale osoba o bardzo jasnej karnacji nie stanie się mocno opalona po samej suplementacji beta-karotenem.
Beta-karoten odkłada się w naskórku. W związku z tym jego nadmierne spożycie może doprowadzić do zmiany zabarwienia podeszw stóp czy wewnętrznych części dłoni na kolor żółto-pomarańczowy. Jest to proces odwracalny (po zaprzestaniu suplementacji).
Suplementację tym związkiem najlepiej rozpocząć na około 14 dni przed planowanym urlopem czy ekspozycją na słońce. Wówczas można w pełni korzystać z upalnych dni, oczywiście stosując odpowiednią ochronę przeciwsłoneczną. Zarówno przed, jak i po opalaniu należy zadbać o odpowiednie nawilżenie skóry. Po spełnieniu tych wymagań możemy cieszyć się piękną opalenizną, która zostanie z nami przez najbliższe tygodnie, a nawet miesiące.
Jak wybrać odpowiedni beta-karoten na opalanie?
Beta-karoten jest także dostępny w formie leków i suplementów diety. Najlepszym wyborem będzie suplementacja beta-karotenu pod postacią leku. Jeśli jednak chcemy wybrać suplement diety, najlepiej postawić na produkt ze standaryzacją na zawartość beta-karotenu. Dzienne zapotrzebowanie organizmu na ten związek wynosi 6 mg na dobę. Jest to wystarczająca dawka, aby uzyskać pożądany efekt podczas opalania.
Beta-karoten można znaleźć także w kosmetykach – w balsamach i kremach do stosowania na skórę. Prowitamina A ma właściwości regeneracyjne, hamuje procesy rogowacenia oraz pogrubiania naskórka. Dzięki temu skóra jest delikatna i miękka w dotyku. Po wchłonięciu się przez skórę beta-karoten jest przekształcany w jedną z form witaminy A – palmitynian retinolu. Związek ten hamuje aktywność wolnych rodników w skórze, zapobiega przedwczesnemu starzeniu skóry oraz dogłębnie ją odżywia.
Beta-karoten – przeciwwskazania
Na suplementy z beta-karotenem muszą uważać kobiety w ciąży oraz w trakcie karmienia piersią. Nadmiar witaminy A może doprowadzić do powstawania wad płodu oraz zaburzeń u dziecka karmionego naturalnie.
- Gertig H., Przysławski J., Bromatologia zarys nauki o żywności i żywieniu, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2007.
- Bojarowicz H., Połowiec A., Wpływ witaminy A na kondycję skóry. Probl Hig Epidemiol 2010.
- Igielska-Kalwat J., Gościańska J., Nowak I., Karotenoidy jako naturalne antyoksydanty, Postepy Hig Med Dosw (online), 2015.