Choroba Behçeta. Jakie daje objawy?
Choroba Behçeta jest rzadkim schorzeniem, które należy do zapaleń naczyń. Jej objawy mogą dotyczyć wielu układów i narządów. Sprawdź, jakie symptomy daje choroba Behçeta i jak przebiega leczenie.
Czym jest choroba Behçeta?
Choroba Behçeta należy do układowych zapaleń naczyń. Do tej pory specjaliści nie odkryli jednoznacznie przyczyn jej występowania. W naszym kraju choroba jest rzadka. Częściej diagnozuje się ją w Turcji, krajach basenu Morza Śródziemnego i krajach Dalekiego Wschodu. Jej początek zwykle ma miejsce między 20. a 40. rokiem życia. Nieco częściej chorują mężczyźni.
Choroba Behçeta – jakie daje objawy?
Objawy choroby Behçeta dotyczą wielu układów i narządów.
Jama ustna
Często pierwszymi symptomami są nawracające i bolesne afty w obrębie błony śluzowej jamy ustnej i języka. Goją się one samoistnie w ciągu jednego do trzech tygodni, nie pozostawiając blizn.
Co najmniej trzykrotne pojawienie się tego typu zmian w ciągu roku powinno skłonić Cię do pogłębienia diagnostyki i poszukiwania przyczyny.
Narządy płciowe
Kolejnym typem zmian występujących w chorobie Behçeta są owrzodzenia w obrębie narządów płciowych. Podobnie jak afty w jamie ustnej, owrzodzenia te mają tendencję do nawracania.
Pojawiają się:
- w obrębie sromu i pochwy u kobiet,
- w obrębie moszny i prącia u mężczyzn.
W przeciwieństwie do aft mogą pozostawiać blizny.
Skóra
Zmiany na skórze mogą przybierać formę:
- zmian grudkowo-krostkowych przypominających trądzik zwyczajny,
- pęcherzyków,
- rumienia guzowatego,
- wędrującego zapalenia żył powierzchownych z bolesnymi linijnymi zaczerwienieniami na przebiegu tych naczyń.
Ciekawym zjawiskiem dotyczącym skóry w chorobie Behçeta jest patergia. Jest to rodzaj nadmiernej reakcji skóry. Polega na pojawieniu się zmian zapalnych na skutek drobnego uszkodzenia. Niekiedy w trakcie diagnostyki choroby wykonuje się tzw. test patergii.
Przebieg testu:
- Personel medyczny wykonuje jałową igłą trzy nakłucia na skórze.
- Następnie obserwuje miejsca nakłucia przez dwie doby.
- Test uznaje się za dodatni, jeśli w ciągu 24-48 godzin powstanie co najmniej dwumilimetrowa grudka otoczona rumieniową obwódką lub rozwinie się krostka.
Wzrok
Zmiany w narządzie wzroku występują bardzo często i obejmują zapalenie błony naczyniowej oka i zapalenie naczyń siatkówki.
Objawia się to:
- bólem gałki ocznej,
- światłowstrętem,
- pogorszeniem ostrości wzroku.
Z czasem zajęcie gałki ocznej może prowadzić do rozwoju jaskry i zaćmy, a w najgorszym przypadku do utraty wzroku.
Układ krwionośny
Zakrzepica występuje zarówno w łożysku tętniczym, jak i żylnym. Może dotyczyć żył powierzchownych i głębokich, zatok żylnych opony twardej oraz tętnic. W obrębie tętnic w wyniku toczącego się stanu zapalnego dochodzi do rozwoju zwężeń i tętniaków, które grożą krwawieniem.
Układ kostno-stawowy
W przebiegu choroby Behçeta może wystąpić zapalenie stawów obejmujące jeden lub wiele stawów. Najczęściej ma ono przebieg ostry lub podostry. Często samoistnie ustępuje. Zapalenie ostre zwykle mija w ciągu 2-3 tygodni.
Układ nerwowy
Zajęcie ośrodkowego układu nerwowego może objawiać się m.in.:
- bólami głowy,
- zaburzeniami nastroju,
- otępieniem,
- światłowstrętem,
- sztywnością karku,
- zaburzeniami równowagi.
Układ pokarmowy
Charakterystycznymi symptomami są m.in. bóle brzucha i biegunki.
Jak diagnozuje się chorobę Behçeta?
Badania wykonywane w ramach diagnostyki choroby Behçeta zależą od występujących objawów:
- zmiany skórne ocenia dermatolog,
- w zajęciu gałki ocznej konieczna jest diagnostyka okulistyczna,
- w zapaleniu stawów istotne może być pobranie płynu stawowego i badania obrazowe układu ruchu,
- przy objawach neurologicznych konieczna jest konsultacja neurologiczna, badania obrazowe układu nerwowego i badanie płynu mózgowo-rdzeniowego,
- w przypadku zmian naczyniowych pacjentem zająć się musi kardiolog i chirurg naczyniowy, bardzo ważnym badaniem jest angio-TK lub angio MRI,
- dolegliwości ze strony układu pokarmowego wymagają wykonania badań endoskopowych i konsultacji gastroenterologicznej.
Diagnostyka choroby Behçeta jest złożona i trudna. Pomocne są tutaj międzynarodowe kryteria choroby biorące pod uwagę występowanie konkretnych objawów i zajęcie poszczególnych układów.
Jak leczy się chorobę Behçeta?
Leczenie choroby Behçeta zależy od występujących objawów.
- Jeśli są obecne tylko objawy skórne, zazwyczaj wystarczy leczenie miejscowe.
- W cięższych przypadkach zajęcia skóry i błon śluzowych lub innych układów i narządów najczęściej stosuje się glikokortykosteroidy w formie doustnej lub dożylnej, leki immunosupresyjne, a także leczenie biologiczne.
- W niektórych przypadkach w leczeniu powstających w chorobie tętniaków konieczne jest leczenie chirurgiczne lub wewnątrznaczyniowe metodami radiologii inwazyjnej.
Przeczytaj również:
Afty – jak się ich pozbyć?
- Sznajd J., Goncerz G., Szczeklik A., Zapalenie naczyń w chorobie Behçeta [w:] Interna Szczeklika 2022, wyd. Medycyna Praktyczna, Kraków 2022, s. 2128-2129.
- Prof. dr hab. n. med. Kucharz E.J., dr n. med. Kotulska A., Zespół Behçeta – to należy wiedzieć, Przegląd Reumatologiczny nr 4/2005 (4), s. 1-3. wyd. elektroniczne (dostęp: 21.08.2022 r.).