Choroba Stilla – objawy, diagnostyka, leczenie

Choroba Stilla – czym jest? 

Choroba Stilla u dorosłych to schorzenie rzadkie. Występuje u osób powyżej 16. roku życia, a rozpoczyna się zazwyczaj przed 35. rokiem życia. Zapadalność na chorobę u kobiet i mężczyzn jest taka sama. 

Choroba Stilla – przyczyny 

Przyczyna choroby Stilla jest nieznana. Pod kątem udziału w jej patogenezie badane są liczne czynniki, takie jak: infekcje (bakteryjne, wirusowe i pasożytnicze), predyspozycje genetyczne oraz środowisko, jednak dotychczas nie udowodniono ich związku z rozwojem choroby. 

Choroba Stilla u dorosłych występuje w trzech postaciach: 

• jednofazowej z jednym rzutem choroby, po którym dochodzi do całkowitego wycofania objawów; 
• nawracającej, w której dochodzi do nawracających rzutów choroby z okresami całkowitej remisji. Kolejne rzuty są łagodniejsze od poprzednich; 
• przewlekłej ze stałą aktywnością choroby. 

Choroba Stilla – objawy 

W przebiegu choroby Stilla u dorosłych dochodzi do zapalenia stawów oraz zajęcia licznych narządów poza układem ruchu. Chorobie towarzyszą również objawy ogólne.  

Do objawów choroby Stilla u dorosłych należą: 

• ból i zapalenie stawów – ból zwykle pojawia się wraz z gorączką i osiąga najwyższe natężenie na jej szczycie. Zapalenie obejmuje zwykle kilka stawów jednocześnie; najczęściej zajęte są stawy kolanowe, nadgarstkowe, skokowe, łokciowe i barkowe, rzadziej stawy biodrowe i staw skroniowo-żuchwowy. Mogą powstawać bloki kostne, najczęściej w obrębie stawów nadgarstkowych, a w postaci przewlekłej zmiany destrukcyjne; 
• gorączka – osiąga wysokie wartości (do 39°C) i nie reaguje na leczenie przeciwdrobnoustrojowe. Czasem może być jedynym symptomem choroby; 
• wysypka – ma kolor łososiowy; pojawia się zazwyczaj podczas gorączki, najczęściej w godzinach wieczornych, ustępuje samoistnie; 
• ból gardła; 
• powiększenie węzłów chłonnych, śledziony i wątroby; 
• zapalenie opłucnej i osierdzia; 
• bóle mięśni; 
• bóle brzucha. 

Choroba Stilla – diagnostyka 

Diagnostyka choroby jest skomplikowana – wynika to z braku typowych zmian w badaniach laboratoryjnych. Diagnostyka wymaga wykluczenia wielu jednostek chorobowych – od białaczek, chłoniaków, nowotworów narządów miąższowych, przez infekcje, po inne choroby układowe. 

W toku diagnostyki wykonuje się:

• badanie laboratoryjne krwi, w którym obserwuje się liczbę białych krwinek (inaczej leukocytów), parametry zapalne, aktywność transaminaz oraz stężenie ferrytyny;
• badanie płynu stawowego;
• badania obrazowe zajętych stawów.

W przypadku podejrzenia zapalenia opłucnej lub osierdzia wykonuje się również obrazowanie klatki piersiowej i serca za pomocą RTG, tomografii komputerowej oraz echokardiografii. W diagnostyce choroby Stilla stosuje się również badania mikrobiologiczne, immunologiczne oraz inne procedury diagnostyczne uzależnione od rodzaju zajętych narządów. 

Rozpoznanie choroby stawia się na podstawie całkowitego obrazu choroby i wyników badań dodatkowych – za pomocą dedykowanych kryteriów. 

Choroba Stilla – leczenie 

W leczeniu choroby Stilla u dorosłych stosuje się metody farmakologiczne, takie jak terapie: 

• niesteroidowymi lekami przeciwzapalnymi,  
• glikokortykosteroidami,  
• lekami modyfikującymi przebieg choroby. 

W niektórych przypadkach (np. przy zaawansowanych zmianach destrukcyjnych w stawach) stosuje się metody niefarmakologiczne. 

Przeczytaj również:
Infekcyjne zapalenie stawów – jak przebiega?