Przygotuj się na jesień! Co suplementować, aby nie dać się przeziębieniu?
Jesienią jesteśmy bardziej podatni na infekcje. Przyswajamy wówczas mniej witamin i minerałów, co wynika z ograniczonej różnorodności sezonowych warzyw i owoców. Dodatkowo zmiana pogody sprzyja rozwojowi wirusów i bakterii. Wpływ na stan zdrowia mają też mniejsza ekspozycja na promienie słoneczne czy brak aktywności na świeżym powietrzu. Co warto więc suplementować, aby zachować dobrą kondycję jesienią?

Witamina A
Powszechnie znaną właściwością witaminy A jest jej korzystny wpływ na proces widzenia. Wpływa ona również na prawidłowy wzrost, przyspiesza regenerację błon śluzowych i korzystnie działa na stan górnych i dolnych dróg oddechowych. W związku z tym warto suplementować witaminę A podczas infekcji, które objawiają się stanem zapalnym gardła i kaszlem. Istnieją również badania, które wskazują na związek między niedoborem tej witaminy a częstymi zakażeniami układu oddechowego.
Witamina C
Witamina C to jeden z najpopularniejszych przeciwutleniaczy. Uczestniczy w wielu reakcjach metabolicznych organizmu. Jest odpowiedzialna za syntezę kolagenu, czyli związku, który jest budulcem tkanek. Dodatkowo ma działanie immunomodulujące – pobudza komórki układu odpornościowego do działania, a także wspiera procesy mające na celu usunięcie patogenu z organizmu.
Witamina D
Pod wpływem działania promieni słonecznych nasz organizm samodzielnie syntezuje witaminę D3. Jesienią i zimą, gdy dostęp do światła słonecznego jest ograniczony, jesteśmy narażeni na jej niedobór.
Witamina D3 odpowiada głównie za:
- polepszenie wchłaniania wapnia w jelicie cienkim,
- regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej,
- udział w procesie tworzenia kości,
- działanie immunomodulujące.
Jest ona także odpowiedzialna za prawidłowe działanie układu odpornościowego. Aktywuje komórki odpornościowe, które zwalczają patogeny w organizmie. Dodatkowo obniżony poziom witaminy D może prowadzić do spadku nastroju, a także wystąpienia depresji.
Wielonienasycone kwasy tłuszczowe omega-3
Wpływają one na stan skóry, funkcjonowanie układu nerwowego, a także regulują gospodarkę cholesterolowo-lipidową. Dodatkowo biorą udział w syntezie prostaglandyn, czyli hormonów, które są mediatorami stanu zapalnego.
Cynk
Cynk pełni w organizmie wiele ważnych ról. Wspiera odporność – pomaga naszym komórkom obronnym działać skuteczniej i szybciej dojrzewać. Dzięki niemu trzustka wydziela prawidłową ilość insuliny, a witamina A może przekształcić się w swoją aktywną formę. Cynk pomaga też utrzymać zdrowy poziom cholesterolu. Gdy go brakuje, możemy częściej chorować, czuć się zmęczeni i mieć mniejszy apetyt.
Selen
Selen, podobnie jak witamina C i żelazo, wpływa pozytywnie na komórki układu odpornościowego. Jest silnym przeciwutleniaczem. Chroni komórki układu nerwowego przed stresem oksydacyjnym, a dzięki zdolności do wiązania się z metalami ciężkimi zmniejsza ich toksyczność.
Preparaty roślinne
W tej kategorii na uwagę zasługują:
- dzika róża (np. sok z dzikiej róży);
- acerola,
- jeżówka purpurowa,
- cebula i czosnek.
Owoc dzikiej róży i acerola to doskonałe źródła witaminy C. Dodatkowo owoc dzikiej róży zawiera witaminy: A, B1, B2 E i K. Przetwory z dzikiej róży działają wzmacniająco na nasz organizm. Dobrze sprawdzą się zwłaszcza w sezonie infekcyjnym czy w stanach obniżonej odporności.
Cebula i czosnek są określane mianem naturalnych antybiotyków. Przypisuje się im właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe.
Sok z jeżówki pobudza działanie układu odpornościowego poprzez pobudzenie leukocytów do wydzielania substancji przeciwwirusowych oraz zwiększanie odporności na zakażenia bakteryjne i wirusowe.
Laktoferyna
Laktoferyna to białko wytwarzane przez organizm. Jest obecna w płynach ustrojowych (ślinie, łzach, pocie). Jedną z jej głównych funkcji jest udział we wchłanianiu żelaza z jelita cienkiego.
Oprócz tego działa:
- przeciwwirusowo,
- przeciwgrzybiczo,
- przeciwpasożytniczo,
- immunomodulująco.
Tran
Tran to naturalne wsparcie dla odporności. Dzięki dużej zawartości witaminy D pomaga aktywować komórki obronne organizmu, a witamina A wspiera prawidłowe funkcjonowanie błon śluzowych, które stanowią pierwszą barierę ochronną przed drobnoustrojami. Kwasy omega-3 obecne w tranie działają przeciwzapalnie, dzięki czemu organizm łatwiej radzi sobie z infekcjami. Regularne spożywanie tranu może zmniejszyć podatność na przeziębienia i wspomóc szybszy powrót do zdrowia w sezonie zwiększonej zachorowalności.
Colostrum
Colostrum (inaczej siara) to wydzielina gruczołu mlekowego ssaków. Jest to tzw. pierwsze mleko. Zawiera większość niezbędnych witamin, soli mineralnych, regulatorów odporności (np. laktoferynę), aminokwasów i immunoglobulin. Choć naturalnie jest przeznaczone do odżywiania nowonarodzonych ssaków, to zaczęto wykorzystywać jego zalety i stosować je jako suplement. Składniki colostrum mogą okazać się pomocne w stanach niedoboru odporności, osłabienia czy wyniszczenia.
Istnieje wiele preparatów, dzięki którym możemy wzmocnić naszą odporność i przetrwać okres jesienno-zimowy. Pamiętaj jednak, aby większość zapotrzebowania na składniki odżywcze pokrywać zbilansowaną dietą, a preparaty stosować pomocniczo.
- Timoneda J., Lucía Rodríguez-Fernández L. i wsp., Vitamin A Deficiency and the Lung, 2018.
- Gertig H., Przysławski J., Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Cegieła U., Folwarczna J., Janiec R. i wsp., Kompendium Farmakologii, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
- https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=2165.
- Kowal-Gierczak B., Lamer-Zarawska E., Niedworok J., Fitoterapia i leki roślinne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2007.
- Lasek W., Immunologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014.
- Świetliński J., Neonatologia, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2021.