Ćwiczenia mięśni twarzy – dlaczego warto je wykonywać?

Grupy mięśni twarzy 

Mięśnie twarzy powszechnie określa się mianem mięśni mimicznych, ponieważ to dzięki nim jesteśmy w stanie okazać emocje. Ale to nie wszystko. Dzięki mięśniom twarzy możemy np. śpiewać i gwizdać. Warto zaznaczyć, że mięśnie ze sobą stale współpracują, umożliwiając ruch, np. uśmiechnięcie się (co wymaga zaangażowania różnych mięśni). 

Mięśnie twarzy dzieli się na kilka grup: 

• mięśnie wokół ust – to wszystkie mięśnie, dzięki którym możemy się uśmiechać, otwierać i zamykać buzię, pić przez słomkę, robić smutną minę czy wyrażać inne emocje. Do tej grupy zalicza się mięsień okrężny ust, mięsień obniżacz kąta ust (umożliwia wykonanie smutnej miny, tzw. podkówki), mięśnie jarzmowe (większy i mniejszy), mięsień dźwigacz górnej wargi, mięsień śmiechowy, dźwigacz kąta ust, mięsień policzkowy, mięsień bródkowy, mięsień obniżający dolną wargę; 
• mięśnie żucia – to grupa mięśni, dzięki którym możliwe jest poruszanie żuchwą do przodu, do tyłu, góra-dół i na boki. Mięśnie żucia biorą czynny udział w spożywaniu pokarmu i mówieniu. Do tej grupy mięśni zalicza się mięśnie żwaczy, mięsień skrzydłowy boczny i przyśrodkowy, a także mięsień skroniowy; 
• mięśnie wokół nozdrzy – są to mięśnie, które umożliwiają rozszerzanie skrzydełek nosa. W tej grupie mięśni znajduje się mięsień nosowy i mięsień obniżacz przegrody nosa; 
• mięśnie wokół oczu – to grupa mięśni, która oprócz tego, że umożliwia zamykanie i otwieranie powiek, ma czynny udział w okazywaniu emocji, np. cierpienia czy zmartwienia. W tej grupie mięśni mimicznych znajduje się mięsień marszczący brwi, mięsień podłużny oka i mięsień okrężny oka;  
• mięśnie małżowiny usznej – to grupa mięśni twarzy, która z mimiką nie ma wiele wspólnego. Mięśnie małżowiny usznej umożliwiają poruszanie uszami, choć nie każdy z nas to potrafi. Do tej grupy zalicza się mięsień uszny przedni, mięsień uszny górny i dolny. 

Prawidłowe działanie mięśni twarzy związane jest z ich unerwieniem. Unerwiają one nerwy czaszkowe, m.in. nerw twarzowy (VII nerw czaszkowy). Co więcej, mięśnie twarzy różnią się od innych mięśni obecnych w ludzkim organizmie pod względem „przyczepienia” do tkanek. Mięśnie twarzy są przyczepione do kości i skóry (zazwyczaj oba końce przylegają do skóry lub jeden koniec znajduje się przy skórze, a drugi przy kościach). 

Ćwiczenia mięśni twarzy 

Mięśnie twarzy warto ćwiczyć, jeśli chcemy zachować młody wygląd na dłużej. Ćwiczenia uelastyczniają i napinają mięśnie, co przekłada się na lepszy wygląd twarzy (tzw. facefitness).  

Mięśnie twarzy ćwiczy się także z innych powodów, np. gdy są słabe, a ich napięcie obniżone, co wpływa na jakość życia i funkcjonowanie.  

Nierzadko mięśnie odmawiają posłuszeństwa w przebiegu różnych chorób, przez co twarz staje się maskowata i bez wyrazu (np. w chorobie Parkinsona czy SLA – stwardnieniu zanikowym bocznym). Ćwiczenia mięśni twarzy polegają głównie na napinaniu i poruszaniu konkretnymi partiami mięśni, np. 

• nabieraniu powietrza w oba policzki i robieniu tzw. balonów, 
• nabieraniu powietrza w jeden policzek i przepychaniu go do pustego policzka, 
• robieniu teatralnych (przesadzonych) min, 
• wykonywaniu szerokich uśmiechów, 
• rozciąganiu warg palcami, 
• robieniu dzióbka, a następnie kierowaniu go na boki. 

Tak naprawdę ćwiczenia mięśni twarzy dla zachowania młodego wyglądu nie są skomplikowane i nie wymagają wielkich przygotowań. Inaczej ma się sytuacja, gdy np. chcemy wzmocnić słaby mięsień okrężny ust podczas ćwiczeń logopedycznych, zarówno z dzieckiem, jak i osobą dorosłą, której choroba osłabia mięśnie i zaburza normalne codzienne funkcjonowanie. W takich przypadkach, jeśli zależy nam na wzmocnieniu mięśni i poprawie ich pracy, można wykonać: 

• paplanie, a więc rytmiczne i dokładne wymawianie sylab pa-pa, ba-ba, ma-ma, 
• picie za pomocą słomki, 
• buziaki, cmokanie, 
• cmoki na boki, 
• układanie warg jak do wymowy samogłosek a-u, u-i, e-o, 
• robienie dzióbka, 
• karpik – zamykanie i otwieranie ust jak rybka. 

Masaż twarzy 

Prosty masaż twarzy jest jedną z technik, którą można stosować dla poprawy napięcia i funkcjonowania mięśni mimicznych. Masaże można wykonywać samemu w domu lub udać się do kosmetyczki. Masaż logopedyczny twarzy polega na zastosowaniu ruchów głaskających, pętelkowych, pocierających, ugniatających, a także szczypiących (bezboleśnie). Masaż twarzy ma na celu usprawnianie mięśni poprzez uaktywnienie nerwów przekazujących informacje do kory czuciowej mózgu. 

Ćwiczenia mięśni twarzy stosuje się zarówno u osób zdrowych, które chcą jak najdłużej cieszyć się młodym i zdrowym wyglądem, jak u osób z dysfunkcjami, w tym dzieci, u których zaistniałe problemy natury logopedycznej tego wymagają.

Przeczytaj również:
Joga twarzy – czy to działa?