Czym są troponiny sercowe?

Czym są troponiny?

Wyróżniamy troponiny T, I, C. Troponina C ma za zadanie wiązanie jonów wapnia. Zarówno w mięśniach szkieletowych, jak i mięśniu sercowym występuje pod taką samą postacią, przez co nie jest przydatna w diagnostyce uszkodzenia mięśnia serca – wzrost jej stężenia oznaczać może zarówno stłuczenie, niedokrwienie czy stan zapalny na przykład mięśnia kończyny, jak i zawał mięśnia sercowego. Nie ma możliwości laboratoryjnego różnicowania miejsca pochodzenia tej troponiny. Inaczej sprawa ma się z troponiną I oraz troponiną T – te występują w mięśniu sercowym pod postacią izoform sercowych, oznaczanych jako cTnI oraz cTnT. Fakt ten pozwala na selektywne oznaczanie stężeń wymienionych izoform, których wzrost występuje w przypadku uszkodzenia mięśnia serca, natomiast w patologiach dotyczących mięśni szkieletowych nie. 

Laboratoryjne oznaczenie troponin 

Oznaczenie troponin sercowych wykonuje się we krwi pobranej z obwodowego naczynia krwionośnego. Zależnie od stosowanej metody do badania wykorzystuje się surowicę, osocze, a niekiedy krew pełną pacjenta. Czas oczekiwania na wynik, również zależny od stosowanej metody, wynosi od kilku do kilkunastu minut. Jego interpretacja również zależna jest od metody. Za wynik dodatni uznaje się wartość równą lub większą od 99. percentyla rozkładu wyników dla populacji osób zdrowych, przyjętej dla danej metody oznaczenia. 

Zastosowanie

W praktyce oznaczenia stężeń troponin sercowych znajdują zastosowanie u pacjentów, u których podejrzewa się zawał mięśnia sercowego. W przypadku zawału wzrost stężenia troponin we krwi następuje już po upływie 1-3 godzin. Utrzymuje się przez kolejne około 10 dni, niekiedy krócej, przy niedokrwieniu bardzo niewielkich obszarów lub dłużej – w niedokrwieniu szczególnie rozległym. W diagnostyce zawału wykonuje się dwa oznaczenia troponin – pierwsze przy przyjęciu pacjenta do oddziału ratunkowego, kolejne, zależnie od stanu klinicznego chorego po 1-3 godzinach. W niektórych przypadkach wystarczające jest jedno oznaczenie. 

Ograniczenia badania 

Jak każde badanie laboratoryjne, również oznaczenia poziomu troponin sercowych mają swoje ograniczenia. Ich podwyższony poziom nie przesądza o rozpoznaniu zawału mięśnia sercowego i wynik powinien być zawsze interpretowany łącznie z oceną stanu pacjenta, objawów, zaburzeń obserwowanych w badaniu przedmiotowym oraz wynikami innych badań laboratoryjnych lub obrazowych. 

Wzrost stężenia troponin sercowych, niezwiązany z zawałem mięśnia sercowego występować może w licznych stanach patologicznych, między innymi: 

• w zaburzeniach rytmu serca, 
• w chorobach zapalnych i mechanicznych uszkodzeniach mięśnia serca, 
• w przewlekłej i ostrej niewydolności serca niewynikającej z zawału, 
• w wyniku zażywania narkotyków, 
• w niewydolności oddechowej, 
• w ciężkich infekcjach przebiegających pod postacią posocznicy, 
• w niewydolności nerek, 
• w nadciśnieniu tętniczym i nadciśnieniu płucnym. 

W ekstremalnie rzadkich przypadkach może dojść do powstania wyniku fałszywie ujemnego – ma to miejsce w przypadku występowania u pacjenta przeciwciał skierowanych przeciwko troponinom sercowym, uniemożliwiających wykonanie oznaczenia.

Przeczytaj również:
Rozrusznik serca – czym jest i jak przebiega zabieg wstawienia?