Dziennik żywieniowy dla chorych na alergie pokarmowe
Zdarza się, że spożywanie określonego składnika pokarmowego wywołuje niepożądaną reakcję organizmu, która może objawiać się bólem brzucha, biegunką, obrzękiem, świądem, pieczeniem bądź zaczerwienieniem skóry. Ostatnie badania epidemiologiczne wskazują, że stale wzrasta na świecie liczba osób, u których występują objawy związane z alergią i nadwrażliwością na pokarmy.
Alergie pokarmowe i ich wpływ na codzienne funkcjonowanie
Alergia pokarmowa jest niepożądaną reakcją organizmu, w której bierze udział układ odpornościowy. W zdecydowanej większości sytuacji alergia pokarmowa pojawia się w ciągu pierwszych trzech lat życia (85% pacjentów), chociaż może również występować u młodzieży i dorosłych.
Do najczęściej alergizujących pokarmów w Polsce zalicza się białka mleka krowiego, białko jaja kurzego, ryby, orzechy, seler, pomidory i przyprawy.
Alergia na pokarm zazwyczaj powoduje wiele objawów o charakterze wielonarządowym (zwłaszcza skórnych, jelitowych i oddechowych). U chorych z alergią pokarmową mogą występować takie objawy, jak bóle brzucha, biegunka, wymioty, nudności, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, atopowe zapalenie skóry, astma, nieżyt nosa, kaszel, zaburzenia snu, migrenowe bóle głowy, a nawet wstrząs anafilaktyczny. Alergia pokarmowa znacznie pogarsza komfort i jakość życia pacjentów, dlatego tak ważne jest prawidłowe rozpoznanie alergenów i wprowadzenie dobrze skomponowanej diety eliminacyjnej.
Jak prowadzić dzienniczek dla chorych na alergie pokarmowe?
- Zanotuj datę i godzinę spożycia pokarmów;
- Zapisz wszystkie spożyte składniki posiłku;
- Odnotuj dokładną ilość zjedzonej żywności;
- Zanotuj zaobserwowaną reakcję po spożyciu pokarmu;
- Zwróć szczególną uwagę na stopień nasilenia objawów, po jakim czasie od spożycia pokarmu one wystąpiły i jak długo trwały;
Prowadzenie przez kilka tygodni dzienniczka żywieniowego może znacznie pomóc w identyfikacji określonych składników pokarmowych, które wywołują objawy związane z alergią lub nadwrażliwością na pokarmy. Dokładne postępowanie żywieniowe w oparciu o własne obserwacje należy ustalić z alergologiem i dietetykiem klinicznym.
Dlaczego warto prowadzić dzienniczek dla osób chorych na zapalenia układu pokarmowego?
Nieswoiste choroby zapalne jelit, do których zalicza się przede wszystkim chorobę Leśniowskiego-Crohna oraz wrzodziejące zapalenie jelita grubego charakteryzują się naprzemiennym występowaniem okresów wyciszenia (remisji) i zaostrzenia objawów choroby. Zważywszy na fakt, iż tolerancja poszczególnych pokarmów jest indywidualna, u każdego pacjenta chorującego na nieswoiste zapalenia jelit zaleca się regularne prowadzenie dzienniczka żywieniowego, który pomoże wykluczyć z diety produkty żywnościowe nasilające dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Pacjenci z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit, którzy skrupulatnie prowadzą dzienniczek żywieniowy są często świadomi wpływu pokarmów na funkcjonowanie przewodu pokarmowego, dzięki czemu mogą podjąć przemyślaną decyzję o ograniczeniu lub całkowitej eliminacji określonej żywności, co prowadzi do poprawy komfortu i jakości ich życia.
Bazując na samodzielnych obserwacjach pacjenta zapisywanych regularnie w dzienniczku żywieniowym, dietetyk kliniczny może przygotować indywidualnie dopasowaną dietę, która będzie nie tylko zaspokajać zapotrzebowanie chorego na energię i podstawowe składniki odżywcze, lecz również łagodzić dokuczliwe objawy ze strony przewodu pokarmowego.
Przeczytaj również:
Opóźniona alergia pokarmowa – na czym polega? Badania i testy
Jak wprowadzić zdrowe nawyki żywieniowe?
Źródła:
- Nowicka-Jasztal A, Bryl E: Nadwrażliwość na pokarmy – choroba XXI wieku? Forum Medycyny Rodzinnej 2016, tom 10, nr 1, 1–9.
- Neerven RJJV, Savelkoul H.: Nutrition and Allergic Diseases. Nutrients. 2017 Jul 17;9(7):762.
- Gołąbek K, Regulska-Ilow B: Jakie produkty wyeliminować, a jakie wprowadzić do diety osób z chorobami zapalnymi jelit? Probl Hig Epidemiol 2018, 99(2): 114-121.
- D’Auria E, Pendezza E, Zuccotti GV.: Personalized Nutrition in Food Allergy: Tips for Clinical Practice. Front Pediatr. 2020 Mar 27;8:113.