Histeroskopia. Kiedy ocenia się wnętrze macicy? 

Histeroskopia – co to jest? 

Histeroskopia to minimalnie inwazyjna procedura wykorzystywana do obejrzenia wnętrza jamy macicy. Jest powszechnie używana w ginekologii do diagnostyki i leczenia zmian wewnątrzmacicznych. Zabieg przeprowadzany jest za pomocą histeroskopu. Jest to cienka rurka z kamerą i światłem na końcu, którą wprowadza się przez pochwę i szyjkę macicy do jej jamy. Obraz z kamery jest wyświetlany w powiększeniu na monitorze. Dzięki histeroskopii lekarz jest w stanie uwidocznić wnętrze kanału szyjki macicy, jamy macicy, ujścia jajowodów oraz ewentualne nieprawidłowości.  

Jest to bezpieczna procedura, z małym ryzykiem powikłań, używana m.in. do diagnostyki i leczenia przyczyn nieprawidłowych krwawień, mięśniaków, zrostów czy polipów.  

Rodzaje histeroskopii: 

• diagnostyczna – służy do bezpośredniej wizualizacji wnętrza macicy w celu samej diagnostyki; dzięki niej można np. potwierdzić wyniki USG;  
• operacyjna (zabiegowa) – używana do usuwania zmian, np. polipów, przecinania drobnych zrostów, usuwania ciał obcych, np. przemieszczonej wkładki wewnątrzmacicznej. 

Czym się różni histeroskopia od łyżeczkowania?  

Zarówno łyżeczkowanie, jak i histeroskopia operacyjna, pozwalają na usunięcie tkanek z macicy. Łyżeczkowanie umożliwia pobranie większej ilości materiału tkanki endometrium. 

Jednak czułość biopsji wykonanej w histeroskopii w wykrywaniu zmian ogniskowych macicy jest większa, dlatego histeroskopowa biopsja endometrium powinna być wykonywana zamiast diagnostycznego łyżeczkowania jamy macicy. W przypadku rozległych zmian poza histeroskopią można dodatkowo wykonać łyżeczkowanie macicy.  

Wskazania do histeroskopii 

• Nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych (najczęstszy powód wykonywania histeroskopii), 
• krwawienia po menopauzie,  
• weryfikacja nieprawidłowości w badaniach obrazowych (USG), 
• podejrzenie rozrostów i nieprawidłowości w obrębie błony śluzowej macicy – polipów, rozrostów i raka endometrium, mięśniaków, 
• wada rozwojowa macicy (np. przegroda macicy), 
• podejrzenie zrostów wewnątrzmacicznych, 
• wyjęcie ciała obcego, najczęściej nieprawidłowo umiejscowionej wkładki wewnątrzmacicznej, 
• podejrzenie resztek po porodzie lub poronieniu, 
• ablacja/resekcja endometrium, 
• diagnostyka niepłodności. 

Przeciwwskazania do histeroskopii 

Przeciwwskazania bezwzględne: 

• żywa, prawidłowo rozwijająca się i prawidłowo zlokalizowana ciąża, 
• aktywna infekcja narządów płciowych, 
• rak szyjki macicy. 

Do przeciwwskazań względnych zaliczamy sytuacje, w których widoczność podczas zabiegu może być ograniczona, np. obfite krwawienie z macicy, ciężkie choroby ogólnoustrojowe. 

Jak przygotować się do histeroskopii? 

Podczas kwalifikacji do zabiegu lekarz porozmawia z Tobą, przeprowadzi badanie ginekologiczne oraz oceni macicę w badaniu USG. 

Przed badaniem skonsultuj z lekarzem przyjmowane leki, w szczególności przeciwcukrzycowe i przeciwkrzepliwe, ponieważ może być konieczne ich odstawienie lub zmiana. Jeśli jesteś po menopauzie, histeroskopię możesz wykonać w dowolnym czasie. Przed menopauzą najlepszy czas na przeprowadzenie zabiegu to pierwsze dni po zakończeniu krwawienia miesiączkowego. W tej fazie błona śluzowa jamy macicy jest najcieńsza i łatwiej jest zobrazować struktury. Czasami przed histeroskopią operacyjną lekarz może zalecić stosowanie leków hormonalnych, które zmniejszają grubość błony śluzowej. 

Histeroskopia wykonywana w warunkach ambulatoryjnych nie wymaga specjalnych przygotowań. Pobyt w szpitalu trwa około 1-3 dni. Zabierz ze sobą przyjmowane leki oraz ubrania na zmianę. Przed zabiegiem zwykle pobiera się badania krwi i wyklucza ciążę. Jeśli badanie będzie wykonywane w znieczuleniu ogólnym, musisz być na czczo.  

Na ten czas zrezygnuj z palenia, ponieważ zwiększa ono ryzyko powikłań po znieczuleniu. Do badania histeroskopowego nie trzeba się golić.  

Jak przebiega histeroskopia? 

Zabieg może odbywać się na bloku operacyjnym lub w gabinecie, na fotelu ginekologicznym. Histeroskopia, w zależności od typu zaplanowanych czynności, trwa zwykle 5-30 minut. 

Rodzaj znieczulenia dobierany jest pod kątem warunków i rodzaju procedury. Histeroskopie zabiegowe są najczęściej przeprowadzane w krótkim znieczuleniu ogólnym, a więc przesypia się cały zabieg. Histeroskopie diagnostyczne można przeprowadzić ambulatoryjnie, bez znieczulenia, przy użyciu leków uspokajających i rozluźniających.  

1. Przed rozpoczęciem zabiegu lekarz operujący używa płynu dezynfekcyjnego na srom, pochwę i szyjkę macicy.
2. Następnie zakłada wziernik do pochwy, który pomaga uwidocznić szyjkę macicy.
3. Po wprowadzeniu histeroskopu wnętrze macicy wypełnia izotonicznym roztworem soli. Obraz z kamery jest widoczny na monitorze w powiększeniu.
4. W przypadku histeroskopii zabiegowej zmiany są usuwane za pomocą specjalnych narzędzi i ewentualnie przekazywane do badania histopatologicznego.

Czy histeroskopia jest bolesna? 

Ból podczas histeroskopii jest subiektywny, może być odczuwany różnie. Histeroskopia zabiegowa jest przeprowadzana najczęściej w znieczuleniu ogólnym, dzięki czemu przesypia się zabieg i nie czuje bólu.  

W przypadku histeroskopii diagnostycznej możesz zdecydować się na brak znieczulenia, jeśli Twój stan emocjonalny i nastawienie na to pozwalają. Skraca to czas procedury i nie powoduje działań niepożądanych. Wykonanie bloku okołoszyjkowego lub podanie dopochwowo mizoprostolu zmniejsza ból związany z rozszerzaniem szyjki macicy.  

Powikłania po histeroskopii 

Histeroskopia jest bezpiecznym zabiegiem, ale tak jak każda procedura medyczna, wiąże się z ryzykiem powikłań. Przed zabiegiem podpisuje się zgodę, w której zawarte są możliwe do przewidzenia skutki zabiegu. Histeroskopia jest wykonywana tylko wtedy, jeśli potencjalne korzyści przewyższają ryzyko z nią związane. Ryzyko powikłań histeroskopii jest niewielkie i wynosi 0,13%, a 0,95% przy histeroskopii zabiegowej.

Możliwe powikłania histeroskopii: 

• perforacja (przedziurawienie) macicy – najczęstsze powikłanie histeroskopii zabiegowej; przyczyną mogą być mechaniczne rozszerzanie kanału szyjki macicy, wprowadzanie histeroskopu, użycie narzędzi elektrochirurgicznych, usuwanie tkanek; największe ryzyko występuje podczas usuwania zrostów wewnątrzmacicznych; 
• krwawienie – przyczyną mogą być perforacja, uraz szyjki macicy, krwawienie z miejsca operowanego lub zaburzenia krzepnięcia; 
• infekcje – występują rzadko, dlatego nie stosuje się rutynowo profilaktycznej antybiotykoterapii; w rzadkich przypadkach może dojść do zapalenia narządów miednicy mniejszej; 
• zator gazowy – występuje w sytuacji, kiedy pęcherzyki gazu dostają się do naczynia krwionośnego, blokując przepływ krwi; objawia się dusznością, bolesnością w klatce piersiowej, spadkiem ciśnienia i saturacji; 
• zrosty w jamie macicy – mogą wytworzyć się szczególnie po usuwaniu mięśniaków podśluzówkowych; histeroskopia wiąże się jednak z mniejszym ryzykiem zrostów niż łyżeczkowanie. 

Zalecenia po histeroskopii 

Wyniki i przebieg zabiegu lekarz omówi z Tobą od razu. Jeśli był pobrany materiał do badania histopatologicznego, wyniki będą dostępne po kilku tygodniach. 

Po histeroskopii wykonywanej ambulatoryjnie będziesz mogła iść do domu krótko po zabiegu. Po znieczuleniu ogólnym konieczny jest dłuższy czas pozostania w szpitalu. W przypadku znieczulenia miejscowego lub braku znieczulenia możesz powrócić do normalnej aktywności od razu po zabiegu. Przy znieczuleniu ogólnym najlepiej odczekać parę dni. Kilka dni po histeroskopii mogą pojawić się niewielkie skurcze i plamienia. W przypadku bólu możesz zastosować np. paracetamol, ibuprofen. 

Aby zmniejszyć ryzyko infekcji, używaj podpasek zamiast tamponów oraz unikaj stosunków seksualnych przez około tydzień lub do czasu ustąpienia plamienia.

Jeśli wystąpią obfite krwawienia, ból nieustępujący po lekach przeciwbólowych, upławy o nieprzyjemnym zapachu, gorączka i dreszcze, niezwłocznie zgłoś się do lekarza.  

Histeroskopia – cena 

Histeroskopia jest zabiegiem refundowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ).  

W prywatnych placówkach ceny histeroskopii diagnostycznej wahają się od 850 do 2500 zł. Ceny histeroskopii operacyjnej zależą od rodzaju zmiany, którą trzeba usunąć oraz wykorzystywanych narzędzi. Zaczynają się od około 2000 zł i mogą wynosić nawet 10 000 zł.

Przeczytaj również:
Adenomioza. Czym różni się od endometriozy?