Krew w nasieniu (hematospermia) –przyczyny i diagnostyka

Czym jest hematospermia? 

Hematospermia to obecność krwi w nasieniu. Krew jest często widoczna gołym okiem, ale pojęcie to obejmuje również mikroskopijne jej ilości. Wpływ krwi na kolor nasienia zależy od czasu, który minął od epizodu krwawienia – świeża krew ma jasnoczerwony kolor, a z czasem ciemnieje i zbliża się ku barwie brązowej. Hematospermia może być pojedynczym epizodem lub występować przewlekle. Około 1% zgłoszeń do urologa stanowi krew w nasieniu, jednak dokładna częstość występowania tego schorzenia nie jest znana, ponieważ większość mężczyzn nie zwraca uwagi na wygląd swojego nasienia. 

Krew w spermie – przyczyny 

Krew w hematospermii może pochodzić z różnych źródeł. 

Infekcja i stan zapalny 

Jest to najczęstsza przyczyna krwi w spermie. Stanowi aż 80% przypadków. Krew może pochodzić z infekcji lub stanu zapalnego dowolnego gruczołu, kanaliku czy przewodu, który produkuje i przenosi nasienie w organizmie. Są to prostata, czyli gruczoł krokowy, cewka moczowa, najądrze, nasieniowód lub pęcherzyki nasienne.  Inną przyczyną są infekcje przenoszone droga płciową, takie jak rzeżączka, chlamydia czy inny wirus lub infekcja bakteryjna.  

Zabiegi medyczne lub urazy 

Hematospermia często zdarza się po zabiegach medycznych. Nawet u 80% mężczyzn po biopsji prostaty występuje krew w spermie. Procedury mające na celu leczenie niektórych chorób układu moczowego, radioterapia, wazektomia czy zastrzyki na hemoroidy również mogą być przyczyną hematospermii. Objaw ten zwykle znika w ciągu kilku tygodni. Kolejną przyczyną krwi w nasieniu mogą być urazy fizyczne narządów płciowych po złamaniu miednicy, urazy jąder, nadmierna aktywność seksualna lub inne urazy mechaniczne. 

Obstrukcja  

Obstrukcja, czyli zablokowanie przewodów i kanalików w narządach płciowych prowadzi do pękania małych naczyń i uwalniania niewielkich ilości krwi. Jedną z najczęstszych przyczyn obstrukcji jest łagodny rozrost prostaty (BPH). Powiększenie objętości prostaty i ucisk na cewkę moczową skutkuje pęknięciem naczyń cewki i pojawieniem się w niej krwi. 

Guzy i polipy  

Krew w nasieniu może być spowodowana nowotworem prostaty, jąder, pęcherza moczowego oraz innych organów układu moczowo-płciowego. Mężczyźni, szczególnie ci starsi, którzy są narażeni na czynniki ryzyka nowotworu, powinni być wyczuleni na obecność krwi w spermie. Jest to na szczęście rzadka przyczyna hematospermii. W jednym z badań wśród 900 badanych z krwią w nasieniu tylko u 3,5% z nich występował guz. 

Inne choroby współistniejące  

Inne choroby, takie jak nadciśnienie, HIV, choroby wątroby, białaczka, hemofilia i zaburzenia krzepnięcia mogą również być związane z obecnością krwi w nasieniu.  

Przyczyny idiopatyczne 

Oznacza to, że nie znaleziono żadnej jasnej przyczyny. Stanowi to nawet 15% przypadków. Większość z nich ustępuje samoistnie. 

Hematospermia – diagnostyka 

Aby zdiagnozować krew w nasieniu, lekarz musi zebrać wywiad. Uwzględnia on m.in. historię ostatniej aktywności seksualnej. Następnie lekarz wykonuje badanie przedmiotowe  – bada genitalia, szukając guzków i obrzęków oraz przeprowadza badanie per rectum, sprawdzając prostatę.  

Lekarz może zlecić następujące testy: 

• badanie moczu, 
• testy na choroby przenoszone drogą płciową, 
• PSA, czyli marker nowotworu prostaty, 
• inne testy urologiczne, takie jak cystoskopia, USG, tomografia lub rezonans, jeśli niezbędna jest dalsza diagnostyka. 

Krew w spermie – leczenie 

Leczenie hematospermii polega na leczeniu jej przyczyny. W przypadku infekcji podawany jest antybiotyk, a w stanach zapalnych leki przeciwzapalne. Jeśli przyczyną są inne choroby, np. nadciśnienie lub choroby wątroby, w pierwszej kolejności przeprowadza się terapię tych schorzeń. Kiedy hematospermia jest wynikiem niedawnego zabiegu medycznego, zwykle znika samoistnie w ciągu kilku tygodni.  

U młodszych mężczyzn pojedyncze epizody hematospermii nie wymagają leczenia, jednak należy zgłosić się do urologa, gdy problem się powtarza.  

Jeśli lekarz podejrzewa nowotwór, może zlecić biopsję. 

Przebieg leczenia zależy od określonych czynników:  

• nasilenia i długości hematospermii,  
• wieku pacjenta, 
• towarzyszących objawów.  

Pacjent najpierw powinien być poinformowany, że w większości przypadków nie ma poważnej przyczyny powodującej hematospermię. Pacjenci poniżej 40. roku życia mogą mieć przeprowadzane badanie przedmiotowe, badanie moczu, rutynowe badania krwi czy usg. U pacjentów powyżej 40 lat lekarz dodatkowo zapyta o występowanie rodzinne raka prostaty oraz może skierować na badanie markera nowotworowego – PSA. 

Hematospermia a płodność 

Hematospermia może objawiać się niepłodnością. W badaniu z 2015 roku podczas badania nasienia u mężczyzn niepłodnych znaleziono krwinki czerwone u 13,8% pacjentów. Toksyczne substancje zawarte w krwinkach czerwonych mogą wpływać na potencjał płodny plemników, jednak większość przyczyn hematospermii nie bedzie wpływała na płodność. 

Hematospermia to obecność krwi w ejakulacie. W większości przypadków jest powodowana infekcją i jest uważana za łagodną i samoograniczającą się chorobę, szczególnie u młodszych pacjentów. U mężczyzn powyżej 40. roku życia i tych, u których występują czynniki ryzyka, krew w nasieniu może być oznaką nowotworu. Zwykle przyczyna hematospermii jest niegroźna, jednak nawet przy pojedynczym wystąpieniu krwi w spermie należy zgłosić się do lekarza w celu dalszej diagnostyki. 

Przeczytaj również:
Badanie nasienia – 6 rzeczy, które trzeba wiedzieć!
Plemniki – co wpływa na jakość męskiego nasienia?