Liraglutyd. Skuteczny lek na odchudzanie?

Jak działa liraglutyd? 

Liraglutyd to jeden z syntetycznych odpowiedników ludzkiego GLP-1 (peptydu glukagonopodobnego). GLP-1 jest wydzielany w jelicie cienkim kiedy zjemy posiłek. Odpowiada za wysyłanie sygnałów do naszego mózgu, żołądka i trzustki. W uproszczeniu GLP-1 odpowiada za kontrolę apetytu. Liraglutyd naśladuje działanie tego hormonu: zwiększa uczucie sytości, dzięki czemu zjadamy mniej.

Ponadto liraglutyd: 

• pobudza wydzielanie insuliny, 
• hamuje wydzielanie glukagonu, 
• obniża stężenie glukozy we krwi na czczo i po posiłku, 
• poprawia i podtrzymuje czynność komórek trzustki, 
• prowadzi do utraty tkanki tłuszczowej (w większym stopniu trzewnej niż podskórnej). 

Liraglutyd może też działać korzystnie w przypadku miażdżycy. Badania na myszach wskazują, że liraglutyd zapobiega rozwojowi blaszki miażdżycowej i hamuje w niej stan zapalny. Obecnie nie ma jeszcze badań potwierdzających ten efekt u ludzi.

Kiedy stosować liraglutyd?

Liraglutyd na polskim rynku jest dostępny pod dwiema nazwami handlowymi: Saxenda i Victoza. Mimo takiego samego mechanizmu działania zarejestrowane są jako leki o innych wskazaniach do stosowania. Oba preparaty są dostępne w postaci roztworów do wstrzykiwań. Podaje się je podskórnie raz na dobę. 

Saxenda jest zarejestrowana jako lek wspierający utratę masy ciała dorosłych pacjentów. Jest to jedyny preparat na polskim rynku oficjalnie przeznaczony do leczenia otyłości. 

Saxenda jest wskazana dla pacjentów: 

• z otyłością (BMI ≥ 30), 
• z nadwagą (BMI ≥27 do <30), której towarzyszą inne choroby związane z nadmierną masą ciała, takie jak: 
  • stan przedcukrzycowy, 
  • cukrzyca typu 2, 
  • nadciśnienie tętnicze, 
  • dyslipidemia, 
  • obturacyjny bezdech senny.

Victoza jest zarejestrowana jako lek wspomagający kontrolę glikemii u pacjentów z cukrzycą typu 2. Stanowi uzupełnienie odpowiedniej diety i aktywności fizycznej. Produkt leczniczy może być stosowany przez dorosłych, młodzież i dzieci powyżej 10 lat. 

Victozę możesz stosować: 

• w monoterapii (leczeniu z użyciem jednego leku), jeśli nie możesz stosować metforminy (ze względu na przeciwwskazania lub złą tolerancję);
• jako leczenie wspierające, z innymi lekami, gdy te nie przynoszą wystarczających efektów w terapii cukrzycy. 

Liraglutyd – skuteczność

Saxenda, jako lek wspomagający utratę nadmiernych kilogramów, została dopuszczona do obrotu na podstawie badań. Wzięło w nich udział niemal 6000 pacjentów. W jednym z nich badacze podawali pacjentom Saxendę w najwyższej dawce przez 56 tygodni. Co ważne, lek stanowił uzupełnienie edukacji w zakresie diety i aktywności fizycznej. U pacjentów stosujących lek masa ciała zmniejszyła się o 8% w porównaniu do pacjentów stosujących placebo. Ci drudzy osiągnęli średni wynik na poziomie 2,6%. Po roku stosowania kobiety chudły o 11,6% masy wyjściowej, a mężczyźni o 9,7%. Badania dotyczyły także utrzymania zredukowanej masy ciała. Tutaj również osiągnięto zadowalające efekty. Prawie 82% osób otrzymujących lek utrzymało masę ciała w stosunku do 49%, którym podawano placebo. 

Leczenie Saxendą miało także korzystny wpływ na glikemię. Zarówno u osób z prawidłowym poziomem cukru, w stanie przedcukrzycowym, jak i z cukrzycą typu 2. W badaniach udowodniono także istotne obniżenie ciśnienia tętniczego krwi na skutek przyjmowania liraglutydu. Badano również wpływ leku na obturacyjny bezdech senny. U pacjentów przyjmujących liraglutyd istotnie zmniejszył się stopień jego ciężkości. 

Badania nad skutecznością Victozy zgodnie ze wskazaniami rejestracyjnymi opierały się przede wszystkim na kontroli glikemii. Badano również wpływ na zachorowalność i śmiertelność z przyczyn sercowo-naczyniowych. Kontrolę glikemii badano zarówno w monoterapii, jak i leczeniu skojarzonym z metforminą, a nawet insuliną. We wszystkich wariantach otrzymano satysfakcjonujące wyniki. U pacjentów przyjmujących Victozę odnotowano istotne i długotrwałe obniżenie stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c). W badaniach Victozy także brano pod uwagę wpływ na utratę masy ciała. Udowodniono, że pacjenci przyjmujący Victozę tracili więcej kilogramów niż Ci stosujący placebo. Zauważono, że większa redukcja masy ciała dotyczy pacjentów z wyższym BMI. 

Liraglutyd – skutki uboczne

Bezpieczeństwo stosowania liraglutydu zostało szeroko zbadane przed wprowadzeniem leku na rynek. Produkty lecznicze zawierające liraglutyd poddawane są stałej kontroli. Nieustannie monitoruje się także działania niepożądane. Liraglutyd jako odpowiednik substancji naturalnie występującej w organizmie jest stosunkowo dobrze tolerowany. Nie oznacza to, że jest całkowicie pozbawiony skutków ubocznych. 

Możliwe działania niepożądane, które możesz zaobserwować po zastosowaniu leku: 

• nudności, 
• wymioty, 
• biegunka, 
• zaparcia, 
• bezsenność, 
• zawroty głowy, 
• zaburzenia smaku, 
• suchość w jamie ustnej, 
• refluks,  
• zapalenie żołądka, 
• ból w nadbrzuszu, 
• wzdęcia,  
• odbijanie, 
• zmęczenie, 
• tachykardia, 
• odwodnienie, 
• reakcje w miejscu wstrzyknięcia. 

Poważne skutki uboczne: 

• zapalenie trzustki, 
• kamica żółciowa, 
• zapalenie pęcherzyka żółciowego. 

Lekarz prowadzący powinien poinformować Cię o charakterystycznych objawach zapalenia trzustki, kamicy żółciowej i zapalenia pęcherzyka żółciowego. W tych przypadkach przerwij leczenie liraglutydem.

Co warto wiedzieć o liraglutydzie?

Liraglutyd nie jest cudownym lekiem odchudzającym. Aby osiągnąć zadowalające efekty, musisz stosować odpowiednią dietę i zwiększyć aktywność fizyczną. Do utraty masy ciała konieczny jest ujemny bilans kaloryczny. Liraglutyd zmniejsza apetyt, dzięki czemu ułatwia osiągnięcie ujemnego bilansu.

Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD) pozytywnie wypowiada się o stosowaniu analogów GLP-1 w leczeniu otyłości. Według PTD otyłość prawie zawsze jest pierwszym krokiem do cukrzycy typu 2, a także poważnych chorób sercowo-naczyniowych. Im wcześniej powstrzymasz ten stan, tym lepiej. Podczas stosowania liraglutydu pozostań pod kontrolą lekarza. W trakcie terapii wykonuj regularnie badania, m.in. poziomu lipazy i amylazy we krwi.  

Liraglutyd nie może być stosowany przez kobiety ciężarne i karmiące piersią.  

Przyjmowanie liraglutydu i innych analogów GLP-1 niesie za sobą ryzyko odwodnienia. Zadbaj zatem o prawidłowy poziom nawodnienia organizmu, aby zapobiec poważnym konsekwencjom odwodnienia ze strony nerek.  Produkty lecznicze zawierające liraglutyd nie są pozbawione skutków ubocznych. U niektórych pacjentów mogą być one tak silne, że konieczna jest rezygnacja z terapii. Większość pacjentów odczuwa nieprzyjemne objawy przez kilka pierwszych tygodni stosowania preparatu. Są to przede wszystkim objawy ze strony układu pokarmowego, które mijają. Jeżeli uciążliwe dolegliwości związane ze stosowaniem leku nie mijają w ciągu kilku tygodni, przerwij leczenie. Pacjenci powinni być świadomi wszystkich działań niepożądanych leku i znać ich objawy, aby odpowiednio wcześnie zareagować. 

Leki z liraglutydem dostępne są jedynie na receptę. Konieczny jest regularny kontakt z lekarzem.

W ostatnim czasie zastrzyki na odchudzanie, w tym preparaty z liraglutydem, stały się bardzo popularne. Obecnie pacjenci zmagają się z dużymi trudnościami w pozyskaniu leków w aptekach. Braki produktów leczniczych zawierających liraglutyd wynikają z chwilowych braków u producentów. Nie wiadomo, kiedy sytuacja się polepszy. 

Czym różni się liraglutyd od semaglutydu?

Liraglutyd i semaglutyd należą do tej samej grupy leków, czyli analogów GLP-1. Mają identyczny mechanizm działania i wykazują takie samo działanie kliniczne. Liraglutyd występuje jedynie w postaci roztworu do wstrzykiwań. Semaglutyd dostępny jest w postaci roztworu do wstrzykiwań (w preparacie Ozempic), ale także w postaci tabletek (w preparacie Rybelsus). Semaglutyd, w porównaniu do liraglutydu, cechuje się dłuższym działaniem. Ozempic przyjmuje się raz w tygodniu, Saxendę i Victozę raz dziennie. Spośród analogów GLP-1 tylko liraglutyd w preparacie Saxenda jest zarejestrowany w leczeniu otyłości. Reszta leków z tej grupy we wskazaniach ma jedynie leczenie cukrzycy typu 2. 

Przeczytaj również:
Zastrzyki na odchudzanie. Wszystko, co musisz wiedzieć!