Naltrekson. Kiedy nie wolno go stosować?
Naltrekson to lek stosowany jako element złożonych terapii uzależnień od alkoholu oraz opioidów. Jak działa? Jakie są przeciwwskazania do jego przyjmowania?
Czym jest naltrekson i jak działa?
Naltrekson to długo działający lek będący antagonistą receptorów opioidowych. Receptory opioidowe znajdują się w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym oraz tkankach obwodowych. To właśnie wiążąc się z nimi, działają opioidy endogenne, czyli wytwarzane w ludzkim organizmie (np. endorfiny) i egzogenne, czyli dostarczane do organizmu ze środowiska zewnętrznego (np. morfina).
Opioidy endogenne odgrywają w organizmie istotną rolę – regulują szlaki bólowe. Dlatego też leki opioidowe stosujemy w medycynie jako środki przeciwbólowe. Naltrekson blokuje receptor opioidowy. Nie pozwala tym samym na przyłączenie się do niego morfiny i wywołanie efektów jej działania na ten receptor.
Pacjent przyjmuje naltrekson doustnie. Lek szybko wchłania się z przewodu pokarmowego. Maksymalne stężenie w osoczu osiąga już w 1 godzinę po podaniu. Jest metabolizowany w wątrobie, a jego metabolity wydalane są z moczem.
Naltrekson w terapii uzależnienia od alkoholu
Mechanizm działania naltreksonu w terapii uzależnienia od alkoholu nie został do końca wyjaśniony. W trakcie jego stosowania nie obserwujemy efektu silnej niechęci czy awersji do spożywania alkoholu. Nie powoduje on również nieprzyjemnych reakcji organizmu po jego spożyciu.
Terapia naltreksonem zmniejsza chęć sięgnięcia po alkohol w czasie abstynencji.
Ogranicza także potrzebę dalszego picia po spożyciu niewielkiej ilości trunku. Dzięki temu maleje ryzyko wystąpienia niekontrolowanych epizodów spożywania alkoholu.
Standardowo stosujemy codziennie jedną dawkę leku, chyba że lekarz zaleci inaczej. Leczenie powinno trwać co najmniej 3 miesiące.
Terapia naltreksonem jest leczeniem wspomagającym i musi stanowić element złożonego programu leczenia uzależnienia. Leczenie musi odbywać się zgodnie z zalecenia i pod kontrolą lekarza specjalisty.
Naltrekson w terapii uzależnienia od opioidów
Podobnie jak w przypadku uzależnienia od alkoholu, również w terapii uzależnienia od opioidów naltrekson stanowi tylko część kompleksowego leczenia. Pacjent przyjmuje lek z zalecenia i pod kontrolą lekarza.
Początek terapii musi rozpocząć się po upływie odpowiedniego czasu od ostatniej zastosowanej dawki opioidu. Może wynosić od 5 do nawet 10 dni. Pacjent powinien przyjmować lek codziennie w stopniowo zwiększanej dawce przez co najmniej 3 miesiące.
W trakcie terapii chory nie może stosować opioidów. Jeśli konieczne będzie ich zastosowanie, np. przy znieczuleniu do nagłego zabiegu, do uzyskania efektu terapeutycznego należy podać większe dawki opioidów. Niestety wiąże się to z wysokim ryzykiem zatrucia opioidami i zatrzymania oddechu chorego.
Naltrekson – przeciwwskazania
Leków zawierających naltrekson nie powinny przyjmować osoby, które są uzależnione od opioidów i nie zaprzestały ich stosowania.
Naltrekson jest także przeciwwskazany u osób:
- z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek i wątroby,
- z ostrą niewydolnością wątroby
- uczulonych na substancję czynną, czyli naltrekson.
Ze względu na brak wystarczających danych leku nie powinny stosować kobiety w ciąży ani karmiące piersią.
Naltrekson – działania niepożądane
Naltrekson, jak każdy lek, może powodować wystąpienie działań niepożądanych.
Do najczęstszych należą:
- upośledzenie koordynacji psychomotorycznej (w czasie leczenia nie należy prowadzić samochodu i obsługiwać maszyn),
- nerwowość i lęk,
- trudności w zasypianiu,
- bóle głowy,
- nudności i wymioty,
- bóle brzucha,
- bóle stawów i mięśni,
- osłabienie,
- biegunki i zaparcia,
- obniżenie apetytu,
- zawroty głowy,
- kołatania serca, tachykardia,
- wysypki skórne.
- Ośrodkowy system tłumienia bólu w: Fizjologia Człowieka, s. 626-628.
- Krajnik M., Żylicz Z., Mechanizm działania przeciwbólowego opioidów w: Polska Medycyna Paliatywna 2003, tom 2, nr 2.
- Naltrekson (opis profesjonalny) https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=929 dostęp: 27.11.2022.
- Krystal J.H., Joyce M.D., Cramer A., William B.S., Krol F., Ph.D., Gail F., Kirk M.S., Robert A., Rosenheck M.D., Naltrexone in the Treatment of Alcohol Dependence N Engl J Med 2001; 345:1734-1739 DOI: 10.1056/NEJMoa011127,
- https://doi.org/10.1002/14651858.CD001333.pub3 dostęp 27.11.2011.
- https://gemini.pl/naltrexone-hydrochloride-accord-naltrexoni-hydrochloridum-p188189-rx.