Rak przełyku. Jak wyglądają objawy?

Przełyk to część przewodu pokarmowego, która umożliwia przejście treści pokarmowej z gardła do żołądka.  

Wyróżniamy dwa rodzaje raka przełyku: 

• płaskonabłonkowy – wywodzi się z komórek nabłonka, który wyściela przełyk; zmiana nowotworowa jest zlokalizowana w górnej lub środkowej części przełyku; 
• Gruczołowy (gruczolakorak) – powstaje z komórek, które odpowiadają za wytwarzanie i wydzielanie śluzu i innych płynów w przełyku; lokalizuje się w dolnej części przełyku. 

W przełyku mogą rozwinąć się inne typy nowotworów, takie jak drobnokomórkowy, mięsaki, chłoniaki, ale występują one bardzo rzadko.  

Rak przełyku jest ósmym na świecie pod względem częstotliwości występowania nowotworem. W Polsce co roku diagnozowanych jest około 1300 nowych przypadków raka przełyku.

Typ płaskonabłonkowy jest częściej diagnozowany w krajach azjatyckich, a gruczołowy w wysoko rozwiniętych. Związane jest to z czynnikami ryzyka powstawania obu typów nowotworu przełyku.  

Rak przełyku – czynniki ryzyka  

Wciąż dokładnie nie wiemy, dlaczego w przełyku rozwijają się nowotwory. Naukowcy wytypowali czynniki ryzyka, które zwiększają możliwość rozwoju raka. Jednak nie u każdej osoby, u której występują czynniki ryzyka, rozwinie się choroba.  

Do głównych czynników rozwoju płaskonabłonkowego raka przełyku należą: 

• palenie i żucie tytoniu (ryzyko zwiększa się wraz z liczbą dziennie wypalanych papierosów), 
• picie alkoholu (szczególnie wysokoprocentowego),  
• przebyta radioterapia głowy lub szyi,  
• oparzenia termiczne lub chemiczne przełyku,  
• jedzenie dużej ilości ostrych przypraw,  
• poszerzenie najniższej części przełyku spowodowane zaleganiem w nim treści pokarmowej (achalazja przełyku), 
• zespół Plummera-Vinsona objawiający się zaburzeniami połykania, w tym trudnością przejścia pokarmu przez przełyk z jednocześnie występująca anemią, 
• zespół Howela-Evansa (choroba dziedziczna polegające na zgrubieniu i stwardnieniu skóry na dłoniach i podeszwach stóp), 
• infekcja HPV,  
• picie gorących napojów (w szczególności południowoamerykańskiego napoju yerba mate).  

Palenie tytoniu i picie wysokoprocentowych alkoholi odpowiadają za nawet 90% wszystkich przypadków raka przełyku typu płaskonabłonkowego.  

Czynnikami rozwoju raka gruczołowego są: 

• otyłość,  
• refluks żołądkowo-przełykowy,  
• przełyk Barretta (komórki wyściełające przełyk zostają zastąpione komórkami przypominającymi nabłonek jelita cienkiego). 

Rak przełyku – objawy 

Pierwsze objawy raka przełyku zazwyczaj pojawiają się podczas jedzenia. Może to być zwykłe uczucie dyskomfortu podczas przełykania, szczególnie gdy nowotwór jest niewielki.  

Mogą pojawić się: 

• trudności przy przełykaniu,  
• czkawka,  
• wracanie się pokarmu, 
• ból podczas przełykania, 
• uczucie ciała obcego w gardle, przełyku, 
• odkrztuszanie krwi,  
• kaszel,  
• chrypka,  
• utrata masy ciała,   
• anemia,  
• ból i dyskomfort w okolicy międzyłopatkowej.  

Diagnostyka raka przełyku 

Wszystkie z wymienionych wyżej objawów sugerują najczęściej łagodniejsze dolegliwości, dlatego nie można na ich podstawie rozpoznać raka przełyku.  

Jeśli jest ich kilka jednocześnie lub utrzymują się przez dłuższy czas, lekarz może zalecić wykonanie badań: 

• endoskopowych (wprowadzenie do przewodu pokarmowego endoskopu, czyli elastycznego przewodu), 
• radiologicznych – (obrazowanie za pomocą tomografii komputerowej; dzięki podaniu kontrastu lekarz może ustalić w jakim miejscu znajduje się rak), 
• histopatologicznych – (zbadanie tkanki pobranej podczas biopsji; pozwala określić typ raka przełyku). 

Jak leczy się raka przełyku?  

Ze względu na niewielkie wczesne objawy choroby jest ona rozpoznawana zwykle w późnym stadium, co utrudnia leczenie. Jest to ciężkie również ze względu na lokalizację nowotworu. Wykorzystuje się metody chirurgiczne, chemioterapeutyczne i radiologiczne. 

Odpowiednią metodę leczenia dobiera zespół lekarzy. Wybór danej metody zależy od ogólnego stanu pacjenta, rozległości guza, ewentualnych przerzutów do innych narządów.  

Podczas leczenia nowotworów układu pokarmowego ważną kwestią jest żywienie. Przez towarzyszące chorobie objawy pacjenci z nowotworami często są niedożywieni. Może to wpłynąć na wybór metody leczenia. Jeśli pacjent może jeść, stosowane są preparaty odżywcze do doustnego leczenia żywieniowego. Mają one na celu dostarczenie odpowiedniej ilości substancji niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania. Jeśli pacjent nie jest w stanie połknąć pokarmu, substancje odżywcze podawane są za pomocą zgłębnika (sondy) lub pozajelitowo (drogą dożylną).