Skóra problemowa latem – jak właściwie ją chronić i pielęgnować?

Dlaczego skóra ma tendencję do przesuszania się w okresie wakacyjnym? 

Latem wystawiamy skórę na działanie takich czynników jak: 

• ogromna dawka promieniowania słonecznego,  
• suche powietrze,  
• klimatyzacja,  
• chlorowana woda w basenach i aquaparkach. 

Wszystko to osłabia kondycję skóry, uszkadza barierę lipidową, a w konsekwencji prowadzi do zwiększenia przeznaskórkowej utraty wody. Nie pomaga też chłodne powietrze, które co prawda przynosi ulgę, ale jednocześnie przyspiesza proces parowania naturalnej wilgoci. Wskutek intensywnego oddziaływania promieni słonecznych, zarówno UVA, UVB, jak i IR, w komórkach skóry dochodzi do uszkodzeń DNA i stresu oksydacyjnego.  

W tym okresie warto zwrócić uwagę na stosowane kosmetyki, gdyż nieodpowiednia pielęgnacja może nasilać suchość skóry i objawy z nią związane, takie jak łuszczenie się, szorstkość czy wysypka. Prawidłowo dobrana pielęgnacja pozwoli na uniknięcie niepożądanych skutków promieniowania słonecznego, wpłynie także pozytywnie na zachowanie odpowiedniego poziomu nawilżenia naskórka i zmniejszy ryzyko pojawienia się tzw. suchych zmarszczek posłonecznych, które mogą się uwidaczniać na skórze twarzy i dekoltu jako siateczka drobnych załamań. 

Czy osoby ze skórą wrażliwą mogą się opalać? 

Tak, jeśli tylko zachowają umiar i ostrożność. Skóra wrażliwa cechuje się nadmierną reaktywnością na czynniki zewnętrzne, co jest zwykle związane z zaburzeniami bariery ochronnej. To z kolei sprawia, że skóra wrażliwa jest bardziej podatna na negatywne skutki promieniowania słonecznego. 

Dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie kremu wspierającego naturalną odporność skóry. Można go użyć pod krem z filtrem albo zapytać w aptece o preparat z wysokim SPF-em, który jednocześnie wzmocni barierę ochronną systemu immunologicznego skóry. Dodatkowo warto postawić na składniki regenerujące i antyoksydanty, takie jak: 

• witamina E,  
• olej canola,  
• alantoina,  
• masło shea.  

Wybierając się na plażę, zwróćmy również uwagę na to, żeby formuła była wodoodporna.

Należy być świadomym, że osoby ze skórą wrażliwą powinny stosować kremy z filtrem na skórę twarzy, szyi i dekoltu przez cały rok, nie tylko podczas urlopu. Istotna jest również sama aplikacja produktu – trzeba upewnić się, że używamy wystarczającej ilości. Osoby, które nie mają pewności, czy dokładnie pokrywają skórę kosmetykiem, powinny uważać na spraye czy pianki. Najłatwiej im będzie sięgnąć po tradycyjną formę kremu i zastosować „metodę łyżeczki” albo „metodę dwóch palców”, które zakładają, że średnio właśnie tyle kremu wystarczy na okolicę twarzy. 

Skóra płytko unaczyniona, czyli naczynkowa lub z trądzikiem różowatym 

Słońce jest jednym z najpowszechniejszych czynników wywołujących rumień. Nie bez znaczenia są także nagłe zmiany temperatury, które wiążą się z gwałtownym obkurczaniem lub rozszerzaniem naczyń krwionośnych. Dlatego poza ochroną przeciwsłoneczną warto również zwrócić uwagę na kosmetyki zawierające składniki, które będą aktywnie wspomagały regenerację bariery hydrolipidowej naskórka oraz zapobiegały pękaniu i rozszerzaniu naczynek. W aptece można podpytać farmaceutę o kremy zawierające jednocześnie filtry szerokopasmowe, chroniące przez całym spektrum promieniowania słonecznego (UVA, UVA, IR, HEV), oraz hesperydynę, która wzmacnia ściany naczyń krwionośnych. 

Trądzik a słońce – sojusznik czy wróg?

Latem skóra ma tendencję do przesuszania, co dla osób z cerą trądzikową, tłustą i mieszaną oznacza na początku zmniejszenie się zmian trądzikowych i złudzenie poprawy stanu cery, dlatego możemy mieć mylne wrażenie, że słońce jest pomocne przy walce z trądzikiem. Niestety prawda jest taka, że długotrwałe nadmierne przesuszenie skóry prowadzi do pobudzenia pracy gruczołów łojowych, czyli do wzmożonej produkcji sebum. Dzieje się tak dlatego, że sebum ma za zadanie odbudować naruszoną warstwę lipidową skóry, a tym samym zadbać o prawidłowy poziom nawilżenia.  

Poza tym latem organizm człowieka wydziela więcej potu, aby w ten sposób się ochłodzić. To fizjologiczne zjawisko, które niewątpliwie pozwala nam przetrwać upały, lecz niestety nie jest obojętne dla cery skłonnej do zmian trądzikowych, ponieważ ułatwia przyklejanie się do twarzy cząstek kurzu, smogu i brudu, a także stanowi doskonałe wilgotne środowisko dla rozwoju bakterii.  

Mieszanina sebum, martwych komórek naskórka i zanieczyszczeń tworzy mieszankę blokującą ujścia gruczołów łojowych, co nasila powstawanie zmian trądzikowych. Kolejny problem stanowi farmakoterapia trądziku, która nierzadko prowadzi do powstawania przebarwień, jeśli skóra nie jest odpowiednio zabezpieczona. Dlatego latem dobrze jest sięgnąć po kosmetyk, który jest przeznaczony do ochrony skóry tłustej i mieszanej. Dobrze dobrany produkt będzie zawierał wysoką ochronę przeciwsłoneczną (co najmniej SPF 30, a najlepiej SPF 50+), ale będzie również dostosowany do potrzeb skóry problematycznej dzięki zawartości odpowiednio dobranych składników, na przykład octopiroxu, który normalizuje pracę gruczołów łojowych, wpływa na redukcję aktywności bakterii trądzikowych i zmniejsza skłonność do błyszczenia się cery. Warto też zapytać dermatologa lub farmaceutę o produkty, które pomogą w odnowie prawidłowej mikrobioty skóry, czyli takie, które zawierają prebiotyki, na przykład glukooligosacharyd lub inulinę. 

Bielactwo a słońce 

Bielactwo to schorzenie polegające na depigmentacji płatów skóry w wyniku niedoboru melaniny. Mimo że bielactwo jest chorobą, której nie da się zapobiec, niezwykle istotna jest odpowiednia ochrona odbarwionej skóry, gdyż jest ona bardziej wrażliwa na promieniowanie słoneczne. W związku z brakiem naturalnego pigmentu łatwo ulega poparzeniom słonecznym i jest bardziej narażona na rozwój raka skóry. Skuteczny krem na lato dla osób chorych na bielactwo poza filtrami gwarantującymi wysoki poziom ochrony przeciwsłonecznej (co najmniej SPF 50) powinien zawierać także składniki wspierające terapię dermatologiczną. Substancją wartą uwagi jest naryngenina, która wycisza geny predysponujące do rozwoju bielactwa, a dodatkowo pobudza receptor witaminy D oraz przywraca naturalną barierę ochronną skóry. 

Poparzenia słoneczne 

Poparzenie słoneczne może skutecznie zepsuć wymarzony urlop. Podrażniona, zaczerwieniona, swędząca skóra i łuszczący się naskórek mogą być prawdziwą udręką i uniemożliwić dalszy wypoczynek. Dobrze pomyśleć o tym zawczasu, bo zdecydowanie łatwiej jest zapobiegać poparzeniom słonecznym niż leczyć je aptecznymi lub domowymi sposobami. Przed ekspozycją na słońce najłatwiej zaaplikować krem z filtrem – nawet ten z najniższym SPF-em będzie w pewnym stopniu chronił przed szkodliwym wpływem promieniowania. Im skóra jest jaśniejsza lub bardziej wrażliwa, tym po wyższy SPF powinniśmy sięgnąć. Jeśli jednak mimo wszystko na nieodpowiednio zabezpieczonej skórze pojawi się dokuczliwe zaczerwienienie, dobrze mieć pod ręką krem zawierający pantenol lub alantoinę i inne składniki o działaniu odżywczym, nawilżającym i ochronnym (na przykład sukralfat, fito-diosgeninę czy olej konopny). W przypadku poparzeń, w wyniku których pojawiają się bąble, gorączka i ogólne osłabienie, należy skonsultować się z lekarzem. 

A może to alergia słoneczna? 

Jeśli skóra reaguje nawet na niewielką ekspozycję na słońce uciążliwą wysypką, trzeba rozważyć, czy nie mamy do czynienia z alergią słoneczną. Reakcja fotoalergiczna jest znana w języku angielskim pod nazwą PLE lub PLME (polymorphous light eruption lub polymorphic light eruption), co na język polski tłumaczy się jako polimorficzną erupcję świetlną. Termin ten dotyczy zjawiska pojawiania się swędzącej lub piekącej wysypki, która występuje w ciągu kilku godzin po ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Nie jest ona zaraźliwa ani nie zagraża życiu, ale może powodować dyskomfort.  

Unikanie wystawiania skóry na promieniowanie słoneczne nie zawsze jest możliwe, zwłaszcza kiedy jest gorąco i nie chcemy nosić odzieży zakrywającej nogi i ramiona. U niektórych osób wysypka może pojawiać się nawet wówczas, gdy przebywają wyłącznie w pomieszczeniu wskutek ekspozycji na przenikającą przez szybę frakcję promieniowania UVA. Na szczęście w aptekach dostępne są wyroby medyczne z bardzo wysoką ochroną przeciwsłoneczną (SPF 100+ oraz szerokopasmowymi filtrami chroniącymi przed UVA, UVB, IR, HEV), które skutecznie wspomagają prewencję zarówno wysypek posłonecznych, jak i  poparzeń, rumienia, zmian pigmentacyjnych czy rogowacenia słonecznego.