Śnieg optyczny. Na jakie choroby może wskazywać?

Co to jest śnieg optyczny? 

Pacjenci z zespołem wizualnego śniegu (ang. visual snow syndrome, VSS) zgłaszają, że widzą wiele dynamicznych, maleńkich kropek migoczących w całym polu widzenia. Opisują to jako szum lub „śnieg” w słabo dostrojonym telewizorze analogowym. Nakłada się on na obserwowany obraz i nie dochodzi do utraty ostrości wzroku ani ubytku pola widzenia. Chociaż VSS można uważać za halucynację, bardziej trafne jest uznanie go za iluzję stworzoną przez nieuporządkowane przetwarzanie widzianego obrazu.  

Hipoteza ta jest poparta obecnością innych zjawisk wizualnych, które pacjenci opisują m.in. jako: 

• utrzymywanie się powidoków (obrazu w polu widzenia, chociaż został on usunięty sprzed oczu),  
• wrażliwość na jasne światło lub kurzą ślepotę,  
• percepcje wzrokowe, których źródłem jest samo oko, np. męty.  

Śnieg optyczny to zaburzenie często pomijane lub błędnie diagnozowane. Brak rozpoznania VSS, który został opisany stosunkowo niedawno, stanowi wyzwanie dla klinicystów i badaczy. Dla niektórych pacjentów schorzenie to jest niezwykle uciążliwe, powodując odczucia podobne do obserwowanych w przypadku chorób przewlekłych. Część pacjentów nie jest w stanie ukończyć szkoły ani aktywnie uczestniczyć w życiu zawodowym, niektórzy otrzymują nawet stałe renty inwalidzkie. Dlatego też badania i lepsze zrozumienie VSS będą miały wpływ na jakość życia i komfort pracy pacjentów w przyszłości. 

Śnieg optyczny – objawy 

Śniegowi optycznemu często towarzyszą takie dolegliwości jak: 

• szum uszny, 
• światłowstręt, 
• złudzenie falującego, rozgrzanego powietrza, 
• utrwalone powidoki, 
• uczucie derealizacji (wrażenie funkcjonowania w nierzeczywistym świecie), 
• uczucie depersonalizacji (poczucie odcięcia od własnego ciała lub emocji), 
• stany lękowe, depresja. 

Śnieg optyczny – przyczyny 

Przyczyna powstawania śniegu optycznego nie jest obecnie znana. Uważa się jednak, że nie leży ona w samym oku, a jest to zaburzenie neurologiczne związane z błędnym przetwarzaniem obrazu w korze mózgowej. Powód nieprawidłowej analizy widzianego obrazu wciąż jest przedmiotem badań naukowców.  

Niektórzy specjaliści uważają, że śnieg optyczny jest powikłaniem migreny i przetrwałą aurą. Podobne mechanizmy mogą wyjaśniać zarówno migrenę, jak i VSS, a ponadto rozciągać się na inne zaburzenia przetwarzania sensorycznego takie jak szum w uszach.  

Innymi przyczynami tego zjawiska mogą być: 

• zaburzenia psychiczne, nerwice i ataki lęku,  
• ostra reakcja na stres lub zespół stresu pourazowego, 
• nadmierne spożycie alkoholu, 
• zażycie środków psychoaktywnych (np. LSD, amfetamina, marihuana czy MDMA), 
• urazy czaszkowo-mózgowe,  
• udary i guzy mózgu, 
• odwodnienie organizmu, 
• infekcje wirusowe lub bakteryjne (np. borelioza).  

Nie ma jednak dowodów naukowych potwierdzających powyższe przyczyny. Dopiero lepsze zrozumienie neurobiologii VSS może pomóc w doborze odpowiedniego leczenia tego schorzenia.

Czy śnieg optyczny można wyleczyć? 

Obecnie nie ma skutecznego schematu leczenia śnieżenia optycznego, ponieważ nie jest znany mechanizm jego powstawania.  

Do niefarmakologicznych metod walki z tym schorzeniem zaliczamy: 

• psychoterapię,  
• ograniczenie niebieskiego światła poprzez stosowanie odpowiednich filtrów na soczewkach i szkłach okularów,  
• dietę ubogą w cukier i sól,  
• unikanie nadmiernych ilości alkoholu, 
• unikanie środków psychoaktywnych.  

Farmakologiczne środki, które mogą pomóc w walce ze śniegiem optycznym, to: 

• leki przeciwdepresyjne, 
• leki anksjolityczne (przeciwlękowe), 
• leki normotymiczne (stabilizatory nastroju), 
• witaminy B6 oraz B12.

Najczęściej stosowanymi lekami, które mają zredukować objawy i poprawić stan pacjenta, są topiramat, lamotrygina i benzodiazepiny. Nie są to jednak w pełni skuteczne preparaty. 

Przeczytaj również:
Mroczki przed oczami. O czym mogą świadczyć?