Szczoteczki międzyzębowe. Kiedy stosować i jak właściwie używać szczoteczki interdentalnej?

Rola szczoteczki międzyzębowej w codziennej higienie jamy ustnej 

Przestrzenie międzyzębowe to powierzchnie styku, które stanowią około 40% powierzchni zębów. Bywają dość problematyczne z punktu widzenia codziennej higieny jamy ustnej, ponieważ są trudnodostępne.

W przestrzeniach międzyzębowych odkłada się też sporo płytki nazębnej. Dzieje się tak nie tylko ze względu na trudność w ich oczyszczaniu szczoteczką, ale również dlatego, że w ciągu dnia osad nie jest z nich ścierany, chociażby podczas jedzenia.  

Pozostawiona w przestrzeniach międzyzębowych płytka nazębna prowadzi do rozwoju próchnicy i chorób przyzębia. Brak odpowiedniej interwencji stomatologicznej może z czasem prowadzić do poważnych komplikacji zdrowotnych, nie tylko w obrębie jamy ustnej, ale również chorób ogólnoustrojowych, w tym sercowo-naczyniowych.   

Aby rozwiązać ten problem, warto regularnie oczyszczać szpary międzyzębowe. Można robić to za pomocą nici dentystycznej lub specjalnej szczoteczki międzyzębowej.

Nić dentystyczna sprawdzi się do usuwania resztek pokarmu, ale skuteczniejsza w usuwaniu osadu jest szczoteczka interdentalna. Znacznie różni się ona od tradycyjnej szczoteczki – ma niewielką rączkę i krótki trzpień, który cylindrycznie oplatają nylonowe włókna. Można porównać jej wygląd do miniaturowej szczotki do czyszczenia butelek. W zależności od dobranego rozmiaru główki, szczoteczka dociera pomiędzy szersze przestrzenie zębów trzonowych i wąskie przestrzenie przednich zębów. 

Odpowiednia higiena przestrzeni międzyzębowych to ważny element pełnej i codziennej pielęgnacji jamy ustnej. Jakie korzyści niesie za sobą regularne czyszczenie szczelin międzyzębowych za pomocą szczoteczki interdentalnej?  

• Zmniejszenie ryzyka chorób dziąseł – usuwanie płytki nazębnej zapobiega stanom zapalnym. 
• Poprawa świeżości oddechu – eliminacja resztek jedzenia zmniejsza ryzyko nieprzyjemnego zapachu z ust, czyli halitozy. 
• Zapobieganie próchnicy – wspomaganie tego procesu odbywa się poprzez usuwanie płytki nazębnej i ograniczenie ilości bakterii na powierzchni styku zębów. Są to miejsca nie tylko trudnodostępne, ale również słabo widoczne i ubytki w szkliwie rozwijające się w tym obszarze często pozostają niezauważone. 
• Radość z pięknego uśmiechu przez lata – zdrowe dziąsła i czyste zęby przyczyniają się do lepszego wyglądu uzębienia, a odpowiednia profilaktyka zmniejsza konieczność wykonywania kosztownych zabiegów stomatologicznych.

Dla kogo szczoteczka międzyzębowa jest szczególnie polecana? 

Szczoteczki międzyzębowe to w zasadzie produkt dla każdego, kto kompleksowo chce dbać o zdrowie i higienę jamy ustnej. Oprócz tego, że są one uniwersalne i mogą być stosowane przez osoby niemal w każdym wieku, nadają się też dla wszystkich typów uzębienia. W zależności od wielkości przestrzeni międzyzębowych dobiera się odpowiedni rozmiar produktu.

Ich stosowanie dobrze uzupełnia tradycyjne szczotkowanie i pozwala zapobiegać problemom jamy ustnej jeszcze zanim się one pojawią. Dla niektórych osób czyszczenie przestrzeni międzyzębowych jest jednak szczególnie rekomendowane.  

Są to osoby: 

• z szerokimi szparami międzyzębowymi, ponieważ stosowanie nici dentystycznych w ich przypadku jest mało efektywne, 
• z chorobami zębów, dziąseł i przyzębia (m.in. parodontoza, skłonności do stanów zapalnych dziąseł, próchnica) – w ich wypadku odpowiednia, kompleksowa higiena stomatologiczna zapobiega powstawaniu stanów zapalnych, 
• noszące aparaty ortodontyczne, implanty czy mostki, ponieważ szczoteczki ułatwiają oczyszczanie trudno dostępnych miejsc na styku tworzywa i szkliwa, 
• w podeszłym wieku, u których ciężko o właściwą higienę jamy ustnej ze względu na mniejszą sprawność motoryczną. 

Chociaż regularne, prawidłowe czyszczenie zębów, na które składa się nie tylko tradycyjne szczotkowanie, ale również oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych, pozwala na pełne utrzymanie higieny jamy ustnej, nie jest ono standardem. Po szczoteczki interdentalne, zwykle za namową dentysty lub ortodonty, sięgają osoby z problemami stomatologicznymi oraz noszące aparaty ortodontyczne. Szczególnie w przypadku tej drugiej grupy pacjentów troska o właściwą i kompleksową higienę jamy ustnej jest utrzymywana na wysokim poziomie. 

Szczoteczki międzyzębowe – jak używać krok po kroku? 

Szczoteczkę międzyzębową używaj raz dziennie rano lub wieczorem.  

Mycie zębów rozpoczynaj od oczyszczania szpar międzyzębowych, a dopiero później przejdź do tradycyjnego szczotkowania. Korzystanie ze szczoteczki interdentalnej nie wymaga zastosowania pasty do zębów.  

1. Zmocz szczoteczkę wodą i trzymając między palcami rączkę, delikatnie wsuń do szpary międzyzębowej główkę, zachowując kąt 45° w stosunku do dziąsła.  
2. Delikatnym ruchem do przodu i do tyłu lub w górę i w dół szczotkuj przestrzenie międzyzębowe.  
3. Powtórz czynność kolejno w każdej szparze.  
4. Jeśli nosisz aparat ortodontyczny, oczyszczanie powinno odbywać się wzdłuż zamków. Delikatnie wsuwaj szczoteczkę między drut ortodontyczny a powierzchnię zębów i przesuwaj w górę i w dół, co pozwoli na efektywne usunięcie resztek jedzenia.  
5. Po zakończeniu czyszczenia spłucz szczoteczkę wodą i przechowuj do następnego zastosowania w suchym opakowaniu. W wilgotnym środowisku dochodzi do namnażania się bakterii, które mogą być źródłem problemów stomatologicznych. 

Podczas zabiegu możesz odczuwać nieprzyjemny smak i zapach. Ma to związek z zaleganiem resztek jedzenia w przestrzeniach międzyzębowych. Jeśli ich oczyszczanie będzie prowadzone regularnie, problem powinien zniknąć. 

Konieczne może być również zastosowanie szczoteczek w różnych rozmiarach. Zęby przednie są zwykle osadzone bliżej siebie, a trzonowe nieco dalej. Tylko szczoteczka o odpowiednim rozmiarze spełni swoją rolę najlepiej. 

Szczoteczki międzyzębowe – jak dobrać rozmiar? 

Wybór szczoteczki do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych to sprawa bardzo indywidualna. Dobór odpowiedniego rozmiaru może być na tyle trudny, że przyda się pomoc np. stomatologa. Rzadko kiedy jeden rodzaj produktu pasuje do wszystkich szpar międzyzębowych, więc trzeba zaopatrzyć się w szczoteczki o różnych wielkościach. Różnią się one średnicą główki, tj. im jest ona mniejsza, tym szczoteczka jest cieńsza i lepiej sprawdzi się do oczyszczania wąskich szczelin.  

Szczoteczki międzyzębowe 0,4 mm są najmniejszymi dostępnymi na rynku. Zwykle na opakowaniu tego typu produktu widnieje „0”, co oznacza, że są to najcieńsze szczoteczki międzyzębowe. Na produktach pojawia się również numeracja 0-4 lub 6, w zależności od producenta. Im większa liczba, tym większa średnica szczoteczki.  

Dobrym rozwiązaniem na start jest zakup szczoteczek w różnych rozmiarach (0,45-0,6 mm). Tego typu mix pozwoli Ci ocenić, jakie wielkości najlepiej sprawdzą się do oczyszczania przestrzeni międzyzębowych.  

Jakie konsekwencje niesie za sobą źle dopasowany produkt?  

Zbyt małe szczoteczki do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych będą mało efektywne. Nie usuną dobrze osadu ani resztek jedzenia. Natomiast zbyt duża, wpychana w szpary zębowe na siłę, może podrażnić, a nawet poranić dziąsła. Szczoteczka powinna wypełniać przestrzeń bez nadmiernego oporu.

Zdecydowanie większy problem stanowią ciasno osadzone zęby. Jeśli trudne jest użycie nawet najmniejszej szczoteczki, wówczas można oczyszczać newralgiczne miejsca za pomocą nici dentystycznej lub irygatora.  

Szczoteczki międzyzębowe – jak często wymieniać? 

Jeśli dana szczoteczka będzie nieodpowiednio przechowywana, a jej użytkowanie zbyt długie, stanie się siedliskiem bakterii, stanowiąc zagrożenie dla zdrowia jamy ustnej.  

Z drugiej strony nie jest to produkt jednorazowy, a żywotność szczoteczki interdentalnej zależy w dużej mierze od intensywności jej użytkowania. Zwykle wymaga wymiany po ok. 2 tygodniach.  

Kiedy jeszcze zalecana jest wymiana szczoteczki międzyzębowej? 

• Gdy zmienia się wygląd włosia, zaczyna się ono rozwarstwiać lub deformować. 
• Po przebytej infekcji jamy ustnej, aby uniknąć ponownego zakażenia, ponieważ drobnoustroje chorobotwórcze mogą osadzać się na szczoteczce, a przy ponownym z niej korzystaniu będą stanowiły źródło zakażenia. 

Najczęstsze błędny popełniane podczas korzystania ze szczoteczki międzyzębowej 

• Niewłaściwy rozmiar szczoteczki międzyzębowej – ma to związek głównie z brakiem wiedzy na ten temat. Jeśli korzystanie z produktu jest niemal bolesne, może się wydawać, że oczyszczanie jest lepiej prowadzone. To bardzo błędne myślenie, które może prowadzić do uszkodzenia dziąseł. Oczyszczanie szpar zębowych powinno być w pełni komfortowe. Sięganie po zbyt małą szczoteczkę doprowadzi natomiast do braku efektywności całego procesu i będzie sprzyjało rozwojowi próchnicy oraz chorobom dziąseł i przyzębia. 
• Zbyt agresywne czyszczenie – nieuważne przesuwanie szczoteczki w przestrzeni międzyzębowej może prowadzić do uszkodzeń dziąseł. 
• Zaniedbywanie przestrzeni w tylnych partiach jamy ustnej – są to powierzchnie, którymi żuje się pokarm i tam może gromadzić się najwięcej resztek jedzenia. Ważne, aby oczyszczać dokładnie wszystkie szpary zębowe. 
• Nieodpowiednia higiena szczoteczki po jej użyciu, tj. zapominanie o jej spłukaniu pod bieżącą wodą czy też przechowywanie w wilgoci, sprawią, że zamiast oczyszczać przestrzenie międzyzębowę, będzie stanowiła siedlisko drobnoustrojów wywołujących schorzenia w jamie ustnej. 

Jeśli chcesz uniknąć błędów podczas korzystania ze szczoteczek interdentalnych, skonsultuj się ze stomatologiem zarówno przed rozpoczęciem ich stosowania, jak również po pewnym czasie, dla oceny efektów.