Kategorie
Gemini.pl

Artykuły

X - Projekt Mama 2024 (2)
X - Wiosenne porządki
X - Herbal Monasterium
X - Zajączek wielkanocny 2024
X - Układ pokarmowy
X - Alergia 2024
X - Sale do -50%
9

Test PAPP-A. Normy, kiedy go wykonać?

Słuchaj artykułu

Pomiar poziomu białka PAPP-A i β-hCG w surowicy w połączeniu z USG są efektywnymi metodami badań przesiewowych w kierunku anomalii chromosomalnych płodu, które możesz wykonać w ciąży. Badania te pomagają nie tylko wykryć wady płodu, ale również przewidzieć ryzyko komplikacji w trakcie ciąży.

Test PAPP-A. Normy, kiedy go wykonać?

Czym jest test PAPP-A i na czym polega? 

Badanie poziomu PAPP-A razem z poziomem wolnej podjednostki β-hCG składają się na tzw. test podwójny. Jest to badanie biochemiczne z krwi wykonywane w pierwszym trymestrze ciąży: między 11+0 a 13+6 tygodniem ciąży. 

PAPP-A (ciążowe białko osoczowe, pregnancy associated plasma protein-A) to glikoproteina produkowana głównie przez komórki łożyska. Jest obecna we krwi matki, a jej stężenie rośnie wraz z rozwojem ciąży. 

PAPP-A jest niezbędne do prawidłowej implantacji, formowania łożyska i regulacji wzrostu płodu. Ciążowe białko osoczowe zwiększa ilość wolnego insulinopodobnego czynnika wzrostu (IGF) odpowiedzialnego za zagnieżdżenie zarodka w błonie śluzowej macicy i prawidłowy wzrost płodu. Ma również działanie immunosupresyjne i przeciwzakrzepowe w łożysku w celu ułatwienia implantacji zarodka oraz zapobieżenia rozpoznania go przez układ odpornościowy matki jako obce.  

Test PAPP-A jest badaniem przesiewowym w kierunku niektórych anomalii chromosomalnych.  

Nie potwierdza on obecności zaburzenia, ale pozwala zidentyfikować grupę kobiet, którym powinno zaoferować się dalszą diagnostykę, taką jak biopsja kosmówki, kordocenteza lub amniocenteza.

Test PAPP-A – jakie choroby pozwala wykryć? 

Niski poziom PAPP-A jest związany z aberracjami (nieprawidłowościami) chromosomalnymi.  

Są to głównie:  

  • trisomia 21 (zespół Downa) – jest to zespół cech wynikających z dodatkowego chromosomu 21. Zespół Downa wiąże się z charakterystycznym wyglądem, wadami różnych układów oraz obniżonym ilorazem inteligencji. Występuje z częstością 1/800 urodzeń, która rośnie wraz z wiekiem matki; 
  • trisomia 18 (zespół Edwardsa) – wynika z dodatkowego chromosomu 18. Zespół Edwardsa dotyczy częściej dziewczynek i jest związany z nieprawidłowościami w zakresie wyglądu i rozwoju. Występuje z częstością 1/3500-1/8000 urodzeń. 
  • trisomia 13 (zespół Patau) – dodatkowy chromosom 13 jest przyczyną ciężkich zaburzeń wyglądu i funkcjonowania narządów. 95% płodów z zespołem Patau ulega samoistnemu poronieniu. Występuje z częstością 1/5000-1/8000 urodzeń.

Nie wiemy dokładnie, jaki mechanizm odpowiada za tę zależność. PAPP-A jest częścią testu podwójnego, w którym badany jest również poziom β-hCG. Jeśli połączymy te wyniki z badaniem USG pierwszego trymestru, to skuteczność wykrycia zaburzeń chromosomalnych wynosi 85-94%, a dla zespołu Patau i Edwardsa sięga nawet 86-100%. 

Ponieważ stężenie PAPP-A odzwierciedla objętość łożyska i tkanki trofoblastycznej, jego poziom związany jest również z ryzykiem wystąpienia:

  • porodu przedwczesnego,
  • niskiej masy urodzeniowej,
  • poronienia,
  • stanu przedrzucawkowego.

Odsetek ich wykrywania nie jest wystarczająco wysoki, aby używać badania PAPP-A jako badania przesiewowego w kierunku tych patologii. 

Wskazania do wykonania testu PAPP-A

Test PAPP-A jest przesiewowym badaniem prenatalnym. Badania prenatalne nie są obowiązkowe, ale Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników (PTGiP) zaleca, aby każdej ciężarnej w Polsce, bez względu na wiek, lekarz zaproponował ich wykonanie. Nie w każdym przypadku są one refundowane przez NFZ.  


Produkty stosowane przez przyszłe mamy
Ciesz się darmową dostawą przy zakupie wybranych produktów!

Test PAPP-A – cena. Czy jest refundowany?

Test PAPP-A jest refundowany przez NFZ tylko w przypadku obecności czynników ryzyka określonych przez Ministerstwo Zdrowia: 

  • ukończone 35 lat, 
  • aberracja chromosomowa płodu w poprzedniej ciąży, 
  • strukturalne aberracje chromosomowe u matki lub ojca dziecka, 
  • zwiększone ryzyko urodzenia dziecka dotkniętego chorobą genetyczną, 
  • stwierdzenie w badaniach nieprawidłowości wskazujących na zwiększone ryzyko aberracji lub wady płodu. 

W przypadku braku powyższych wskazań pacjentka nie może skorzystać z programu NFZ i  musi sama pokryć koszty badania.

Cena testu podwójnego to około 250-300 zł.  

Test PAPP-A – wyniki i ich interpretacja

Poziom PAPP-A rośnie wraz z wiekiem ciąży. Średnia wartość w okresie, w którym badanie jest wykonywane, rośnie z 0,4 MoM (Multiple of Median – wielokrotność mediany populacyjnej) w 10. tygodniu do około 0,7 MoM w 13. tygodniu ciąży. Obniżony poziom PAPP-A może sugerować obecność aberracji chromosomowych.  

Testu PAPP-A nie można interpretować samodzielnie. Oszacowanie ryzyka obecności anomalii chromosomowych jest wyliczane za pomocą wyniku stężenia PAPP-A, β-hCG i badania USG pierwszego trymestru.  

Jak interpretować wyniki tych badań? 

  • Zespół Downa: obniżone PAPP-A (zwykle 0,34-0,62 MoM) i podwyższone β-hCG. 
  • Zespół Patau: obniżone PAPP-A (zwykle 0,25 MoM) i obniżone β-hCG,  
  • Zespół Edwardsa: obniżone PAPP-A (zwykle 0,13-0,22 MoM) i obniżone β-hCG. [2,4,6] 

Wysokie ryzyko aberracji chromosomalnej widoczne w teście podwójnym nie jest diagnozą, lecz wskazaniem do przeprowadzenia diagnostyki inwazyjnej: amniopunkcji, kordocentezy lub biopsji kosmówki. 

Test PAPP-A – ile się czeka na wynik?

Oczekiwanie na wynik testu PAPP-A zależy od placówki, w której ciężarna wykonuje badanie. Czas oczekiwania waha się od 1 do 14 dni. 

Przeczytaj również:
Badania prenatalne – jakie, kiedy i dlaczego należy je wykonać?


Źródła
Zwiń
Rozwiń
  1. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące postępowania w zakresie diagnostyki prenatalnej, Ginekol Pol. 2009, 80, 390-393. 
  2. Badania prenatalne, Ginekologia po Dyplomie, 2018, https://podyplomie.pl/ginekologia/29437,badania-prenatalne 
  3. Bręborowicz G. (red.), Położnictwo i Ginekologia, PZWL 2020. 
  4. Livrinova V., Petrov I., Samardziski I., Jovanovska V., Boshku A.A., Todorovska I., Dabeski D., Shabani A., Clinical Importance of Low Level of PAPP-A in First Trimester of Pregnancy – An Obstetrical Dilemma in Chromosomally Normal Fetus. Open Access Maced J Med Sci. 2019 May 14;7(9):1475-1479. DOI: 10.3889/oamjms.2019.384.  
  5. Honarjoo M., Zarean E., Tarrahi M.J., Kohan S., Role of pregnancy-associated plasma protein A (PAPP-A) and human-derived chorionic gonadotrophic hormone (free β-hCG) serum levels as a marker in predicting of Small for gestational age (SGA): A cohort study. J Res Med Sci. 2021 Nov 29;26:104. DOI: 10.4103/jrms.JRMS_560_20. 
  6. Kirkegaard I., Uldbjerg N., Oxvig C., Biology of pregnancy-associated plasma protein-A in relation to prenatal diagnostics: an overview. Acta Obstet Gynecol Scand. 2010 Sep;89(9):1118-25. DOI: 10.3109/00016349.2010.505639. 
  7. PAPP-A (Pregnancy associated plasma protein-A), East Sussex Healthcare NHS Trust, https://www.esht.nhs.uk/wp-content/uploads/2020/07/0835.pdf. 
  8. Low PAPP-A Information for parents, 2019, https://www.hey.nhs.uk/patient-leaflet/low-papp-a/. 
  9. Program badań prenatalnych, Ministerstwo Zdrowia https://pacjent.gov.pl/program-profilaktyczny/program-badan-prenatalnych. 
  10. Zespół Patau (trisomia 13. chromosomu, Patau syndrome): przyczyny, objawy i rokowania https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/genetyka/301734,zespol-patau-trisomia-13-chromosomu-patau-syndrome-przyczyny-objawy-i-rokowania. 
  11. Zespół Edwardsa: przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/genetyka/301736,zespol-edwardsa-przyczyny-objawy-i-leczenie. 
  12. Zespół Downa (trisomia 21. chromosomu): przyczyny, objawy i leczenie, https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/choroby/genetyka/152284,zespol-downa. 
  13. https://diag.pl/sklep/badania/papp-a/. 
  14. https://enel.pl/usluga/test-papp-a/#kiedy-otrzymam-wyniki-testu-papp-a. 
Daj nam znać, co myślisz o tym artykule

Wpisz swój komentarz...
Imię

Masz pytanie, szukasz porady?
Jeśli szukasz darmowej porady w zakresie zdrowia oraz przyjmowania leków lub suplementów diety, chętnie odpowiemy na Twoje pytanie.
Zapytaj farmaceutę