Upławy, ból i pieczenie. To może być bakteryjne zapalenie pochwy!
Zaburzenie flory bakteryjnej pochwy może przyczynić się do jej bakteryjnego zapalenia. Każda infekcja intymna wywołana przez bakterie zwiększa ryzyko choroby zapalnej miednicy. Wpływa także na możliwość zarażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową. Nie powinnyśmy zatem bagatelizować jej objawów. Jak rozpoznać i leczyć infekcje bakteryjne pochwy i sromu?
Czym jest bakteryjne zapalenie pochwy?
Wewnątrz pochwy zdrowej kobiety bytują różne bakterie. Aż 95% z nich stanowią Lactobacillus, czyli pałeczki kwasu mlekowego. Odpowiadają one za utrzymywanie prawidłowego – kwaśnego pH pochwy oraz produkcję czynników przeciwzapalnych. Dzięki temu zapobiegają zakażeniom.
Pozostałe 5% stanowią bakterie beztlenowe, które w niewielkich ilościach nie są szkodliwe. Niekiedy jednak prawidłowe proporcje bakterii w pochwie zostają zaburzone. Skutkuje to wystąpieniem objawów bakteryjnej waginozy, czyli bakteryjnego zapalenia pochwy.
Jak często występuje bakteryjne zakażenie pochwy?
Bakteryjne zapalenie pochwy jest powszechną chorobą, ponieważ naturalne środowisko pochwy i panujące w nim warunki sprzyjają rozwojowi drobnoustrojów. To najczęstszy rodzaj zakażeń pochwy u aktywnych seksualnie kobiet. Szacuje się, że od 20 do nawet 60% kobiet w wieku reprodukcyjnym przebyło go co najmniej raz w życiu. Choroba ta występuje u większości kobiet wraz z zakażeniami przenoszonymi drogą płciową.
Bakteryjne zapalenie pochwy – przyczyny i czynniki rozwoju
Zapalenie pochwy o bakteryjnym charakterze wywołuje zazwyczaj bakteria beztlenowa z gatunku Gardnerella vaginalis. W niektórych przypadkach przeważają jednak bakterie tlenowe, m.in. Escherichia coli, Streptococcus agalactiae, Enterococcus faecalis czy Klebsiella pneumoniae.
Istnieją pewne czynniki, które mogą sprzyjać bakteryjnym zakażeniom pochwy.
Zaliczamy do nich:
- zaburzenia hormonalne (np. menopauza),
- zmiana pH środowiska pochwy (np. podczas miesiączki, w stanach zapalnych szyjki macicy, przy niewłaściwej higienie intymnej, po antybiotykoterapii),
- aktywność seksualna (np. częste współżycie, częsta zmiana partnerów, niestosowanie prezerwatyw),
- przewlekły stres,
- palenie papierosów.
Bakteryjne zapalenie pochwy – jakie są jego objawy?
Na rozwój bakteryjnego zapalenia pochwy wskazuje pojawienie się nietypowej wydzieliny z pochwy. Jest ona kremowa, jednorodna i ma szare zabarwienie. Dodatkowo występuje nieprzyjemny zapach z pochwy, często określany przez kobiety jako „rybi”.
Inne niepokojące objawy typowe dla tej infekcji to:
- upławy,
- ból pochwy oraz okolic warg sromowych,
- swędzenie i pieczenie pochwy,
- obrzęk błon śluzowych,
- dyskomfort.
Co ciekawe, nawet u 50% kobiet bakteryjne zakażenie pochwy przebiega bezobjawowo. Oznacza to, że część kobiet nawet nie wie, że doszło do rozwoju choroby.
W jaki sposób lekarz rozpoznaje bakteryjne zapalenie pochwy?
Uciążliwe objawy występujące w okolicy pochwy i sromu powinny skłonić nas do wizyty u ginekologa. Lekarz może rozpoznać chorobę już na podstawie zgłaszanych przez pacjentkę dolegliwości. Następnie przeprowadza badanie ginekologiczne i mierzy kwasowość – pH środowiska pochwy (w zakażeniach bakteryjnych kwaśne środowisko pochwy zmienia się na zasadowe). W razie wątpliwości specjalista może pobrać wydzielinę z pochwy i obejrzeć ją pod mikroskopem lub pobrać wymaz z pochwy i wykonać posiew z antybiogramem.
Jak wygląda leczenie bakteryjnego zapalenia pochwy?
Leczenie bakteryjnego zakażenia pochwy opiera się na zastosowaniu substancji działających na bakterie Gram-ujemne. Jeśli wykonany został posiew z antybiogramem, leczenie dobiera się na jego podstawie. Przed uzyskaniem wyniku włącza się kurację substancjami bakteriostatycznymi.
Spośród antybiotyków lekarz przepisuje na receptę najczęściej metronidazol (doustnie lub dopochwowo) oraz klindamycynę (dopochwowo). Nie przerywajmy leczenia, nawet jeśli objawy ustąpią. Powinnyśmy postępować zgodnie z zaleceniami lekarza.
Po zakończeniu leczenia konieczne jest odbudowanie prawidłowej flory bakteryjnej pochwy. W tym celu stosujemy probiotyki doustnie lub dopochwowo.
- Stefanowicz E., Bakteryjne zapalenie pochwy, Medycyna praktyczna dla pacjentów, 2021; https://www.mp.pl/pacjent/ginekologia/choroby/256372,bakteryjne-zapalenie-pochwy (dostęp: 2022.12.15.).
- Miller M., Nawrotowe zapalenie sromu i pochwy – porady dotyczące leczenia, Ginekologia po Dyplomie 2014;16(5):59-68.
- Pszczółkowska A., Infekcje intymne najważniejsze informacje dla specjalistów, Recordati, https://mgr.farm/wp-content/uploads/2022/06/e-book-gynoxin-v3.pdf (dostęp: 2022.12.15.).
- Kotarski J., Drews K., Maleszka R., Stanowisko zespołu ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego w sprawie leczenia ostrego i nawrotowego grzybiczego zapalenia pochwy i sromu – stan wiedzy na 2008 rok, Ginekol Pol. 2008, 79, 638-652.