Wapno na alergię – czy wapń łagodzi objawy alergii?
Wapno na alergię jest popularnym środkiem podawanym przy objawach nadwrażliwości, takich jak wysypka, opuchnięcie lub pokrzywka. Czy wapń rzeczywiście działa przeciwalergicznie?
Wapń – jakie są jego właściwości i rola w organizmie?
Ilość wapnia w organizmie człowieka to około 1200 g, co średnio stanowi 1,5% masy ciała. Większość tego minerału znajduje się w kościach, a jedynie około 1% jest zlokalizowana w płynie komórkowych lub pozakomórkowym.
Wapń odpowiada za wiele funkcji w ciele człowieka:
- ma funkcję budulcową, głównie kości;
- bierze udział w regulacji gospodarki hormonalnej;
- reguluje układ nerwowy, co odbywa się za pośrednictwem kanałów jonowych i enzymów zależnych od stężenia jonów wapnia;
- bierze udział w regulacji motorycznej przez wpływ na mięśnie gładkie, szkieletowe oraz poprzecznie prążkowane;
- bierze udział w zachowaniu prawidłowej homeostazy organizmu poprzez regulację procesów zapalnych, utrzymywaniu odpowiedniej przepuszczalności błon komórkowych, a także uczestniczeniu w procesach krzepnięcia krwi [1].
Zapotrzebowanie na wapń u dorosłych i dzieci
Zalecane dzienne spożycie wapnia u osób dorosłych osób wynosi ok. 1000 mg – zgodnie z wymogami EFSA (European Food Safety Authority). Niemowlęta do 6. miesiąca życia potrzebują 200 mg, a od 6. miesiąca do 1. roku życia – 260 mg.
Zapotrzebowanie w przypadku dzieci i młodzieży rozkłada się następująco:
- 1-3 lata – 700 mg,
- 4-8 lat – 1000 mg,
- 9-18 lat – 1300 mg.
Kobiety powyżej 50. roku życia i mężczyźni powyżej 70. roku życia potrzebują zażywać 1200 mg tego minerału dziennie (zgodnie z wytycznymi NIH – ang. National Institutes of Health) [2].
Dzieci i młodzież wykazują większe zapotrzebowanie na ten pierwiastek przez ciągły rozwój układu kostnego. U osób starszych dochodzi do zwiększonego wydalania i zmniejszonego wchłaniania wapnia, co skutkuje zwiększeniem zapotrzebowania na dostarczanie tego związku do organizmu [8].
W ciąży wymagania co do ilości przyjmowanego wapnia są takie same, co u osób dorosłych i wynoszą 1000 mg na dobę [2].
Czy wapno pomaga łagodzić objawy alergii?
Wapno na alergię, wapno na uczulenie – takie preparaty są często reklamowane jako leki mające zniwelować nadwrażliwość organizmu na dany alergen. W rzeczywistości nie mają one udowodnionego działania przeciwhistaminowego. Opinia o jego skuteczności rozpoczęła się od badań przeprowadzanych w latach 90. XX wieku. Wynikało z nich, iż preparaty z wapniem były o 30% skuteczniejsze w łagodzeniu objawów alergii niż placebo.
W 2017 roku zweryfikowano tę teorię. Wyniki badań mocno odbiegały od rezultatów znanych z poprzedniego eksperymentu. Skuteczność stosowania węglanu wapnia i placebo była identyczna – objawy alergii ustępowały w takim samym stopniu w obu grupach badanych.
Okazało się, że podczas badań prowadzonych w latach 90. nie uzyskano powtarzalnych wyników, co mogło sugerować, iż skuteczność wapnia została wykazana przez przypadek, np. w wyniku błędu. Jednak wieść o leczniczym działaniu wapna na alergię szybko rozprzestrzeniła się poza granice i dotarła także do Polski. Wapno na alergię stosowany jest także w kilku innych krajach Europy – m.in. w Czechach, Ukrainie, Węgrzech, Rumunii i Bułgarii. W Skandynawii oraz Europie Zachodniej nie jest znane wykorzystywanie go w przypadku alergii [4].
Wapno na alergię – czy można podawać je dzieciom?
Wapno na alergię jest dostępne w kilku postaciach. Jedną z nich jest wapno dla dzieci do picia jako syrop. Dlatego też ten minerał może być podawany najmłodszym, jednak ze względu na wątpliwą skuteczność calcium w leczeniu alergii, powinno się rozważyć podanie preparatu przeciwhistaminowego. Nie ulega wątpliwości, iż leki z tej grupy skuteczniej wyeliminują objawy uczulenia.
Inną postacią są tabletki, a także wapno na alergię do picia po rozpuszczeniu tabletki musującej, które są odpowiedniejsze dla osoby dorosłej.
Co jeszcze można zastosować na złagodzenie objawów alergii?
W celu zwalczenia objawów alergii, rekomendowane jest zastosowanie leków przeciwhistaminowych. Mechanizm tych preparatów polega na łączeniu się danej substancji leczniczej z receptorami H1. Prowadzi to do zniesienia oddziaływania histaminy na organizm, która odpowiada za pojawienie się objawów alergii. Leki te hamują obrzęk, pokrzywkę, nieżyt nosa oraz zapalenie spojówek, czyli wszystkie objawy uczulenia [8]. Leki antyhistaminowe są dostępne bez recepty w każdej aptece.
Przeczytaj również:
Alergia wziewna – przyczyny, objawy, leczenie
Źródła:
- Szeleszczuk Ł., Kuras M., Znaczenie wapnia w metabolizmie człowieka i czynniki wpływające na jego biodostępność w diecie, Biul. Wydz. Farm., WUM, 2014, 3, 16-22.
- Nowaczyk P., Kozanecka K., Bajerska J., Spożycie wapnia a gęstość mineralna kośćca i ryzyko złamań u wegetarian i wegan, Probl Hig Epidemiol 2018, 99(4): 303-309.
- Durska G., Czy wapń pomaga w leczeniu alergii? [https://www.mp.pl/pacjent/alergie/lista/89720,czy-wapn-pomaga-w-leczeniu-alergii] dostęp 22.04.2022
- Matysiak K., Matuszewski M., Feleszko W., Preparaty wapnia nie hamują reakcji alergicznych. Badanie kontrolowane metodą randomizowaną, Klinika Pneumologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, 2017.
- Brzozowska A., Składniki mineralne w żywieniu człowieka, Wydawnictwo Akademii Rolniczej, Poznań 2002.
- Jarosz M., Bułhak-Jachymczyk B., Normy żywieniowe człowieka. Podstawy prewencji otyłości i chorób niezakaźnych, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2008.
- Zemel M.B., Role of calcium and dairy products in energy partitioning and weight management American Journal of Clinical Nutrition, 2004, t. 79, nr 5, s. 907-912.
- Janiec W. i in. Kompendium farmakologii PZWL, 2020.