Wiosenne przesilenie? To czas na witaminy z grupy B!
Wiosna to czas, w którym natura budzi się do życia, a wraz z nią my. Dzień staje się coraz dłuższy, co sprzyja spędzaniu czasu na świeżym powietrzu, wyższe temperatury pozwalają na długie spacery czy inne aktywności. Po zimie potrzebujemy jednak czasu na adaptację do nowych warunków i rozruch całego organizmu. Niektóre osoby odczuwają nawet spadek energii, przytłoczenie, które nazywamy przesileniem wiosennym.

Dla organizmu zima jest ciężkim okresem, kiedy wzrasta narażenie na infekcje wirusowe, dieta staje się uboższa ze względu na ograniczone dostawy świeżych warzyw i owoców, a mała ilość światła słonecznego odbija się na samopoczuciu. Dlatego wiosną warto postawić na odpowiednie wsparcie organizmu, oparte o suplementację ważnych dla organizmu składników. O ile pamiętamy o odpowiedniej podaży witaminy D czy C, to często zapominamy o bardzo ważnej dla organizmu grupie związków. Mowa tutaj o witaminach z grupy B.
Dlaczego witaminy z grupy B są ważne wiosną?
Witaminy z grupy B to rozpuszczalne w wodzie związki, które odgrywają ważną rolę w organizmie.
Do tej grupy zaliczamy:
- tiaminę (B1),
- ryboflawinę (B2),
- niacynę (B3),
- kwas pantotenowy (B5),
- pirydoksynę (B6),
- biotynę (B7),
- kwas foliowy (B9),
- kobalaminę (B12).
Związki te uczestniczą w wielu procesach zachodzących w organizmie, między innymi w produkcji krwinek czerwonych (np. B12, B2, B6), neurotransmiterów (B5). Jednak ich najważniejszą funkcją jest uczestnictwo w produkcji energii w komórkach. Spora część wymienionych witamin (B1, B2, B3, B5, B6, B7, B12) bierze udział w produkcji energii, aby organizm mógł prawidłowo funkcjonować.
Paliwem dla organizmu jest pożywienie. Pokarm, po dostaniu się do układu pokarmowego, ulega trawieniu do mniejszych jednostek, aby mógł zostać wchłonięty. Węglowodany są najczęściej wykorzystywanym źródłem energii, ale organizm potrafi ją produkować także z białek i tłuszczów. Związki powstałe z rozkładu pokarmu przekształcane są w cząsteczkę zwaną ATP, która magazynuje energię.
To dzięki ATP mamy energię na procesy takie jak oddychanie, myślenie czy poruszanie się. W tym procesie przekształcania pożywienia w ATP biorą udział witaminy z grupy B. Są one potrzebne, aby enzymy produkujące ATP mogły wykonywać swoją pracę w efektywny sposób.
- Witamina B1 wspiera wykorzystanie glukozy jako źródła energii.
- Witamina B6 jest niezbędna do produkcji aminokwasów, pomaga także uwalniać zmagazynowaną w wątrobie i mięśniach glukozę w procesie pozyskiwania energii.
- Witamina B12 przyczynia się do utrzymania prawidłowego metabolizmu energetycznego oraz pomaga w prawidłowej produkcji krwinek czerwonych.
- Witamina B3 zaangażowana jest w syntezę ATP i przemiany składników odżywczych tj. tłuszcze.
- Witamina B12 i kwas foliowy razem z żelazem uczestniczą w tworzeniu czerwonych krwinek w organizmie. To właśnie one odpowiadają za przenoszenie tlenu do każdej komórki w ciele. Niedostateczne dostarczanie tlenu może skutkować zmęczeniem i uczuciem osłabienia.
Czy dodatkowa suplementacja witamin z grupy B może pomóc w walce z przesileniem wiosennym?
Po zimie, kiedy brakuje nam naturalnego światła i stosujemy uboższą dietę, suplementacja witamin z grupy B może poprawić poziom energii. Warto pamiętać, że witaminy z grupy B są rozpuszczalne w wodzie, zatem nie są magazynowane.
Zwróć uwagę na podaż witamin z grupy B w przypadku:
- podeszłego wieku – wraz z wiekiem spada wchłanianie witaminy B12;
- ciąży – zapotrzebowanie na składniki odżywcze, także witamin z grupy Bm wzrasta w tym okresie, a witaminy takie jak B12, kwas foliowy są niezbędna do prawidłowego rozwoju dziecka;
- diet wykluczających – osoby, które ze swojej diety wykluczyły mięso i produkty odzwierzęce powinny suplementować witaminę B12; również osoby pozostające na dietach niskowęglowodanowych, które ograniczają spożycie pełnoziarnistego pieczywa, makaronów itp., mogą nie dostarczać odpowiedniej ilości wszystkich witamin z grupy B;
- nadmiernego spożywania alkoholu.
W przypadku niedostatecznego spożycia witamin z grupy B postępowanie obejmuje:
- zwiększenie ich spożycia wraz z dietą (produkty pełnoziarniste, przetwory mleczne, zielone warzywa, fasola, soja, groch, brzoskwinie, banany),
- dodatkową podaż w formie suplementów diety, gdy same zmiany w diecie nie są wystarczające.
Podczas wyboru suplementu diety zwróć uwagę na jego skład. Możesz wybrać produkt z pojedynczą witaminą, np. B12 lub tzw. witaminę B complex, która zawiera połączenie kilku witamin w jednym preparacie.
Ważna jest także forma witamin, jaka występuje w preparacie. Większym wchłanianiem charakteryzują się formy metylowane, takie jak metylofolinian wapnia (B9), metylokobalamina (B12).
- Tardy A.L. i in., Vitamins and Minerals for Energy, Fatigue and Cognition: A Narrative Review of the Biochemical and Clinical Evidence Nutrients, 2020.
- Kennedy D., B Vitamins and the Brain: Mechanisms, Dose and Efficacy – A Review, Nutrients.
- Depeint Fl, i in., Mitochondrial Function and Toxicity: Role of the B Vitamin Family on Mitochondrial Energy Metabolism, Chemico-Biological Interactions.
- Huskisson E., Maggini S., Ruf M., The Role of Vitamins and Minerals in Energy Metabolism and Well-Being, The Journal of International Medical Research.