Wnętrostwo, czyli niezstępowanie jąder u dzieci

Jądra – jaką funkcję pełnią? 

Jądra to męskie narządy rozrodcze, które prawidłowo zawieszone są na powrózku nasiennym w worku mosznowym. Jądra pełnią funkcje rozrodcze i endokrynne – produkują plemniki i wydzielają hormony. Produkują m.in. testosteron, czyli męski hormon rozrodczy odpowiadający za rozwijanie się męskich cech płciowych i cały proces spermatogenezy.

Wnętrostwo – objawy 

Objawem niezstąpionego jądra jest asymetryczna, nierówna i mniejsza niż u większości chłopców moszna. W przypadku niezstąpienia dwóch jąder moszna może być symetryczna, ale będzie zdecydowanie mniejsza i płaska.  

Badanie na obecność jąder w mosznie – kiedy się wykonuje? 

Pierwsze badanie odbywa się zaraz po narodzinach dziecka. Neonatolog w badaniu fizykalnym sprawdza, czy jądra znajdują się w worku mosznowym. 

Kolejne sprawdzanie jąder ma miejsce podczas pierwszych wizyt u pediatry. Jeśli dziecko dotyka problem wnętrostwa, pediatra kieruje pacjenta do chirurga dziecięcego, celem oceny i wykonania zabiegu.  

U chłopców w wieku 6-10 lat może dojść do wystąpienia nadreaktywnego mięśnia dźwigacza i wciągania wstecznego jądra do kanału pachwinowego, co również stanowi podstawę do przeprowadzenia operacji. 

Wnętrostwo – powikłania 

Im dłużej jądro pozostaje zatrzymane w jamie brzusznej lub kanale pachwinowym, tym mniejsze szanse, że w przyszłości plemniki będą w nim prawidłowo dojrzewać. Zaburzony wzrost jąder może wynikać z ich przegrzewania w czasie, gdy są patologicznie zlokalizowane. Problemem jest temperatura w jamie brzusznej, bowiem jest tam znacznie cieplej niż w mosznie. Istnieje zatem prawdopodobieństwo, że plemniki w tym jądrze nie będą normalnie dojrzewać. W dorosłym życiu może to być przyczyną niepłodności. Dodatkowo niezstąpione jądra zwiększają ryzyko zachorowania na nowotwór jądra. 

Niezstąpione jądro może również ulec skrętowi. Objawem skrętu niezstąpionego jądra jest ból w pachwinie lub mosznie. Taki epizod może trwale uszkodzić jądro.  

Wnętrostwo – rodzaje 

Wyróżnia się: 

• wnętrostwo z jądrami wędrującymi;
• wnętrostwo z anorchizmem, czyli zaburzeniem rozwoju płci. 

Aby rozróżnić rodzaj wnętrostwa, wykonuje się nieinwazyjne badanie USG, tomografię komputerową, a w razie konieczności laparoskopię zwiadowczą. 

Wnętrostwo – diagnostyka i leczenie 

W leczeniu wnętrostwa do 6. miesiąca życia dziecka specjaliści stosują tzw. postawę wyczekującą. Do zstąpienia jąder potrzebne są: hormon luteotropowy, folikulotropina, dihydrotestosteron oraz insulinopodobny czynnik 3. 

Kolejnym krokiem zwykle jest 4-tygodniowe leczenie hCG, ponieważ taki okres jest bezpieczny dla małych pacjentów. Wydłużenie leczenia niesie za sobą szereg powikłań w postaci włóknienia i zmian niedokrwiennych w jądrach. Jeśli terapia hCG nie wykazuje skuteczności, wykonuje się zabieg orchidopeksji.  

Wnętrostwo – leczenie operacyjne 

Leczenie operacyjne u dzieci powinno być przeprowadzone już między 6. a 12. miesiącem życia. Jeżeli choroba zostanie rozpoznana w późniejszym wieku, zabieg powinien odbyć się niezwłocznie po postawieniu diagnozy.  

Operacja przeprowadzana jest w znieczuleniu ogólnym, może odbyć się w trybie jednodniowym. Chirurg wykonuje niewielkie nacięcie skóry w okolicy pachwiny. Następnie lokalizuje jądro i przeprowadza je do moszny, gdzie przyszywa je do worka mosznowego. 

Obecnie coraz częściej preferuje się pierwotne leczenie operacyjne, ze względu na jego wysoką skuteczność. Zbyt późne leczenie wnętrostwa u chłopców może mieć negatywne skutki w przyszłości – może prowadzić do zaburzeń spermatogenezy lub wystąpienia hipogonadyzmu.  

Szczególnie ważna jest społeczna świadomość na temat wnętrostwa, a wdrożenie leczenia na wczesnym etapie rozwoju dziecka może uchronić pacjenta przed konsekwencjami choroby. 

Przeczytaj również:
Skręt jądra – objawy, rozpoznanie i leczenie