Zapalenie okołoustne – przyczyny, objawy, leczenie

Jakie są przyczyny zapalenia okołoustnego? 

Zapalenie okołoustne, inaczej określane jako dermatoza, to stan zapalny skóry zlokalizowany w okolicach ust. Wiele czynników sprzyja wystąpieniu dermatozy, dlatego czasem trudno jest jednoznacznie określić przyczynę. Wśród przyczyn wymienia się: 

• przewlekłe stosowanie glikokortykosteroidów miejscowych; 
• używanie nieodpowiednio dobranych kosmetyków; 
• infekcje grzybicze i bakteryjne; 
• bardzo tłustą lub bardzo suchą cerę; 
• nadmierną ekspozycję na promienie UV. 

Czynnikami sprzyjającymi stanom zapalnym są także: 

• niedobory pokarmowe (szczególnie niedobór witamin z grupy B i żelaza); 
• obecność pasożytów skórnych (np. nużeńca ludzkiego); 
• AZS; 
• alergie; 
• zaburzenia hormonalne; 
• przyjmowanie niektórych leków (np. antykoncepcji hormonalnej); 
• inne choroby (ogólnoustrojowe, immunologiczne). 

Dermatoza okołoustna znacznie częściej występuje u kobiet i dzieci. U mężczyzn natomiast może pojawić się w wyniku nieumiejętnego usuwania zarostu i powstających mikrourazów [1, 2]. 

Zapalenie okołoustne – objawy 

Główne objawy zapalenia okołoustnego to: 

• wypryski o charakterze grudkowo-rumieniowym,  
• drobne krostki koloru czerwono-brunatnego, 
• świąd i pieczenie, 
• uczucie ściągnięcia skóry. 

Zmiany skórne zlokalizowane są wokół ust z pominięciem okolic czerwieni wargowej. Niejednokrotnie rumień pojawia się na brodzie i w okolicach fałdów nosowo-wargowych. Objawem zapalenia okołoustnego może być również nadmierne łuszczenie naskórka w kącikach ust. Jeśli przyczyną zapalenia jest nużeniec ludzki, pacjent może odczuwać intensywny świąd. Zmian skórnych nie należy drapać, ponieważ ulegną uszkodzeniu i jeszcze większemu podrażnieniu. W przypadku niedoborów żelaza charakterystycznym objawem są pękające kąciki ust [3, 4]. 

Jak leczyć zapalenie okołoustne? 

W przypadku wystąpienia wymienionych wcześniej objawów w okolicach ust, zalecana jest wizyta u dermatologa, który przeprowadzi szczegółowy wywiad, oceni charakter zmian i postawi odpowiednią diagnozę. Najważniejsze w leczeniu okołoustnego zapalenia skóry jest wyeliminowanie jego przyczyny. Wystąpienie objawów może mieć podłoże alergiczne, dlatego wskazana jest eliminacja alergenu, którym może być składnik pokarmowy czy inny czynnik środowiskowy. Gdy zaobserwujemy, że zaczerwienienie i pieczenie pojawia się po konkretnych kosmetykach, należy zrezygnować z ich stosowania. Jeśli dolegliwość ma podłoże bakteryjne, wówczas leczenie wymaga miejscowego zastosowania antybiotyków. Zdarza się, że antybiotyk trzeba podać również doustnie, najczęściej stosowane są wtedy erytromycyna oraz tetracykliny. Jeżeli stwierdzono infekcję grzybiczą, stosowane są przede wszystkim maści lub kremy przeciwgrzybicze. Dolegliwości powstałe w wyniku niedoboru składników odżywczych, szczególnie witaminowych, wymagają suplementowania odpowiednimi preparatami dostępnymi na rynku oraz zmiany diety.  

W celu łagodzenia objawów warto zastosować odpowiednie emolienty i dermokosmetyki na bazie naturalnych składników. Najlepiej zrezygnować z kosmetyków perfumowanych zawierających sztuczne barwniki czy alkohol, ponieważ dodatkowo podrażniają skórę w okolicach zmian chorobowych. W przypadku niemowląt i małych dzieci, gdy za stan zapalny odpowiada nadmierne ślinienie się, należy zadbać o regularne i dokładne osuszanie okolic ust. 

Zapalenie okołoustne można całkowicie wyleczyć, dolegliwość może okazać się jednak przewlekła i wymagać stałej kontroli dermatologicznej. Bardzo ważna jest odpowiednia higiena twarzy – zarówno w czasie leczenia, jak i po ustąpieniu objawów [1, 3, 4]. 

Przeczytaj również:
Zajady – przyczyny, objawy, leczenie