Szczepienia w ciąży. Które są zalecane?

Czym są szczepionki? 

Szczepionki to specjalnie przygotowane preparaty biologiczne. Składają się najczęściej z jednego lub kilku antygenów, które uzyskiwane są z żywych lub zabitych drobnoustrojów. Do produkcji szczepionek można także wykorzystać oczyszczone fragmenty drobnoustrojów i produkty metabolizmu bakterii. Najnowsze rodzaje szczepionek (mRNA, wektorowe) zawierają natomiast zakodowaną informację –„przepis” na produkcję antygenu. Dodatkowo w składzie szczepionek znajdują się substancje stabilizujące i środki konserwujące.   

Jak działają szczepionki? 

Szczepionki wywołują odpowiedź immunologiczną organizmu podobną do naturalnej odporności, którą można uzyskać po przebytej chorobie lub zakażeniu drobnoustrojem. Czy warto się zatem szczepić, skoro uzyskujemy podobną odporność także po przebyciu choroby?

Szczepienia powinny uchronić nas przed ciężkim przebiegiem choroby oraz możliwymi powikłaniami, które wielokrotnie zagrażają nie tylko zdrowiu, ale i życiu.

Szczepionki składające się z żywych drobnoustrojów wywołują silną reakcję immunologiczną organizmu. Zapewniają dzięki temu odporność na dany antygen już po pojedynczej dawce. W przypadku szczepionek inaktywowanych, czyli stworzonych na podstawie zabitych drobnoustrojów bądź ich oczyszczonych fragmentów, musimy przyjąć kilka dawek, aby uzyskać odporność.  

Na które szczepienia powinna zdecydować się przyszła mama? 

Jeśli planujesz ciążę, zadbaj o swoją odporność. 

Aby ochronić się przed infekcjami groźnymi dla ciężarnej, jak i płodu, lekarze zalecają szczepienia przeciw: 

• różyczce, 
• śwince, 
• odrze, 
• ospie wietrznej, 
• krztuścowi (o ile nie szczepiłaś się w ciągu ostatnich 10 lat), 
• WZW typu B, 
• grypie (o ile nie szczepiłaś się już w tym sezonie). 

W czasie ciąży możesz przyjmować jedynie szczepionki inaktywowane (zabite). Po szczepieniu preparatem zawierającym żywe drobnoustroje nie powinnaś zachodzić w ciążę przez okres przynajmniej 1 miesiąca.  

Do żywych szczepionek należą szczepionki przeciw: różyczce, ospie wietrzej, śwince oraz odrze.   

Jakie szczepienia są zalecane, gdy jesteś w ciąży?

Szczepienia na grypę w ciąży

Na grypę możesz zaszczepić się niezależnie od wieku ciąży, najlepiej w 2. lub 3. trymestrze. To właśnie wtedy najczęściej dochodzi do hospitalizacji ciężarnej w przypadku zakażenia wirusem grypy. Szczepienie w bierny sposób uodparnia także noworodki i niemowlęta przez pierwsze miesiące życia.

Szczepienia na krztusiec w ciąży

Szczepionką dTap (przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi, ze zmniejszoną zawartością antygenów krztuśca i błonicy) powinnaś zaszczepić się między 27. a 36. tygodniem. Dzięki temu przeciwciała ochronne, przechodząc przez łożysko, chronią dziecko w pierwszych miesiącach życia. 

Szczepienia na COVID-19 w ciąży

W 2021 w związku z trwającą pandemią Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników rekomendowało, by kobiety w ciąży zaszczepiły się również przeciw COVID-19. Wynikało to z faktu, że ciężarne należą do grupy ryzyka ciężkiego przebiegu tej choroby. 

Szczepienia w ciąży – na co jeszcze możesz się zaszczepić?

Inne szczepionki (muszą być to szczepionki inaktywowane) mogą być podawane w szczególnie uzasadnionych sytuacjach narażenia na zakażenie, np. przed podróżami w odległe kraje.

Należą do nich szczepienia przeciw:

• wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu A, 
• WZW typu B, 
• polio,  
• meningokokom, 
• pneumokokom, 
• japońskiemu zapaleniu mózgu, 
• wściekliźnie – w przypadku ugryzienia przez zarażone zwierzę, niezależnie od wieku ciąży. 

Omawiane szczepienia traktowane są jako zalecane, a nie obowiązkowe. Jeśli jesteś w ciąży lub właśnie ją planujesz, skonsultuj się ze swoim lekarzem. Z pewnością odpowie na wszystkie nurtujące Cię pytania i pomoże podjąć właściwą decyzję. 

Przeczytaj również:
Kalendarz ciąży. Co Cię czeka w kolejnych miesiącach?