Czy nadwaga u dzieci zwiększa ryzyko chorób w wieku dorosłym?

Jak obliczyć prawidłową masę ciała u dzieci? 

Zastanawiasz się, czy ten problem dotyczy Twojego dziecka? Do określenia prawidłowej masy ciała służą siatki centylowe. Polskie siatki centylowe OLA i OLAF są dostępne w Internecie. Jeżeli BMI Twojego dziecka znajduje się powyżej 90. centyla, mówimy o nadwadze. Jeżeli zaś przekracza 97. centyl, oznacza to otyłość.  

Do czego może prowadzić nadwaga u dzieci? 

Nadmierne kilogramy u naszego dziecka to nie tylko kwestia wyglądu, samoakceptacji czy akceptacji przez rówieśników. Jest to również poważny problem zdrowotny.  

Badacze sugerują, że nawet do 200 różnych schorzeń może być spowodowanych nadwagą lub otyłością, dlatego należy dbać o prawidłowe odżywianie naszych pociech już od najmłodszych lat.  

Do najpoważniejszych schorzeń w wieku dorosłym, do których może doprowadzić nadmierna masa ciała u dziecka, należą:  

• cukrzyca typu 2, 
• choroba wieńcowa, 
• niewydolność nerek, 
• stłuszczenie wątroby, 
• niepłodność, 
• niektóre nowotwory, w tym nowotwór jelita. 

Otyłość u dzieci zwiększa również ryzyko zgonu z powodu chorób układu krążenia w wieku dorosłym. 

Jak pomóc dziecku z nadmierną masą ciała? 

Aby pomóc dziecku w osiągnięciu prawidłowej masy ciała, konieczna jest zmiana nawyków całej rodziny, ponieważ to głównie nas – dorosłych – dzieci chętnie naśladują. Ponadto podawanie dziecku innych produktów, niż spożywa reszta domowników, może spowodować poczucie stygmatyzacji oraz wykluczenia i zniechęcić dziecko do zmiany nawyków żywieniowych. 

Pamiętajmy, by nie wprowadzać dzieciom restrykcji kalorycznych. Dieta powinna opierać się na ograniczeniu słodyczy, słodkich napojów gazowanych oraz dań typu fast-food.  

Należy również wprowadzić dodatkową aktywność fizyczną. Zachęcajmy dziecko do uczestnictwa w zajęciach wychowania fizycznego, spędzaniu czasu na świeżym powietrzu, a także, jeśli to możliwe, zaproponujmy mu dodatkowe zajęcia sportowe.  

Podczas komponowania jadłospisu dla naszego dziecka pamiętajmy, że musi on być pełnowartościowy. Powinien zawierać dużo świeżych warzyw i owoców, chude mięso, ryby oraz pełnoziarniste produkty zbożowe (zależnie od wieku). 

Proces zmiany nawyków żywieniowych nie należy do łatwych. Nie zniechęcaj się, jeżeli pierwsze próby wprowadzenia nowych produktów okażą się nieudane. Szacuje się, że aby dziecko zaakceptowało nowy produkt, powinno zetknąć się z nim około 7 razy. Możesz spróbować podawać go w różnych formach (np. warzywa w formie zupy krem, chleb razowy w formie grzanek itp.). Dobrym pomysłem jest również zaangażowanie najmłodszych do wybierania produktów. Niech dziecko samo zadecyduje, jakie warzywo zje do obiadu lub pójdzie z Tobą na „zdrowe zakupy”. Takie drobne kroki mogą pomóc w zmianie dziecięcego jadłospisu i przynieść wiele krótko- i długoterminowych korzyści. 

Źródła:  

• Nadwaga i otyłość u polskich 8-latków w świetle uwarunkowań biologicznych, behawioralnych i społecznych, Raport z międzynarodowych badań WHO. Warszawa, 2017r Pod redakcją: dr hab. n. med. prof. IMiD Anna Fijałkowska dr hab. n. med. prof. IMiD Anna Oblacińska mgr Magdalena Stalmach.  
• Sahoo K, Sahoo B, Choudhury AK, Sofi NY, Kumar R, Bhadoria AS. Childhood obesity: causes and consequences. J Family Med Prim Care. 2015;4(2):187-192. doi:10.4103/2249-4863.154628. 
• Pandita A, Sharma D, Pandita D, Pawar S, Tariq M, Kaul A. Childhood obesity: prevention is better than cure. Diabetes Metab Syndr Obes. 2016;9: 83-89. Published 2016 Mar 15. doi:10.2147/DMSO.S90783. 
• H. Ciborowska. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. PZWL Warszawa, 2015 r. 
• Gabi Eugster. Żywienie dzieci -Podstawy teoretyczne i praktyczne wskazówki. Edra Urban & Partner, Wrocław 2018.