Moczenie nocne u dzieci. Co może być przyczyną?

U dzieci początkowo oddawanie moczu ma charakter odruchowy. Następnie, do około 5. roku życia dziecka, dochodzi do rozwoju połączeń nerwowych umożliwiających kontrolowanie mikcji. Ponadto, w miarę wzrostu, zwiększa się pojemność pęcherza moczowego, co wpływa na zmniejszenie częstości oddawania moczu. 

Moczenie nocne – przyczyny

Pierwotne moczenie nocne izolowane jest najczęstszym rodzajem moczenia u dzieci. Występuje bez współistniejących chorób i dodatkowych objawów. Jest uwarunkowane genetycznie i może występować rodzinnie. Jego główne przyczyny to zwiększona produkcja moczu w nocy lub/i zmniejszona pojemność pęcherza. Moczenie nocne tego typu ustępuje samoistnie w 15% przypadków w ciągu roku od wystąpienia objawów.

Zaburzenia emocjonalne dawniej były uznawane za jedną z głównych przyczyn moczenia nocnego. Obecnie uważa się jednak, że częściej są one skutkiem tej powodującej duży dyskomfort psychiczny dolegliwości. 

Jednak moczenie może być też związane z innymi chorobami, w tym:

• zakażeniami i wadami układu moczowego,
• kamicą układu moczowego,
• zaburzeniami funkcji pęcherza,
• cukrzycą,
• padaczką,
• uporczywymi zaparciami,
• zaburzeniami elektrolitowymi,
• zespołem bezdechu sennego,
• zaburzeniami psychicznymi.

Najczęściej towarzyszą mu wówczas inne objawy, wymagające szerszej diagnostyki oraz leczenia przyczynowego. Lekarz w trakcie wizyty rozmawia z dzieckiem oraz dokładnie je bada. W przypadku podejrzenia współistniejących chorób zleca dodatkowe badania laboratoryjne i obrazowe.

Moczenie nocne – leczenie

Sposób leczenia zależny jest od wieku dziecka, prawdopodobnej przyczyny, a także dotychczasowych nawyków.

Zwykle terapię rozpoczyna się od edukacji dziecka, modyfikacji zachowań i wprowadzenia kilku zasad:

• Ogranicz dziecku płyny na 2 godziny i nabiał na 4 godziny przed zaśnięciem.
• Przypilnuj, aby skorzystało z toalety przed pójściem spać.
• Zrezygnuj z pieluch.
• Prowadź dzienniczek obserwacji (notuj noce suche i mokre).

Kolejnym elementem terapii jest trening wybudzania. Polega on na conocnym budzeniu dziecka o ustalonej godzinie w celu pójścia do toalety. U dzieci powyżej 7. roku życia stosuje się również budzenie sygnałem dźwiękowym w odpowiedzi na rozpoczęcie mikcji.

Jeśli metody te nie przyniosły pożądanych efektów, u niektórych dzieci można rozpocząć leczenie farmakologiczne.

Stosowane leki to:

• desmopresyna (analog naturalnego hormonu wazopresyny) – skutkiem jej działania jest zagęszczenie, a co za tym idzie – zmniejszenie produkcji moczu;
• oksybutynina (lek cholinolityczny) – powoduje zwiększenie pojemności pęcherza moczowego poprzez zmniejszenie napięcia mięśnia wypieracza.

Moczenie nocne wiąże się z pogorszeniem nastroju i podwyższeniem poziomu stresu zarówno u dziecka, jak i u reszty rodziny.

Pamiętaj, aby dokładnie wytłumaczyć dziecku, na czym polega jego problem i nie karać go za niepowodzenia.