Zapalenie spojówek u dziecka. Jak rozpoznać?

Jakie są rodzaje zapalenia spojówek u dzieci?

Zapalenie spojówek ma różne podłoże. Mogą wywołać je chorobotwórcze patogeny, alergeny, jak również substancje drażniące oko. 

Na podstawie czynników wywołujących zapalenie spojówek u dzieci wyróżnia się kilka rodzajów tego schorzenia.

Bakteryjne zapalenie spojówek u dzieci 

Choroba zakaźna oczu i powiek. Może ją wywołać m.in. paciorkowiec, gronkowiec, dwoinka rzeżączki lub chlamydia (dwa ostatnie przypadki dotyczą noworodków rodzonych siłami natury). Charakterystycznym objawem, które możesz zaobserwować u dziecka, jest gęsta, śluzowa, a nawet ropna wydzielina. Może pojawić się także zaczerwienienie oka spowodowane przekrwieniem spojówek. W tym przypadku niezbędne jest leczenie antybiotykiem i odpowiednia higiena oczu. 

Wirusowe zapalenie spojówek u dziecka 

Wywołuje je wiele patogennych wirusów, m.in. adenowirusy, pikornawirusy, wirus opryszczki zwyczajnej. Najbardziej narażone są dzieci, które nie stosują się do podstawowych zasad higieny i często pocierają oczy.

Najczęstsze objawy, które możesz zauważyć u dziecka, to:

• obrzęk powiek,
• silne przekrwienie spojówek,
• intensywne łzawienie,
• pieczenie i świąd oka.

Niekiedy dziecko może skarżyć się na światłowstręt czy zamglone widzenie, pojawiają się także grudkowe odczyny w spojówkach, a nawet zmiany na rogówce. Możesz także zaobserwować powiększenie przyusznych węzłów chłonnych i gorączkę.

Stosuje się leczenie przeciwwirusowe lub objawowe.

Pamiętaj, że wiele chorób wieku dziecięcego (ospa, różyczka, świnka, mononukleoza, grypa) przebiega z objawami zapalenia spojówek.

Grzybicze zapalenie spojówek u dzieci

Występuje rzadko i zazwyczaj jest związane z grzybiczym zapaleniem rogówki wywołanym przez kropidlaki lub drożdżaki. Możesz zaobserwować wówczas u dziecka gęstą, ropną wydzielinę i żółto-białe owrzodzenia rogówki.

Alergiczne zapalenie spojówek u dziecka

Rozwija się na skutek nadmiernej reakcji organizmu na kontakt z alergenem:

• pyłkami drzew i traw,
• kurzem,
• sierścią zwierząt,
• substancją czynną leku,
• składnikiem kosmetycznym.

Charakterystycznymi objawami, które możesz zauważyć u dziecka, są:

• zaczerwienie oczu,
• świąd,
• obrzęk.

Alergiczne zapalenie spojówek często współwystępuje z nieżytem nosa, astmą, atopowym zapaleniem skóry lub pokrzywką.  

Jakie są przyczyny zapalenia spojówek u dzieci?

Zapalenie spojówek jest jedną z najczęstszych infekcji oczu, zarówno u dzieci, jak i u dorosłych.

Zapalenie mogą wywoływać: 

• bakterie: gronkowce, dwoinka rzeżączki, pałeczka grypy, chlamydia; 
• wirusy: adenowirusy, wirus opryszczki, różyczki, ospy wietrznej i odry; 
• grzyby: drożdżaki i kropidlaki
• pasożyty: larwy much i robaki; 
• alergeny: np. pyłki roślin, sierść, kurz; 
• przyczyny niezakaźne: urazy oka i/lub ciała obce, substancje żrące, dym, kurz, promieniowanie UV, suche powietrze, klimatyzacja. 

Zapalenie spojówek u dziecka – objawy

Charakterystycznymi objawami zapalenia spojówek, które możesz zaobserwować u dziecka, są: 

• przekrwione spojówki, 
• obrzęk powiek, zmniejszona szpara oczna,  
• świąd i pieczenie oczu, 
• wzmożone łzawienie, 
• ropna lub śluzowa wydzielina powodująca sklejanie się oczu. 

Niestety pierwsze objawy zapalenia spojówek są często bagatelizowane przez rodziców, którzy uznają je za symptomy przemęczenia, a nie choroby. 

Jak długo trwa zapalenie spojówek u dzieci? 

Czas trwania zapalenia spojówek i jego leczenia zależy od czynnika, który je wywołał:

• podłoże bakteryjne – leczenie trwa 5-7 dni; w tym czasie stosuje się krople z antybiotykiem o szerokim spektrum działania;
• podłoże wirusowe – leczenie może trwać nawet do 3 tygodni;
• podłoże alergiczne – zapalenie spojówek występuje w momencie kontaktu z alergenem i niestety ma charakter nawrotowy. 

Co na zapalenie spojówek u dziecka?

Na podstawie przeprowadzonego wywiadu i badania lekarz ocenia rodzaj zapalenia spojówek u dziecka. Na tej podstawie dobiera odpowiednie leczenie miejscowe, niekiedy także doustne. W zależności od przyczyny stosowane są antybiotyki, substancje o działaniu przeciwwirusowym, przeciwgrzybiczym, antyhistaminowym i przeciwzapalnym. W łagodzeniu objawów pomagają także sztuczne łzy, czyli krople nawilżające. 

Domowe sposoby na zapalenie spojówek u dziecka obejmują odpowiednią higienę oczu i ich prawidłowe przemywanie. Podczas zakażenia w celu usunięcia zalegającej wydzieliny przemywaj oczy dziecka czystym kompresem nasączonym solą fizjologiczną. Pamiętaj, aby do każdego oka użyć osobnego jałowego kompresu. Powieki przecieraj jednym ruchem od zewnętrznego kącika w kierunku nosa.  

Aby złagodzić objawy świądu u dziecka, stosuj zimne okłady na powieki przez 5-10 minut 1-2 razy na dobę. Możesz w tym celu zastosować duże waciki kosmetyczne zwilżone zimną wodą i delikatnie odciśnięte z jej nadmiaru. 

Jako rodzic lub opiekun nigdy nie bagatelizuj objawów zapalenia spojówek. Zawsze skonsultuj problem z okulistą. Nieleczone zapalenie spojówek u dzieci grozi trwałymi powikłaniami w zakresie prawidłowego widzenia.

Czy zapalenie spojówek u dziecka jest zaraźliwe? 

Zapalenie spojówek może przenosić się droga kropelkową. Kaszel, kichanie lub dotyk błyskawicznie rozprzestrzenia infekcję. U dzieci w wieku szkolnym i przedszkolnym zapalenie spojówek występuje dość często.

Uczul dziecko na to, aby zakrywało usta podczas kaszlu, kichania lub pokasływało w zgięcie łokcia. Zadbaj też o to, aby często myło ręce ciepłą wodą z mydłem, co ograniczy rozprzestrzenianie się infekcji.

Co może oznaczać nawracające zapalenie spojówek u dziecka? 

Nawracające zapalenie spojówek jest charakterystyczne dla alergicznego i alergicznego sezonowego zapalenia spojówek, które jest wywołane przez lotne alergeny, np. pyłki kwiatów, sierść zwierząt czy zarodniki pleśni. Przewlekłe nawracające zapalenie spojówek dotyczy dzieci uczulonych na pyłki traw z katarem siennym. 

Kolejnym nawracającym schorzeniem jest wiosenne zapalenie spojówek i rogówki, które rozpoczyna się u dzieci po 5. roku życia i częściej dotyka chłopców. Ma tendencję do wygasania w okresie dojrzewania. 

Jak uchronić dziecko przed zapaleniem spojówek?

• Ogranicz kontakt dziecka z alergenem.
• Zadbaj o codzienną wieczorną toaletę całego ciała u dziecka i mycie włosów w okresie szczytu pylenia. 
• Pilnuj, aby w czasie pylenia dziecko zmieniło ubrania po powrocie do domu. 
• Zadbaj o to, aby Twoje dziecko używało okularów przeciwsłonecznych, które stanowią barierę dla oczu przed szkodliwym działaniem promieniowania UV i ekspozycją na pyłki. 
• Jeśli masz psa, wykąp go po każdym powrocie ze spaceru, aby spłukać pyłki z sierści. 
• Często zmieniaj pościel dziecka.
• Pierz pościel w temperaturze 60 stopni, a następnie ją wyprasuj. 
• Unikaj suszenia prania na zewnątrz, szczególnie w okresie pylenia. 
• Zamykaj okna w mieszkaniu i szyby w samochodzie w okresie pylenia. 
• Zainstaluj klimatyzator w mieszkaniu, aby poprawić wentylację.
• Zadbaj o to, aby dziecko nie pocierało oczu, szczególnie gdy ma brudne ręce. 

Przeczytaj również:
Alergiczne zapalenie spojówek – przyczyny, objawy, leczenie