Czym jest język geograficzny?
Istnieje szereg zmian zapalnych występujących w obrębie jamy ustnej. Jedną z nich jest język geograficzny (łac. lingua geographica), inaczej zwany łagodnym wędrującym zapaleniem języka lub rumieniem wędrującym. Przypadłość ta dotyka ok. 1% populacji, najczęściej kobiety i osoby młode, a jej etiologia nie jest znana. Przypuszcza się, że czynnikami sprzyjającymi jej rozwojowi mogą być: stres, niedobory pokarmowe, choroby wrodzone, infekcje grzybicze, zaburzenia hormonalne, ciąża i palenie papierosów.
Język geograficzny – objawy
Cechą charakterystyczną tej łagodnej zmiany są nieregularne plamy pojawiające się zwykle na grzbietowej części języka, czasem na wewnętrznej stronie policzków. Przebarwienia tworzą swego rodzaju mozaikę przypominającą mapę, stąd nazwa tego schorzenia. Zmiany codziennie mogą mieć inny kształt i położenie.
Na powierzchni języka uwidaczniają się gładkie zmiany o złuszczonych górnych warstwach. Pozbawione są brodawek nitkowatych i otoczone jasną obwódką lub zaczerwienionym rąbkiem. Zwykle plamom nie towarzyszą inne objawy, niekiedy pojawia się nadwrażliwość na kwaśne potrawy lub pieczenie.
Czy język geograficzny świadczy o chorobie?
Jeśli przebarwienia pojawią się nagle, warto poszukać przyczyny. Mogą występować w przebiegu:
- łuszczycy,
- alergii,
- infekcji grzybiczej,
- cukrzycy,
- bielactwa,
- jako objaw awitaminozy.
Język geograficzny – leczenie
Same zmiany przeważnie nie wymagają leczenia, chyba że symptomy się nasilą. Wówczas ulgę przyniosą leki miejscowo znieczulające i przeciwbólowe.
Interwencji wymagają stany, które w efekcie wywołały rumień wędrujący.
Jeśli mamy do czynienia z alergią, należy wyeliminować z diety czynnik ją wywołujący. Gdy przyczyną jest infekcja grzybicza, lekarz wdroży terapię farmakologiczną wspartą dietą przeciwgrzybiczą. W przypadku awitaminozy konieczne jest uzupełnienie niedoborów witamin z grupy B poprzez zwiększenie podaży w odpowiednich produktach spożywczych lub suplementację. Wskazana jest rezygnacja z:
- alkoholu,
- papierosów,
- kwaśnych i pikantnych potraw,
- niektórych produktów, m.in. czosnku, cebuli, porzeczek, agrestu czy pomidorów.
Istotnym aspektem jest staranna higiena jamy ustnej oraz wzmocnienie odporności, gdyż, tak jak opryszczka, język geograficzny może świadczyć o jej spadku. Warto zastanowić się, czy istnieje sposób na ograniczenie ekspozycji na stres, który także może leżeć u podłoża powstawania rumienia wędrującego.
Kiedy zatem pojawią się niepokojące zmiany na języku, które samoistnie nie ustąpią, np. po przebytej infekcji, warto skonsultować się z lekarzem, który zlecając odpowiednie badania, ustali przyczynę i zaproponuje właściwy sposób postępowania.
Źródła:
- Marciszyn L., praca doktorska pt. ”Analiza częstości występowania chorób błony śluzowej jamy ustnej u pacjentów leczonych w Poradni Chorób Przyzębia i Błony Śluzowej Jamy Ustnej Uniwersyteckiego Centrum Stomatologicznego”,
- Zdrojewicz Z., Majewski J., Pająk J., Sycz R.,Język prawdę ci powie, czyli język jako narzędzie diagnostyczne wielu chorób, Medycyna Rodzinna 3/2017,
- Mrówka-Kata K., Namysłowski G., Banert K., Ścierski W., Zapalenia języka i inne wybrane jego zmiany o charakterze łagodnym, Katedra i Kliniczny Oddział Laryngologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
