Dieta na odporność. Co jeść, aby wzmocnić organizm?
Układ odpornościowy jest naszą barierą ochronną przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Na odporność wpływają różne czynniki, m.in. wiek i uwarunkowania genetyczne, ale ważny jest też sposób żywienia. Czy wiesz, co włączyć do diety, by wzmocnić odporność?
Kwasy tłuszczowe
Za prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego odpowiadają głównie kwasy omega-3 (kwas α-linolenowy) i omega-6 (kwas linolowy, kwas γ-linolenowy). Uczestniczą one w odpowiedzi organizmu na pojawienie się stanu zapalnego oraz budują komórki układu odpornościowego.
Źródłem kwasów omega są:
- tłuste ryby (łosoś, makrela, śledź, tuńczyk, sardynki, halibut),
- orzechy (włoskie, migdały),
- oleje roślinne (lniany, rzepakowy, arachidowy).
Witamina A
Witamina A bierze udział w prawidłowym wzroście i podziałach komórek układu odpornościowego. Niedobór tej witaminy wpływa negatywnie na funkcjonowanie całego układu, przez co zwiększa się podatność na choroby zakaźne. Witamina A wzmacnia bariery organizmu, skórę, ściany układu pokarmowego, oddechowego i moczowego. Jako przeciwutleniacz przyczynia się do usuwania wolnych rodników z organizmu. Występuje w pożywieniu głównie w formie retinolu oraz prowitaminy, czyli β-karotenu.
Źródłem witaminy A są m.in.:
- jaja,
- mleko,
- sery dojrzewające,
- marchew,
- szpinak,
- natka pietruszki.
Witamina E
Wpływ witaminy E na układ odpornościowy wiąże się z jej wysokim potencjałem antyoksydacyjnym. Witamina E zapobiega oraz przerywa reakcję oksydacji w organizmie i redukuje ilość wolnych rodników. Dzięki temu zmniejsza się stan zapalny w organizmie.
Źródłem witaminy E są:
- oleje (z zarodków pszenicy, nasion słonecznika, sojowy, kukurydziany),
- orzechy (laskowe, włoskie, migdały).
Witamina D
Witamina D łagodzi pojawienie się stanu zapalnego. Dodatkowo osłabia wywoływanie reakcji alergicznych w organizmie. Witamina D jest dostarczana w 20% z diety, reszta jest syntetyzowana pod wpływem promieniowania UVB.
Źródłem witaminy D są:
- ryby (makrela, łosoś, śledź),
- oleje rybne.
Selen
Zbyt mała ilość selenu w organizmie prowadzi do osłabienia odporności na zakażenia bakteryjne i wirusowe. Selen wykazuje właściwości przeciwzapalne.
Źródłem selenu są m.in.:
- owoce morza,
- ryby,
- mleko,
- produkty zbożowe, np. otręby.
Cynk
Niski poziom cynku osłabia aktywność komórek układu odpornościowego. Podobnie jak witamina A, cynk wpływa na szczelność barier organizmu, a więc ogranicza wnikanie bakterii i wirusów. Wykazuje także właściwości przeciwutleniające i redukuje ilość wolnych rodników w organizmie.
Źródłem cynku są m.in.:
- mięso,
- produkty zbożow (ciemne pieczywo, kasza gryczana),
- sery podpuszczkowe,
- fasola,
- soczewica,
- owoce morza (małże, ostrygi).
Żelazo
Żelazo jest jednym z budulców enzymów, które odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Niedobór tego składnika mineralnego prowadzi do zwiększenia ryzyka zakażeń bakteryjnych. Zbyt niski poziom żelaza prowadzi do niedokrwistości oraz zaburzenia funkcjonowania białych krwinek (leukocytów). Zmniejszają się także właściwości przeciwzapalne, przeciwwirusowe i bakteriobójcze poszczególnych komórek układu immunologicznego.
Źródłem żelaza są:
- mięso,
- produkty zbożowe,
- podroby (wątroba, nerki),
- natka pietruszki,
- suche nasiona roślin strączkowych.
Flawonoidy
Flawonoidy to silne przeciwutleniacze. Działają przeciwnowotworowo, detoksykacyjnie, przeciwmiażdżycowo i przeciwzapalnie.
Niektóre źródła flawonoidów to:
- cebula,
- czosnek,
- bez czarny,
- dzika róża,
- zielona herbata.
Probiotyki
Regularne spożywanie produktów zawierających bakterie probiotyczne z rodzaju Lactobacillus i Bifidobacterium wpływa na sprawność układu immunologicznego. Niektóre bakterie mają zdolność do wytwarzania substancji, które zmieniają pH jelit i uniemożliwiają rozwój bakterii chorobotwórczych.
Źródłem bakterii probiotycznych są:
- mleko,
- kefiry,
- jogurty.
Przeczytaj również:
Czy otyłość może obniżać odporność?
- Dymarska E., Grochowalska A., Krauss H., Wpływ sposobu odżywiania na układ odpornościowy, Nowiny Lekarskie, 2013.
- Milewska M., Właściwe żywienie receptą na odporność, Diagnoza.
Są też napoje z witaminami na rózne “dolegliwości”, ze tak powiem. Uroda, witalność, odporność, antyokcydacja. Także można się dodatkowo nimi wspomagać.
Kiszonki jak najbardziej – smacznie i zdrowo. Ale nie ma się co obawiać też suplementacji, zwłaszcza w przypadku dzieciaczków. Wciąż nie doceniamy bardzo znaczenia flory jelitowej dla odporności całego organizmu.