Jak usunąć kamień nazębny – skaling i piaskowanie?

Czym jest kamień nazębny i dlaczego należy go usuwać? 

Kamień nazębny to twardy osad o zbitej konsystencji powstający w wyniku powolnego gromadzenia się płytki nazębnej. Pojawianie się płytki nazębnej to efekt nieprawidłowej higieny jamy ustnej, w tym nieodpowiedniej techniki szczotkowania zębów czy zapominania o używaniu nitki dentystycznej.  

W trudno dostępnych miejscach takich jak części językowe albo podniebienne zębów siecznych zaczyna gromadzić się początkowo niegroźna cienka warstwa płytki nazębnej, która z czasem się zwiększa i mineralizuje. Osad ten staje się trudnym do usunięcia nalotem – kamieniem. To idealne warunki dla rozwoju bakterii chorobotwórczych, które mogą powodować wiele schorzeń w obrębie jamy ustnej. Do najczęstszych należą między innymi próchnica, zapalenie przyzębia czy paradontoza, a nawet utrata zębów.  

Zła higiena jamy ustnej i wciąż gromadzący się kamień mogą mieć też negatywny wpływ na ogólny stan zdrowia. Bakterie chorobotwórcze bytujące w jamie ustnej mogą przenikać do układu krwionośnego i powodować infekcje ogólnoustrojowe. Jest to szczególnie niebezpieczne w przypadku kobiet w ciąży, ponieważ może prowadzić nawet do przedwczesnego porodu albo niskiej masy urodzeniowej dziecka, oraz dla osób z chorobami serca, wszczepionymi elektrodami lub sztucznymi zastawkami, u których rozwinąć się może infekcyjne zapalenie wsierdzia. 

Czym jest skaling? 

Skaling to metoda usuwania kamienia nazębnego w postaci twardych złogów/osadów. 

Obecnie wyróżnia się dwa rodzaje tego typu zabiegów: 

• skaling naddziąsłowy obejmuje swoim działaniem koronę zęba i wszystkie jej powierzchnie; 
• skaling poddziąsłowy – zabieg mający na celu usunięcie kamienia nazębnego znajdującego się w kieszonce dziąsłowej. 

W zależności od metody przeprowadzanego zabiegu skaling dzieli się na: 

• mechaniczny – przy użyciu frezów; 
• ultradźwiękowy – wykorzystujący skaler emitujący ultradźwięki, rozbijający twardy nalot; 
• tradycyjny – jest to zabieg ręczny wykorzystujący specjalne dłuta i pilniki, obecnie bardzo rzadko stosowany ze względy na małą precyzję; 
• laserowy – stosujący skaler laserowy; 
• chemiczny – w którym na powierzchnię osadu w gabinecie stomatologicznym nakłada się roztwór perhydrolu na ściśle określony okres w celu rozpuszczenia osadu. 

Czym jest piaskowanie? 

Podobnie jak skaling, piaskowanie ma na celu usunięcie osadów zębowych. Jednakże w odróżnieniu od wyżej opisanej metody piaskowanie zalecane jest w celu usunięcia niewielkich nalotów płytki nazębnej. Używa się do tego piaskarki stomatologicznej – urządzenia, które pod ciśnieniem wyrzuca specjalny roztwór zawierający w swoim składzie zmikronizowane substancje zawieszone w wodzie. Po dotarciu do zakamarków zębów woda z piaskiem usuwana jest z jamy ustnej przy pomocy odsysacza.  

Piaskowanie pozwala na usunięcie bardzo głębokich i trudnych do usunięcia osadów, dlatego zalecane jest osobom, u których występują stłoczenia zębowe. Dodatkowym atutem przemawiającym za regularnym piaskowaniem zębów jest możliwość usuwania przebarwień powstających w wyniku gromadzenia się płytki i spożywania pokarmów. 

Zalecenia po zabiegu 

Po przeprowadzonych zabiegach pacjent może odczuwać krótkotrwałą nadwrażliwość zębów. Aby zminimalizować ten efekt, po wykonanej higienizacji zaleca się ograniczyć przez krótki czas spożywanie ciepłych i zimnych pokarmów oraz napojów mogących powodować dyskomfort. 

Ważne jest także, aby minimum 3 dni od zabiegu stosować tzw. białą dietę, która wyklucza spożywanie produktów mogących zabarwić zęby. Są to na przykład jagody czy czerwone wino. Zalecane są za to produkty niezostawiające przebarwień na szkliwie, do których zalicza się m.in. biały ryż, nabiał, banany albo mięso drobiowe. Niewskazane jest natomiast jedzenie kwaśnych potraw i owoców cytrusowych. 

Pamiętajmy również o wizytach kontrolnych, które należy powtarzać minimum co 6 miesięcy. 

Komu dedykowane są zabiegi skalingu i piaskowania? 

Zabiegi higienizacyjne jamy ustne dedukowane są każdemu, kto dla o zdrowie swoich zębów, a w szczególności osobom: 

• palącym papierosy,
• pijącym duże ilości kawy i herbaty, 
• z wadami zgryzu, 
• ze stłoczeniami zębowymi, 
• chcącym przeprowadzić zabiegi wybielania zębów. 

Obecnie jedynie skaling i piaskowanie zębów są uznanymi metodami usuwania kamienia nazębnego. Należy także pamiętać, że codzienne regularne i dokładne szczotkowanie oraz nitkowanie zębów jest najlepszą metodą, dzięki której na zębach nie zacznie gromadzić się płytka, a w konsekwencji kamień nazębny.